«پدر طالبان»: هند نمی تواند از افغانستان محافظت کند

جنرال حمید گل، رییس پیشین سازمان استخبارات نظامی پاکستان (آی اس آی) در گفتگویی با دویچه وله، در مورد فشارهای امریکا بر پاکستان و جایگزین شدن چین در منطقه سخن میگوید. از او به دلیل نقشی که در ایجاد طالبان داشته است، به نام «پدر طالبان» یاد می شود.                                         

                                           ◦◦◦

 دویچه وله: آقای جنرال، از مدت مدیدی روابط میان «آی اس آی» و امریکا وجود داشته و هر دو باهم دوست باقی مانده اند. در این اواخر امریکا سازمان استخبارات پاکستان را به داشتن ارتباط با شبکه حقانی متهم می نماید. در این رابطه چه می گویید؟

حمیدگل: من بایست برای تان بگویم، تا جایی که مربوط به حفظ روابط می گردد، هر کانال استخباراتی روابط اش را نگهداشته است. این را «لینکیجیس» (روابط) می گویند. ممکن است آی اس آی با شبکه حقانی روابط اش را نگهداشته باشد ولی این بدان مفهوم نیست که آی اس آی با آنها همکاری کرده باشد. 

با قضیه ریموند داویس [بازداشت کارمند قراردادی سازمان اطلاعات امریکا به اتهام قتل یک فرد پاکستانی] این موضوع ثابت گردید که آمریکایی ها شبکه های اســتخبارتی خویش را در اینجا فعال کرده اند. عملیات هواپیماهای بدون سرنشین نیز توسط همین استخبارات صورت می گیرد. اگر استخبارات پاکستان با شبکه حقانی همکاری می کرد، بایست از قبل آنها آواز خود را بلند می کردند، حالا چگونه تصادفآ به یاد شان خطور کرد که «آی اس آی» با حقانی ارتباط دارد.

حرف دوم این است که تصور کنیم آی اس آی با طالبان ارتباطات داشته است. بنابراین حفظ این روابط ضرورت است. امریکا حالا می خواهد خود با طالبان ارتباط برقرار نماید. در صورتی که همچو ارتباطات وجود نداشته باشد، چگونه با آنها مذاکره صورت گرفته می تواند؟ بالاخره صـلح و امنیت چگونه تامین شده می تواند و امریکایی ها که اعـلام نموده اند از افغانستان خارج مــی شوند، چگونه خارج می شوند؟

 موضوع داشتن روابط مشکلی نیست. به احتمال قوی این مانند داشتن سلاح کیمیاوی، یک بهانه است که از این طریق کوشش می کنند پاکستان را هدف قرار دهند ولی عملآ امریکایی ها نمی توانند پاکستان را نشانه بگیرند. بنابراین، آنها کوشش می نمایند که پاکستان را تحت فشار نگهدارند تا نظامیان خویش را از سرحدات شرقی به طرف سرحدات غربی انتقال دهند.

دویچه وله: امریکا چرا از شبکه حقانی نام می برد و از پاکستان می خواهد که بر ضد این شبکه گام بردارد؟

حمید گل: آن ها به خاطری شبکه حقانی را می گویند که بخشی از طالبان اند. تنها این ها بخشی از تحریک طالبان نیستند، بلکه گلبدین حکمتیار و یک عده دیگر هم شامل اند و آنها حمایت مردم را در مناطق خویش نیز با خویش دارند.

دویچه وله: آمریکایی ها می گویند که حملات انجام شده بر سفارت امریکا در کابل، شباهت به حملات ممبئی دارد. این صحبت ها از نظر شما به چه مفهوم اند؟

حمید گل: تا جایی که حرف روی شباهت این حملات است، این روشی است که مردم یکی از دیگری تقلید می نمایند، مانند این که ما در امور نظامی از بریتانیا، امریکا و یا کدام کشور دیگری آموزش می بینیم. بنابراین، این بدان معنا نیست که آن را «آی اس آی» انجام داده باشد. هیچ نوع شاهدی وجود ندارد که «آی اس آی» به این حملات آلوده باشد. لذا به حرف های امریکا چگونه می توان باور نمود، در حالی که خود اظهار می دارد که کانال های استخباراتی افغان آن را به ما گفته است.

ببینید همین چند روز پیش یک نماینده سنای امریکا گفت که افغانستان را به هند بسپارید. به نظر من این موضوع برای پاکستان جای مسرت خواهد بود، در صورتی که هندوسـتان جای امریکا را در افغانستان بگیرد. بنابراین، شما بگویید، هندوستان که خود نتوانست سریلانکا را حفظ نماید و عساکر شان با ببرهای تامیل جنگیدند. چگونه می توانند ملت افغان را حفاظت نمایند؟

دویچه وله: اکثر محققین به این نظر اند که پاکستان به این دلیل ارتباط خود را با شبکه حقانی حفظ می نماید تا از آن در افغانستان به خاطر اهداف خویش استفاده نماید. نظر شما چیست؟

حمید گل: ما در افغانستان طرفدار صلح هستیم. صلح به نفـــع ماست. اگر در افغانستان امنیت باشد، در افغانستان اتحاد باشد، به نفع پاکستان است. اگر در آنجا تجارت و معارف توسعه نماید، به نفع پاکستان است. هرآنچه که به نفع افغانستان است به نفع پاکستان نیز است .

بر اساس معلوماتی که من دارم، بعضی حلقات شبکه حقانی در وزیرستان بوده اند. موضوع این است که هندوسـتان می خواهد در منطـقه برتری خویش را به نمایش بگذارد. هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه امریکا طـی سفرش به هندوستان گفته بود که شما (هندوستان) رهبری این منطقه را به عهده بگیرید. امریکا می خواهد تا هند را در رقابت با چین وادارد.

دویچه وله: چرا، آیا ترسی از چین در امریکا وجود دارد و آیا ممکن است چین در منطقه جانشین امریکا گردد؟

حمید گل: چینی ها تسلط خویش را بر مارکیت های اقتصــادی محکم نموده اند و از لحاظ اقتصادی موقف شان را تقویت می نمایند و اگر امریکایی ها همچنان اشتباه نمایند، امکان آن موجود است تا چین جانشین امریکا گردد.

دویچه وله: امریکا می گوید در صورتی که پاکستان علیه شــبکه حقانی عملیات نکند، دست به اقدام یک جانبه می زند. در صورتی که قضیه به این جا برسد، اقدام امریکا چه تاثیری بر افغانستان و امریکا خواهد داشت؟

حمید گل: ببینید، جنگ بیشتر توسعه خواهد یافت. امریکایی ها از قبل نیز با این جنگ دست و گریبان بوده اند. اگر آنها به طرف پاکستان بیایند، یک جبهه جدید جنگ را می گشایند و هر توافقنامه یی را که با پاکستان امضا کرده اند، همه از میان خواهد رفت و پاکستان به امریکا خواهد گفت که در جنگ علیه تروزیسم دیگر ما با شما همکاری کرده نمی توانیم.

دویچه وله:  در صورتی که روابط میان پاکستان و امریکا بیشتر پرتشنج گردد، این موضوع اثراتی بر اقتصاد پاکستان در پی نخواهد داشت؟

حمید گل: حتماً تاثیرات اقتصادی خواهد داشت، ولی باید دید که این چگونه تاثیری خواهد بود. به این موضوع تردید ندارم که آن قرضه های که ما گرفته ایم، آن را تادیه نخواهیم توانست. اگر ما پول تادیه کرده نتوانیم، این هم به زیان غرب است. حالا ما از صندوق بین المللی پول حدود 52 میلیارد دالر قرضدار هستیم.

چیزیکه باقی ماند، همانا کمک ها در عرصه نظامی است. بنابراین، ما هـم اکنون نیز با چین همکاری های زیادی داریم و بر علاوه با سایر کشورهای اسلامی مثل عربسـتان سعودی و عده دیگری از کشورها همکاری داریم و همچنان اگر کمک هم ننمایند ما از خود حفاظت کرده می توانیم. 

گفتگوکننده: سعید ریاض/ ن. نوری

ویراستار: عارف فرهمند