پژوهش: جوانان آلمان تصویر منفی از اسلام دارند

لمیا کدور، اسلام شناس و مسئول این پروژه تحقیقی به دویچه وله می گوید که اسلام ستیزی در بین نوجوانان و جوانان با آنچه در فضای عمومی جامعه و رسانه ها در جریان، مطابقت دارد. او می گوید که افراد جوان، کسانی که از سال ۲۰۰۱ به بعد متولد شده اند، ظاهراَ نمی توانند از تصورات خاصی از اسلام به دور بمانند.

پژوهش اخیر دانشگاه "دویسبورگ – اسن" آلمان به سفارش "بنیاد مرکاتور" انجام شده و در آن با ۲۰ شاگرد مکتب از ایالت "نورد راین وستفالن" مصاحبه طولانی و دقیق صورت گرفته است. علاوه بر این، در این تحقیق بیش از ۸۰۰ اظهارنظر اسلام هراسانه ارزیابی شده است. در این پژوهش مواردی همچون جنسیت، ادای مناسک دینی، خشونت و دوری از مدنیت، در مورد مسلمانان مورد بررسی قرار گرفتند.

پژوهشگران اجتماعی همچنان مطالعه کرده اند که چرا جوانان موضع اسلام ستیزانه دارند، و به عبارتی، این مسئله تا چه حد به تجربیات شخصی آنان بر می گردد. لمیا کدور، بیش از همه دو الگو را یادآور می شود:

نمونه اول، الگویی موسوم به "نمایندگی" است که در آن یک فرد در جمع جوانان، به عنوان نماینده یا الگویی از دیگر مسلمانان یا اسلام دیده می شود. در این نمونه، دشمنی با اسلام، به خاطر تصویری است که این فرد از خود در جمع جوانان به جای می گذارد.

الگوی دوم، "تصویر جمعی" نامیده می شود. در این الگو، جوانان تصویر خود را بر اساس نظرات خانواده خود ایجاد می کنند؛ به عنوان مثال وقتی که این خانواده به نوعی در بحران خاورمیانه دخیل باشد و تجربیات و خاطرات خود را بازگو کند.

با این همه، گاهی تصور دشمنانه از اسلام تغییر می کند به ویژه وقتی جوانان بین واقعیت ها و تجربیات شخصی خود تفاوت ببینند. لمیا کدور می گوید: «اظهارات یکی از مصاحبه شنوندگان به عنوان مثال این بود که پوشیدن چادر از سوی زنان جبری است؛ اما او گفت که دوست مکتبش، خودش با رضایت آن را می پوشد».

برای این جوانان، اسلام ساختار یا چارچوبی بوده است که همواره آن را دشمن پنداشته اند؛ هرچند که در دوران جوانی خود آنها قادر به تفکیک و تجربه هستند. کدور می گوید که این مسئله باید در آموزش سیاسی – اجتماعی جای بگیرد. او می گوید: «این قابلیت (تفکیک و تجربه جوانان) را باید ما تقویت کنیم».

پیشنهادات آموزشی

این پژوهش از این رو در ایالت "نورد راین وستفالن" انجام شده است که در این ایالت تنوع دینی و فرهنگی بسیار زیاد است. در این ایالت شمار زیادی از مسلمانان زندگی می کنند و به گفته نویسندگان این گزارش، انجام فرضیات دینی و سمبول های دینی برای اغلب جوانان "یک پدیده طبیعی در زندگی اجتماعی شان " است.

هدف از انجام این پژوهش، بهبود آموزش در مکاتب بوده است. بر اساس این تحقیق، بررسی می شود که چگونه می توان اسلام ستیزی در جمع جوانان را تغییر داد چرا که سر و کار با مسلمانان بخشی از زندگی روزمره و تجربه فردی آنهاست. در گام بعدی، پژوهشگران اجتماعی می خواهند بدانند که اسلام ستیزی جوانان تا چه حدی است. نهایتا معلمان و کارشناسان امور تعلیمی و تربیتی پیشنهادات خود را ارائه می کنند که چطور می توان با اسلام ستیزی در جمع جوانان مقابله و رفتار کرد.

لمیا کدور می گوید که روشن ساختن مسئله اسلام هراسی جوانان از طریق این پژوهش بسیار مهم است؛ چرا که این مسئله در رسانه ها به عنوان مثال برنامه های تلویزیونی آلمان شدیدا مورد بحث قرار گرفته است. بسیاری از مردم اسلام ستیزانه عمل می کنند بدون آن که آن را بدانند. آموزش جوانان در این مورد مهم است چرا که تصویر اسلام هراسانه آنان هنوز در ذهنشان تثبیت و دائمی نشده است.

شارلوته ووس / ع. ح.