افزایش جوانان بیکار و مایوس، تهدیدی برای افغانستان

رضا احمدی دو سال پیش از دانشگاه کابل فارغ شده است. وی می گوید حالا توانسته است کاری با درآمدی بخور و نمیر پیدا کند. او که از اقدامات دولت افغانستان و شرایط اجتماعی و اقتصادی مملکتش ناامید است می گوید که در تلاش رسیدن به کشورهای اروپایی یا لااقل کشورهای حوزه خلیج برای یافتن کار است.

او به دویچه وله گفت: «پس از ختم تحصیل زجر زیادی کشیدم و راهی هم برایم باقی نمانده بود. سرمایه نداشتم که بروم دنبال تجارت و یا دکانداری، آخرین تصمیم من این شد که بروم و مهاجرت کنم. با یکی از قاچاقبران انسان صحبت کردم؛ اما موفق نشدم».

چرا احمدی موفق به این مهاجرت غیرقانونی نشد؟ آیا دولت افغانستان اجازه نداد یا وی از خطرهای مسیر راه می ترسید؟ وی در پاسخ به این پرسش ها گفت: «پول نداشتم بروم. حالا هم اگر وضعیت به همین منوال به پیش برود و من بتوانم همین 4000 دالر را پس انداز کنم و بتوانم خودم را تا یکی از کشورهای برسانم که کمیشنری ملل متحد از من حمایت کند، به احتمال زیاد قاچاقی می روم».

وی افزود که خطرهای مسیر راه را می داند و حاضر است آنها را به جان بخرد، اما خودش را از بی سرنوشتی و "هر دم شهیدی" نجات دهد.

هزاران جوان مثل رضا در آروزی رسیدن به کشورهای اروپایی، استرالیا، امریکا و یا کشورهای حوزه خلیج برای رسیدن به وضعیت کاری و اجتماعی بهتر هستند و همواره به فکر راه های غیرقانونی مهاجرت اند.

حسام الدین همراه، معین کار در وزارت کار و امور اجتماعی افغانستان مهاجرت های غیرقانونی جوانان افغان به منظور کاریابی را یک معضل بزرگ اجتماعی و اقتصادی خواند و از یک سلسله اقدامات برای پیشگیری از این وضعیت خبر داد.

وی به دویچه وله گفت: «ما به اکثر کشورهای عربی سفرهای داشته ایم و تفاهمنامه هایی امضا کرده ایم که در کوتاه مدت جوانان را به فن و حرفه آشنا ساخته و برای کار به کشورهای خلیج بفرستیم».

به گفته وی در مدت زمانی متوسط، برنامه این است که جوانان افغان برای سکتورهای معدن، نفت و گاز، زراعت، آب و زبرق و سایر فرصت های دیگر که در داخل افغانستان مهیا خواهند شد، آموزش داده شوند.

این درحالیست که سالانه ده ها جوان افغان در مسیرهای پر پیچ و خم و خطرناک مهاجرت به کشورهای همسایه، اروپا و استرالیا جان هایشان را از دست می دهند.

آقای همراه در رابطه با مهاجرت قاچاقی افزود: «ما با مراجع و سکتورهای امنیتی در تماس هستیم. آنان قاچاقچیان را تحت تعقیب دارند که از این جریان جلوگیری صورت گیرد. حالا این تشویش ها زیاد شده و این قاچاقبران که فرزندان عزیز وطن را قاچاق می کنند باید دستگیر شوند».

امین مهدوی که سال گذشته از دانشگاه طبی کابل فارغ شده است نیز به جوانان سرگردان به دنبال کار حق می دهد. وی نبود فرصت های تحصیلی بالاتر از سطح لیسانس را نیز یک عامل دیگر افزایش مهاجرت جوانان خواند: «نبود کار عامل عمده این است که امروز جونان ما از وطن خارج می شوند. از سوی دیگر روند رو به رشد نفوس باعث شده است که اکثرا جوانان از تحصیل باز بمانند. این دوعامل عمده فرار جوانان از مملکت اند».

آمار دقیقی از جمعیت در افغانستان هنوز هم در درسترس نیست و دقیقا مشخص نیست که به چه میزان از نفوس این کشور را جوانان تشکیل می دهند؛ اما آمار تقریبی می رساند که بیش از 60 درصد جامعه کنونی افغانستان جوان اند.

به شمار جوانان بی کار در حالی همه روزه در افغانستان افزوده می شود که همه ساله میزان فارغان صنف دوازدهم مکاتب و اشتراک کنندگان در امتحان ورودی به دانشگاه ها نیز افزایش می یابد. از سویی هم پذیرش در دانشگاه ها کم است و بر شمار جوانان بی نتیجه، پشت کانکوری و کسانی که فرصت ادامه تحصیل نمی یابند افزوده می شود.

این همه مشکلات دست به دست هم داده و میزان مهاجرت جوانان افغانستان را به شدت بالا برده است. از سویی هم همه روزه بر شمار جوانان معتاد به مواد مخدر، میزان خودکشی در میان جوانان و گراف جرایم جنایی افزوده می شود.