چرا برخی زنان مهاجر افغان در پاکستان سقط جنین می‌کنند؟

مریم (نام مستعار) مادری ۳۰ ساله است و سه دختر دارد. او برای طی مراحل دوسیه اسپانسری کانادا در پاکستان به سر می‌برد. او سال گذشته برای این که کار پرونده مهاجرتی‌اش خراب نشود، جنین سه ماهه‌اش را با استفاده از دارو سقط کرد.

مریم که به دلیل حساب بودن موضوع نمی‌خواهد نامش گرفته شود، می‌گوید این کار برایش آسان نبود، چون آرزو داشت در کنار سه دخترش، فرزند پسر هم داشته باشد؛ ولی برای رسیدن به آرزوی داشتن پسر نمی‌توانست آینده دخترانش را به خطر ‌اندازد: «چون اگر به خاطر آمدن فرزند جدید کیس مان از سر گرفته می‌شد و یا رد می‌گردید، مجبور به برگشت به افغانستان می‌شدیم و دخترانم دیگر آینده‌‌ای نخواهند داشت.»

سقط جنین برای او پیامدهای منفی داشت: «این کار برای من آسان نبود چون من یک مادر هستم، ولی بخاطر سرنوشت دخترانم مجبور شدم این تصمیم را بگیرم. بعد از سقطی که داشتم افسردگی گرفتم. مشکلات نسایی برایم پیش آمده و چندین بار پیش داکتر رفتم، ولی هیچ فایده نداشت.» به گفته مریم، مادر و اعضای خانواده‌‌اش از این کار او خبر ندارند.

او یکی از زنان مهاجری است که حس خوشایند مادری را به خاطر مهاجرت به کشوری امن نتوانست بار دیگر تجربه کند. زنان زیادی مثل او مجبور شده اند سقط جنین کنند تا پروسه مهاجرت شان به کشورهای اروپایی، امریکا، کانادا و آسترالیا صدمه نبیند یا با تاخیر مواجه نشود.

مرتبط: فشارها بر مهاجران افغان در پاکستان خشونت خانوادگی را بیشتر ساخته است

یکی از دلایل آن این است که در صورت تولد فرزند جدید، در اغلب موارد باید پروسه مهاجرت و پناهندگی از نو طی شود و مهاجران افغان نمی‌توانند به راحتی اسناد هویت برای نوزادانی که در مهاجرت در پاکستان و ایران به دنیا می‌آیند تهیه کنند.

نسرین (نام مستعار)، که مادر یک فرزند دو ساله است، نیز در بهار امسال وقتی دانست ۴۵ روزه باردار است، به خاطر خراب نشدن پرونده مهاجرت با استفاده از دارو طفلش را سقط کرد، ولی سقط ناموفق بود و با مشکلات صحی زیادی مواجه شد: «متاسفانه مکمل سقط نشده بود و چندین روز خون ریزی داشتم... تا اینکه افتاد. ولی در این مدت استفاده دواها بسیار زیاد بالایم تاثیر کرد. بسیار افسردگی شدید گرفتم... با شوهرم بسیار کج خلقی می‌کنم و در اندک گپ همرایش جنگ می‌کنم. حتی از جانم به سیر آمده بودم، ولی شوهرم مانع شد.»

خانم نسرین که به دلیل حساسیت موضوع خواست هویت واقعی‌اش افشا نشود، گفت که کیس پی‌۲ امریکا و در کنار آن درخواست پناهندگی به آلمان را نیز دارد. او نخواست که با آوردن فرزند دوم، پرونده شان از سر گرفته شود و یا بیشتر از این به درازا بکشد. او پس از به قدرت رسیدن مجدد طالبان با شوهر و فرزندش به پاکستان مهاجر شده و در بی‌سرنوشتی و فقر زندگی می‌کند.

خانم نسرین می‌گوید زندگی برایش خیلی دشوار شده است، سرنوشت پرونده مهاجرتی‌اش هنوز اصلاً معلوم نیست و خودش و شوهرش کار هم کرده نمی‌توانند: «تمام پولی که داشتیم مصرف کردیم و حال با مشکلات اقتصادی مواجه هستیم. بی‌سرنوشتی و بی‌پولی من را بیشتر از قبل افسرده ساخته است.»

آماری در مورد واقعات سقط جنین در میان مهاجران افغان در پاکستان وجود ندارد، اما دویچه وله توانست در حلقه محدودی از مهاجران افغان حداقل دو خانمی را که چنین تجربه‌ای داشته اند و حاضر به صحبت بودند، پیدا کند.

وصال خان، یکی از فعالان جامعه مدنی و حامیان مهاجران در پاکستان، که بیشتر با خانواده‌های مهاجر افغان کار می‌کند، می‌گوید که اخیراً با شمار بیشتری از این موارد سر خورده است.تمرکز وصال خان بیشتر به حمایت اجتماعی و روحی و روانی از زنان مهاجر است: «هر خانواده از خود قصه‌هایی دارد. بیشتر خانواده‌هایی که بعد از حاکم شدن طالبان به پاکستان آمده اند، سقط جنین می‌کنند، چون نمی‌خواهند [با طولانی شدن پرونده مهاجرت] از این بیشتر در بی‌سرنوشتی بمانند.»

او بیکاری مردان و خانه نشینی آنان را یکی از دلایل "فرزندآوری ناخواسته" می‌خواند و می‌گوید تلاش می‌کند به زنان مهاجر آموزش بدهد تا برای زندگی شان برنامه داشته باشند: «من در صحبت‌های شخصی ام با آنها می‌گویم از کاندوم استفاده کنند. برخی می‌گویند مردان شان کاندوم را خوش ندارند. پس به آنها می‌گویم از قرص‌های ضدبارداری و روش‌های طبیعی استفاده کنند.» خان می‌گوید که در چند مورد مجبور شده بانوان را برای سقط جنین به کلینیک‌های شخصی و یا نزد قابله‌های محلی همراهی کند.

پس از تسلط مجدد طالبان بر افغانستان، بیشتر کسانی که با نیروهای خارجی، سازمان‌های بین المللی یا حکومت قبلی کار می‌کردند، و همچنین فعالان حقوق بشر، به کشورهای همسایه مانند پاکستان و ایران مهاجر شدند تا بتوانند به کشورهای اروپایی و امریکا راه پیدا کنند. اما هستند زنانی که در دشواری مهاجرت نوزاد خود را به دنیا آورده اند. 

سکینه (اسم مستعار) یک بانوی مهاجر و مادر سه پسر و یک دختر است. او آخرین فرزندش را در پاکستان به دنیا آورد: «شوهرم در افغانستان در دفتر خارجی‌ها ترجمان بود. طالب که آمد، مجبور شدیم فرار کنیم. اینجا حامله شدم و پسرم سال گذشته به دنیا آمد.»

او و شوهرش منتظر انتقال به امریکا هستند و برای فرزندشان اسناد هویت تهیه کرده اند: «شوهرم برای پسرمان تذکره و پاسپورت تهیه کرد. پول زیادی پرداخته است. حالا نمی‌دانم که کیس مان چه می‌شود، اما هرچه باشد، فرزندم برایم مهم‌تر است.»

معلوم نیست که آمدن طفل جدید چه تاثیری بر روند رسیدگی به پرونده این زوج می‌گذارد، اما آنها به این باور هستند که راهی برای درج فرزند جدیدشان در پرونده مهاجرتی شان حتماً وجود دارد.