پناهجویان در آلمان:خیلی با انگیزه اما بدون مهارت‌های حرفه‌یی

دویچه وله: آقای سمپر، شما به عنوان مدیر اجرایی اتاق صنایع دستی مونشن و بایرن علیا، در قبال کمبودی های آموزشی بسیاری از پناهجویان چه تجربه ای را دارید؟

لوتار سمپر: تعداد قابل توجهی از پناهجویان جوان بی سواد هستند که احتمالا هرگز به مکتب نرفته اند. به این اساس حتی در آموزش های سطح ابتدایی در بخش ریاضیات این پناهندگان مشکل دارند.

حتی ارقامی را که از اداره کاریابی آلمان به دست آوردیم، بسیار منفی اند. بنابراین، تنها 20 درصد از پناهجویان آموزش های حرفه یی و یا مدرک دانشگاهی در دست دارند و هشتاد درصد هیچ نوع سند تحصیلی ندارند. به همین ترتیب در قسمت زبان آلمانی باید گفت که برای اینکه ما بتوانیم با موفقیت این پناهندگان را آموزش حرفه یی بدهیم، تنها به آموزش زبان در سطح مورد نیاز برای زندگی روزمره نیاز نیست بلکه آنها باید زبان فنی را که برای یک رشته نیاز است، یاد بگیرند. همه این مسایل بدین معنی است که آموزش های حرفه یی بسیاری از پناهندگان بسیار طولانی تر از وقت معمول خواهد بود.

دویچه وله: علاقمندی پناهجویان برای یادگیری یک حرفه تا چه حد است؟

سمپر: ما در این قسمت با 16 تا 21 ساله ها تجربه کردیم. این گروه باید در آلمان به مکاتب فنی و حرفه یی هم بروند. ما در این جا تجربه کردیم که بسیار دشوار است که این جوانان را متقاعد سازیم برای تضمین یک زندگی در درازمدت، به جای کارهای کوتاه مدت مهم است که حرفه یاد بگیرند. البته ما در یک وضعیت رقابتی با حداقل دستمزد قرار داریم. 8،50 یورو در ساعت یک نفر دستمزد می گیرد. یعنی در پایان ماه معاشی که به دست می آید بالاتر از پولی است که در جریان آموزش های حرفه یی فرد به دست می آورد. این مساله جاذبه زیاد برای جوانان پناهنده دارد، زیرا آنها در پایان هر ماه خود را مکلف می دانند تا برای خانواده های شان پول بفرستند. در این جا است که این سوال برایشان مطرح می گردد که آیا سه سال یک حرفه را یاد بگیرند و یا اینکه به سرعت کاری را در جایی آغاز کنند. زمانی که یک کارفرما با مشکل افتصادی روبرو گردد، افراد غیر حرفه یی اولین کسانی اند که بیکار می شوند.

دویچه وله: آیا در قبال این مسأله تفاهم وجود دارد؟

سمپر: تا اندازه ای تفاهم وجود دارد، اما این یک روند دوامدار است. یک روز آنها می گویند من می خواهم حرفه ای را یاد بگیرم، روز بعد ممکن است از دوستان شان بشنوند که بدون یاد گرفتن حرفه چقدر با کارهای غیر حرفه یی پول بدست می آورند و روز سوم خانواده از آنها می خواهد که برایشان پول روان کنند. برای این جوانان آسان نیست، زیرا آنها در یک فضای پرتنش قرار می گیرند. همچنین برای شمار زیادی این امر که هر روز، یعنی پنج روز در هفته و هر روز هشت ساعت باید بیاموزند، بیگانه است. آنها در کشورهای خود با این سیستم عادت ندارند. این امر به معنی یک تغییر بزرگ در زندگی شان است. همچنین تجربه نشان داده است که در قسمت وقت شناسی، برخورد محترمانه و اطمینان کردن کمبودی های قابل توجهی وجود دارد. اما از طرف دیگر ما تجربه کردیم که پناهندگان جوان علاقمندی دارند و شدیداً می خواهند که در اینجا، در آلمان برای بهبود زندگی شان کاری انجام دهند.

دویچه وله: تجارب شما با پناهندگان جوانی که آموزش حرفه یی را شروع کرده اند، چگونه است؟

سمپر: در سال تحصیلی 2012/2013 در اتاق صنایع دستی محله ما 144 پناهنده به آموزش آغاز کردند. بر اساس اطلاعات دست داشته 70 درصد دوره آموزشی را که آغاز کرده بودند، قطع کرده اند. در این دوره های آموزشی باید امتحانات میان دوره یی داده شود، اگر جوانان در این مرحله حمایت به دست نیاورند، با ناکامی روبرو می شوند. اما در سال تحصیلی 2013/2014، میزان جوانانی پناهنده که دوره آموزشی شان را قطع کرده اند، بسیار پائین تر بوده و به 30 تا 40 درصد می رسید. میزان کلی کسانی که دوره های آموزشی حرفه یی در بخش صنایع دستی را ترک می کنند به حدود 25 درصد می رسد.

دویچه وله: اتاق های صنایع دستی، برای تغییر وضعیت چه اقداماتی را روی دست گرفته است؟

سمپر: ما صنف های به اصطلاح ادغام حرفه یی داریم. در این صنف های ویژه پناهندگان جوان بین سنین 16 تا 21 ساله که مکلفیت رفتن به مکتب را دارند، تدریس می شوند. این همچنین فرصتی است برای به دست آوردن سند فراغت از دوره ابتدایی و یا متوسطه مکتب.

چند هفته پیش در ایالت بایرن، موسسات اقتصادی، همراه با اداره محلی کاریابی و حکومت ایالتی بایرن، روی توافقنامه ادغام پناهندگان در بخش کار تصمیم گرفتیم که شامل یک بسته جامع از اقدامات است. این شامل خدمات ویژه در موسسات آموزشی و مراکز آموزشی می باشد. مثلاً بازآموزی، تعیین مهارت ها و مشاوره برای موسسات آموزشی.

دویچه وله: واکنش ادارات عضو در برابر پناهندگان چگونه است؟

سمپر: ما از موسسات سوال کردیم که آیا می توانند با دوره های کارآموزی و یا آموزش های حرفه یی برای پناهندگان کنار آیند؟ در جریان چند روز در مورد 1100 جای کار از موسسات برای ما گزارش هایی رسید. ما نیز این فرصت را مساعد دیده و نمایشگاه های را راه اندازی کردیم تا پناهندگان و موسسات را با هم معرفی کنیم، که از هر دو طرف استقبال خوب شد. در بخش صنایع دستی ما یک قاعده وجود دارد: این مهم نیست که فرد از کجا می آید بلکه مهم این است که به کجا می خواهد خود را برساند.

لوتار سمپر از سال 2009 مدیر اجرایی اتاق صنایع دستی مونشن و بایرن علیا است. او موسسات عضو را در پهلوی دیگر مسائل در بخش آموزش و پرورش پناهندگان مشوره دهی می کند.