پناهجویان بازگشته به افغانستان: از رفتن به آلمان پشیمانیم

برگشت کنندگانی که از راه‌های غیرقانونی و دشوارگذر به آلمان رفته بودند و به تازگی از آن کشور به افغانستان آمده‌اند، از این سفر پشیمانند و به افغان‌های دیگر توصیه می‌کنند که راه مهاجرت را در پیش نگیرند.

نخستین هواپیمای پناهجویان افغان روز چهارشنبه به کابل نشست و براساس آمار حکومت، 135 تن از پناهجویان به صورت داوطلبانه از آلمان به کشور خودشان برگشتند. حکومت افغانستان می‌گوید تلاش می‌کند سرپناه و زمینه کار را برای برگشت کنندگان فراهم سازد.

آینده نامعلوم، زندگی نامناسب، اختلافات فرهنگی و عدم دسترسی به سهولت‌های زندگی دلایلی است که برگشت کنندگان را وادار کرده تا تصمیم به ترک آلمان بگیرند و به کشور خودشان برگردند. بسیاری 135 برگشت کننده به خانواده‌های شان در کابل و ولایات پیوسته‌اند و تعداد محدودی از آن‌ها در مهمانخانه وزارت مهاجرین به سر می‌برند و قرار است امروز به ولایت هرات انتقال داده شوند.

شریف احمد 25 ساله باشنده ولایت هرات شش ماه پیش تصمیم گرفت تا برای یافتن زندگی بهتر به اروپا برود. او در مسیر راه مشکلات فراوانی دیده و برخی از دوستانش در این مسیر غرق شده‌اند: «از فامیل خود ما یک فامیل به طرف اروپا رفتند ما هرچه اصرار کردیم که نیایید قبول نکردند. از یک فامیل هفت نفره فقط پدر فامیل زنده ماند و دیگران غرق شدند.»

این جوان افغان می‌گوید در مدت شش ماه، در هشت کمپ مختلف در داخل آلمان جابجا شده و مشکلات زیادی دیده است. به گفته شریف احمد سهولت‌های آموزش و گشت و گذار برای سوریایی‌ها فراهم بود؛ ولی افغان‌ها از چنین امتیازهایی محروم بودند. در این مدت حکومت آلمان برای هر پناهجو 300 یورو در هر ماه پرداخته است.

این جوان افغان ترجیح می‌دهد در کشور خودش نان خشک بخورد اما به کشورهای دیگر مهاجر نشود: «وطن آدم جای دیگری است. درست است که بیکاری است اما آدم خوب است نان خشک بخورد اما در وطن خود باشد. در آن‌جا [آلمان] ما اصلا زبان آن‌ها را نمی‌فهمیدیم. زبان بسیار سختی دارند. آن‌جا مشکلات بسیار زیاد بود.»

آغاز دوباره زندگی

بسیاری برگشت کنندگان می‌گویند به امید رسیدن به زندگی امن و آرام، خانه و داری‌های شان را فروخته‌اند و حالا مجبورند از صفر شروع کنند.

الهه زنی که همراه با شوهرش به آلمان رفته و دوباره به افغانستان برگشته است می‌گوید همه دار و ندارش را فروخت ولی دوباره ترجیح داد به کشور خودش برگردد: «حالا که فکر می‌کنم می‌گویم اشتباه کردم. اگر در آلمان زندگی می‌کردم باید از صفر شروع می‌کردم. حالا هیچ چیزی ندارم و مجبورم دوباره از صفر شروع کنم. در آلمان نیز باید از صفر شروع می‌کردم.»

اشتباه ما را تکرار نکنید

جوانانی که از آلمان برگشته‌اند به سایر افغان‌ها توصیه می‌کنند که اشتباه نکنند و راه مهاجرت به اروپا در پیش نگیرند. عبدالواسع یک تن از جوانانی که از آلمان برگشته است گفت: «از شما خواهش می‌کنم که نروید و اشتباه ما را تکرار نکنید. من شخصا چهار ماه در آلمان بودم اما دیروز به وطنم برگشتم که هنوزهم باور نمی‌کنم.»

محمد یک جوان دیگر می‌گوید بهترین راه این است که افغان‌ها به جای مهاجرت به آلمان، کشور خودشان را آلمان بسازند: «از رییس جمهور تقاضا می‌کنیم که به ملت رسیدگی کند. همان آلمان و اروپا هم یک زمانی مانند افغانستان بود. ما به این نتیجه رسیده‌ایم که آن‌ها خیلی سختی کشیده‌اند تا به این‌جا رسیده‌اند.»

زندگی نا آرام

افغان‌هایی که دوباره به کشور خود برگشته‌اند به این باورند که با وجود همه آبادی‌ها، پیشرفت و ترقی کشورهای اروپایی، شهروندان کشورهای دیگر نمی‌توانند در آن کشورها زندگی آرام و راحتی داشته باشند.

محمد یک تن از برگشت کنندگان گفت: «خدا را شکر پس به وطن برگشتیم. هیچ جایی مثل وطن نمی‌شود. همین‌جا هیچ چیزی نداشته باشی اما وقتی در آنجا بروی دلت می‌گیرد، غذای خوب نداری، رسومات، سنت‌ها و آیین خودرا نمی‌توانید در آن‌جا به راحتی انجام دهید.»

برگشت کنندگان از حکومت و رییس جمهور افغانستان می‌خواهند تا زمینه زندگی صلح‌آمیز و آبرومندانه را برای مردم فراهم کند تا کسی مجبور نشود دار و ندارش را بفروشد و تن به سفری بدهد که نتیجه‌اش پشیمانی است: «این درخواست را از رییس جمهور دارم که زمینه صلح را فراهم کند و به جنگ پایان دهند تا مردم امنیت داشته باشند و بتوانند زندگی کنند.»

افغان‌هایی که از آلمان به افغانستان آمده می‌گویند بسیاری خانواده‌ها تمایل به برگشت دارند ولی به دلیل این که در افغانستان جایی برای زندگی کردن ندارند و اندک‌ترین درامدی برای پیشبرد زندگی موجود نیست، مجبورند در آلمان بمانند در حالی که اگر اندک فرصتی فراهم شود، آن‌ها نیز به کشور خودشان بر خواهند گشت.

مهاجرت پس از برگشت

الیاس جوان 22 ساله‌ای است که از آلمان به افغانستان برگشته است. او در ایران به دنیا آمده و زمانی که شنیده کشورهای اروپایی افغان‌ها را می‌پذیرند، از ایران به اروپا رفته است.

این جوان می‌گوید زندگی برای او و خانمش در آلمان سخت بود و بالاخره تصمیم گرفت به افغانستان برگردد: «نه از خانه خبری بود، نه از آب و غذای درستی خبری بود، حتا من و خانمم حریم خصوصی نداشتیم و نمی‌توانستیم راحت بخوابیم. نصب شب امنیتی‌ها وارد اتاق می‌شدند و می‌گفتند این‌جا را باید چک کنیم.»

الیاس تصمیم گرفته‌است که دوباره به ایران برگردد و در همان کشور زندگی کند زیرا افغانستان برای او جای امنی برای زندگی کردن نیست.