چرا تلفات ملکی ناشی از حملات هوایی افزایش یافته است؟
۱۳۹۸ مهر ۱۸, پنجشنبهاواخر ماه سپتمبر حکومت افغانستان و نیروهای امریکایی از یک حمله بر ذخیرهگاه مهمات شورشیان در ولسوالی موسی قلعه هلمند خبر دادند و گفتند که در این حادثه ۱۴ شورشی به شمول شش جنگجوی خارجی مربوط به القاعده کشته شده اند.
اما نمایندگان مردم و شورای ولایتی روایت دیگری از این قضیه ارائه کردند. آنها گفتند که در این حادثه تا ۴۰ فرد ملکی که عازم مراسم عروسی بودند، کشته شده اند. روز بعدش مردم محل در مرکز شهر لشکرگاه تظاهرات کرده و خواستار تامین عدالت شدند.
مطالب ما را در تلگرام دریافت کنید!
بررسی مستقلانه این ادعاها برای رسانهها دشوار است، چون این حملات در محلات دورافتاده و ناامن به وقوع میپیوندد و خبرنگاران در آنجاها فعالیت ندارند. بعداَ مقامهای حکومتی اظهارات خود را تعدیل کرده و گفتند که ذخیرهگاه مهمات شورشیان هدف قرار گرفته و در نتیجه انفجار مهمات و یا شلیک جنگجویان، مردم ملکی تلفات دیده اند.
اما آیا حمله هوایی در مجاورت یک محفل عروسی یا خانههای مردم ملکی مناسب است؟ عتیق الله امرخیل، آگاه مسایل نظامی میگوید: «این ها (نیروهای امریکایی و افغان) در مقابل اهداف کوچک از قوای هوایی کار میگیرند. اگر در یک خانه پنج یا شش طالب حضور داشته باشند، میتوانند با حملات کوماندویی آنها را از بین ببرند.»
چنین حوادثی به تکرار صورت گرفته است. ماه گذشته گزارش شد که در یک حمله هوایی مشترک در ولایت ننگرهار، حدود ۳۰ فرد ملکی که مصروف جمعآوری حاصلات جلغوزه بودند، کشته شدند.
براساس گزارش سازمان ملل که روز سه شنبه نشر شد، در شش ماه نخست سال روان ۴۰۳ فرد ملکی توسط نیروهای دولت افغانستان کشته شده اند و ۳۱۴ تن دیگر در جریان حملات نیروهای بین المللی جان شان را از دست داده اند که به این ترتیب شمار قربانیان به مجموعا ۷۱۷ تن می رسد. در گزارش آمده است که در مقایسه با آن طالبان، جنگجویان وابسته به «دولت اسلامی» یا ملیشههای دیگر در همین دوره زمانی، ۵۳۱ فرد ملکی را به قتل رسانده اند.
وزارت دفاع افغانستان افزایش تلفات ملکی در نتیجه حملات نیروهای افغان را تایید نمیکند. فواد امان، معاون سخنگوی وزارت دفاع افغانستان تقصیر را به گردن طالبان میاندازد: «طالبان در خانهها موضع میگیرند. از میان کودکان و زنان بالای نیروهای امنیتی و دفاعی شلیک میکنند.»
دلیل بالا بودن تلفات ملکی هرچه باشد، از نظر کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان غیرقابل قبول است. این کمیسیون به این باور است که یکی از علتهای افزایش تلفات غیرنظامیان در حملات هوایی و نیز حملات طالبان، توقف گفتگوهای صلح است.
لطیفه سلطانی، سخنگوی کمیسیون مستقل حقوق بشر به دویچه وله گفت: «در این اواخر به دلیل توقف گفتگوهای صلح، طرفهای درگیر اخطارهای غیرمستقیم به همدیگر میفرستند و زورگویی میکنند. به همین منظور برخلاف موازین حقوق بشر عمل میکنند.»
این کمیسیون بیپروایی، عدم همآهنگی در حملات هوایی با مردم محل و تثبیت نکردن ساحه پیش از انجام عملیات نظامی را از دیگر دلایل افزایش تلفات غیرنظامیان میداند.