انتقاد چین و اتحادیه اروپا از پیمان امنیتی «آوکوس»

با توجه به گسترش قدرت نمایی چین، واشنگتن، لندن و کانبرا روز چهارشنبه از تشکیل یک پیمان امنیتی جدید برای تامین امنیت حوزه اقیانوس هند و آرام خبر دادند. در این پیمان ایجاد زیردریایی‌های اتومی در آب‌های آسترالیا نیز در نظر گرفته شده است.

پس از اعلام ایجاد این پیمان نه تنها چین واکنش نشان داده است، بلکه اتحادیه اروپا به ویژه فرانسه نیز گفته اند که غافلگیر شده اند.

اسکات موریسون، صدراعظم آسترالیا ضمن یک کنفرانس ویدیویی با جو بایدن رئیس جمهور ایالات متحده و بوریس جانسن نخست وزیر بریتانیا گفت: «ما قصد داریم که این زیردریایی‌ها را با همکاری نزدیک ایالات متحده و بریتانیا در ادلاید آسترالیا بسازیم.»

سران حکومت‌ها و دولت‌های عضو این پیمان که با مخفف «اَوکوس» یاد می‌شود، گفته اند این هشت زیردریایی که در آینده ساخته می‌شوند، با نیروی اتومی فعالیت می‌کنند اما تسلحیات اتومی حمل نمی‌کنند.

سران سه کشور ضمن اعلام این پیما صریحاً از چین یاد نکرده اند. اما موریسون گفته است که این پیمان سه گانه زمینه آن را مهیا خواهد کرد که «در برابر چالش‌های مغلق و روزافزون در حوزه اقیانوس‌های هند و آرام وارد عمل گردیم».

 

 آسترالیا و همچنان ایالات متحده امریکا به طور روز افزونی از فعالیت‌های اقتصادی و نظامی چین نگران اند. به گفته بایدن، هدف این پیمان این است که دسترسی شرکا به «مدرن‌ترن منابع» ممکن شود «تا در برابر تهدیدهای سریعاً در حال تحول واکنش نشان داده و از خود دفاع کنند».

چین روز پنجشنبه در ارتباط به این پیمان واکنش تندی نشان داده و آن را «به شدت غیرمسئولانه» عنوان کرده است. ژاوو لی ژیانگ، سخنگوی وزارت امور خارجه چین گفته است که این پیمان «صلح و ثبات را در منطقه شدیداً تضعیف و مسابقه تسلیحاتی را تشدید می‌کند».

موریسون قبل از این در تلاش مذاکره با چین بوده و رسماً به رئیس جمهور این کشور یک «دعوتنامه باز» فرستاده بود. جانسون نیز اتهامات چین را رد کرده و گفته است که «این پیمان بر مبنای دشمنی» ایجاد نشده است. 

این در حالی است که قرارداد جدید به زیان فرانسه تمام می‌شود، زیرا اندکی قبل از تشکیل این پیمان، آسترالیا قرارداد خریداری ۱۲ زیردریایی به ارزش ۵۶ میلیارد دالر را با شرکت فرانسوی « نووال گروپ» لغو کرد. 

ژان ایو لودریان، وزیر امور خارجه فرانسه گفته است که آسترالیا با این عمل به پاریس «پشت کرده است» و تأکید کرده است: «من امروز خیلی خشمگین و عصبی هستم.» او گفته است که چنین عملی طرز برخورد یا یک هم پیمان نمی‌باشد.

او بایدن را نیز به «یک تصمیم بیرحمانه» ‌مشابه به دونالد ترامپ رئیس جمهور پیشین ایالات متحده متهم کرده است.

همچنان جوزپ بورل، مأمور ویژه اتحادیه اروپا در امور خارجی گفته است که انتقاد فرانسه را درک می‌کند و این اتحادیه نیز از ایجاد چنین پیمانی اطلاع قبلی نداشته است. بورل نیز از تلاش‌های اتحادیه اروپا در حوزه هند و اقیانوس آرام خبر داده و گفته است که مأموریت‌های دریایی این اتحادیه را در حوزه مذکور افزایش می‌دهند و نیز این اتحادیه در نظر دارد تا قراردادهای بیشتر تجارتی و همکاری‌های مشترک را در این حوزه به امضاء برساند.

nf/af (AFP)