چرا غرب در سوریه مداخله نمی کند

وزیران خارجۀ اتحادیۀ اروپا می خواهند تعزیرات خود علیه سوریه را شدت ببخشند و ظاهراً تصمیم دارند واردات نفت از این کشور را متوقف سازند. آنها می خواهند به این ترتیب بشارالاسد رئیس جمهور سوریه را به اعتدال وادار سازند. در واقعیت هم متوقف ساختن واردات نفت خام از سوریه دمشق را با مشکل بزرگی روبرو می سازد؛ زیرا تقریباً 90 درصد نفت این کشور به اتحادیۀ اروپا صادر می شود. دست کم 30 درصد عواید دولتی سوریه را صادرات نفت آن کشور می سازد.

اما هرگاه اروپا از خریداری نفت سوریه دست بردارد، آنگاه احتمالاً چین جای آن را خواهد گرفت، که اشد نیاز به نفت را دارد. از سوی دیگر، تجارب لیبیا و عراق نتیجۀ دیگری را نشان داده اند. صادرات نفت از لیبیا تقریباً 6 ماه متوقف ماند و در عراق هم، چندین سال پس از سقوط صدام حسین، صادرات نفت به شکل عادی آن برنگشته است، و این مسأله در هیچ یک از این کشورها به یک تغییر سیاسی منجر نشده است.

مشکل غرب در چیست؟

تشدید موضعگیری علیه سوریه تنها چند روز پس از سقوط معمرالقذافی رهبر لیبیا صورت گرفت. این مسأله یکبار دیگر بر مشکلی روشنی انداخت که اروپا با کشورهای موسوم به "بهار عربی" دارد. با وجود عملیات موفقانۀ هوایی در لیبیا، یک چیز ثابت است که نه اتحادیۀ اروپا و نه ناتو برای دومین بار چنین حمله ای را انجام خواهند داد. ایالات متحدۀ امریکا هم همین طور؛ زیرا واشنگتن می داند که بخش اعظم نیروهای خود را باید از عراق و افغانستان بیرون کند و تنها به همین خاطر هم اگر باشد، علاقه ندارد یک ماجرای دیگر نظامی آغاز شود.

افزون بر آن، جمعیت سوریه به مراتب بیشتر از لیبیا است. در نتیجۀ یک سقوط حکومت و یا گسترش درگیری های خشونتبار در سوریه، خطر آن می رود که کشورهای همجوار و سراسر منطقه برای مدت نامعلومی از این وضعیت متأثر گردند. پس از آنکه اروپا و کشورهای دیگر در خاموش ساختن معضله های منطقه و یافتن یک راه حل برای آن عاجز ماندند، دیگر نمی خواهند معضلۀ جدیدی را ایجاد کنند.

پناهگاه حماس

سوریه امروز، با وجود تلاش های مکرر برای مذاکرات صلح با اسراییل، آخرین مخالف اسراییل در معضلۀ خاورمیانه شمرده می شود. دمشق مقر گروه موسوم به "جبهۀ مخالفت" فلسطینیان، به ویژه گروه حماس است. خالد مشعل، رئیس این گروه برنامه های خود را از سوریه عملی می سازد. اسراییل تحولات در سوریه را با نگرانی دنبال می کند. هرچند اسراییل از بشارالاسد نمی تواند توقع زیادی داشته باشد، با آنهم حکومت در بیت المقدس نگران است که با سقوط بشار اسد مبادا خطر بیشتر متوجه اسراییل شود.

پیتر فیلیپ / صفی الله ابراهیم خیل
ویراستار: عاصف حسینی