کاهش دسترسی به آزادی مطبوعات در سطح جهان

این بررسی یک «تنزل اساسی» از ناحیه استقلال رسانه ها و آزادی مطبوعات را در خاورمیانه و منطقه شمال افریقا نشان می دهد که در نتیجه سرکوبهای شدید رسانه ها در سال گذشته به وجود آمده است. این سرکوبها به دنبال ناآرامیهایی صورت گرفته است که از ماه جنوری بدین سو در چندین کشور رونما گردیده است.

خانه آزادی یا «فریدم هاوس» گزارش داده است که در سال گذشته رسانههای مصر را نمیتوان آزاد خواند، این در حالی است که «عقبگردهای کوچکی» در ایران، عراق، مراکش و یمن دیده شده است.

در گزارش گفته شده است: «خرابی (وضع رسانه ها) در مناطقی که قبلاً از نگاه آزادی مطبوعات دچار محدودیتهایی بودند، بیانگر اهمیت مرکزی آزادی بیان و حقوق دموکراتیک گسترده تر بوده و می تواند مویید تقاضا برای آوردن اصلاحات در بسیاری کشورهای منطقه در اوایل سال 2011 باشد».

مطبوعات مصر در سال 2010 از مطبوعات قسماً آزاد به مطبوعات غیرآزاد تنزل کرد. مطبوعات آزاد در عراق، ایران، کویت، مراکش و یمن افول کرده است. لیبیا، عربستان سعودی، سوریه و تونس در جملهء آن کشورهایی می باشند که رسانه های مستقل و آزادی مطبوعات در آنجاها بدترین وضعیت را دارند.

در کشورهایی چون کوریای جنوبی و تایلند که دموکراتیک و نیمه دموکراتیک پنداشته می شوند، دیده شده است که بر انترنت محدودیتهای بیشتری وضع شده است و سانسور فزاینده ای بر نشرات آنلاین عملی میشود.

گزارش افزوده است: «حکومتهای سرکوبگر تلاشهای شان را برای اِعمال کنترول بر وسایل ارتباطی جدید به شمول تلویزیونهای ماهواره یی، انترنت و تیلفونهای موبایل و همچنان وسایل تازه مشابه دیگر افزایش داده اند».

«فریدم هاوس» در سال 2010 میلادی 196 کشور و قلمرو را زیر ارزیابی گرفته است که جمعاً 68 کشور یعنی 35 درصد آن را توانسته است آزاد بگوید؛ 65 کشور دیگر یا 33 درصد مجموع این کشورها قسماً آزاد بوده اند و 63 کشور دیگر یعنی 32 درصد دیگر در عرصه رسانهای آزاد گفته شده نمیتوانند.

در منطقه آسیا و اوقیانوس آرام، کوریای جنوبی از مقام مطبوعات آزاد به مطبوعات قسماً آزاد، و تایلند از موقعیت قسماً آزاد به موقعیت غیرآزاد تنزل کرده اند.

رسانه های آزاد در کمبودیا، فیجی، هندوستان و فانواتو تنزل یافته اند، درحالی که در بنگله دیش و فلیپیین قسماً بهبودی را میتوان تماشا کرد.

برما و کوریای شمالی از لحاظ رعایت استقلال رسانه ها و آزادی مطبوعات در بدترین موقعیت قرار دارند و برزگترین کشوری که در آن جا استقلال رسانهها و آزادی مطبوعات کمتر رعایت میشود، چین است.

در قاره امریکا هاندوراس و مکسیکو دارای مطبوعات آزاد خوانده نشده اند. این درحالی است که در ارجنتاین، بولیویا و اکوادور آزادی مطبوعات کمتر گردیده است.

رسانه های مکسیکویی در سال 2010 آزاد خوانده نشده اند، زیرا درخشونتهایی که منشای آن تجارت و قاچاق مواد مخدر است، بیشتر خبرنگاران هدف حملات قرار می گیرند و این امر سبب شده است تا سطح سانسور بلند برود. گزارش می گوید تلاشهای آشکاری در این کشور وجود دارد که نشان می دهد گروههای غیردولتی می خواهند بر رسانه ها اِعمال نفوذ کنند.

در این تحقیق «فریدم هاوس»، بدترین درجه را از نگاه آزادی مطبوعات و استقلال رسانه ها کشورهای روسیه سفید، برما، کیوبا، گینه استوایی، اریتره، ایران، لیبیا، کوریای شمالی، ترکمنستان و اوزبکستان داشته اند. در این کشورها رسانه ها بلندگوی حکومتها تلقی شده اند.

خبرگزاری آلمان/ رسول رحیم

ویراستار: عارف فرهمند