هبت الله آخوندزاده رهبر ارشد طالبان کجاست؟

صدها رهبر تبعید شده این گروه، کماندوها و جنگجویان مدرسه های دینی نیز به کابل ریختند، اما هنوز یک استثنا وجود دارد؛ هبت الله آخوندزاده، رهبر طالبان هنوز به کابل نیامده و سرنوشت وی معلوم نیست. وی در سال ۲۰۱۶ و دقیقا زمانی که این تحریک با بحران رهبری روبرو بود، مقام فرماندهی و رهبری دینی این گروه را به عهده گرفت.

پس از به دست گرفتن کنترول شورشیان طالبان، این ملا موظف شد تا چالش بزرگ را رفع کرده و جنگجویان این گروه جهادی را که دچار نبرد قدرت در درون خودشان شده بودند، دوباره متحد سازد.

طالبان در حالی دچار منازعه درونی شده بودند که از سوی دیگر ضربات پی در پی و سنگینی را متحمل می شد. کشته شدن ملا منصور سلف آخندزاده و اعلام مرگ ملا عمر بنیانگذار طالبان به شدت بر روحیه و وضع این گروه تاثیر منفی گذاشته بود.

خبر مرگ ملا عمر برای سال ها پنهان نگه داشته شده بود. هنوز هم اطلاعات بسیار اندکی در مورد آخوندزاده و نقش وی وجود دارد؛ چرا که وی فقط پیام هایی کتبی را به مناسبت های سالانه و مهم نشر می کند و اطلاعات فردی وی به شدت محدود است.

مرتبط:  ملاهبت الله: به راه حل سیاسی برای حل معضل افغانستان متعهد هستیم

به غیر از یک عکس واحد که توسط طالبان منتشر شده است، رهبر این گروه هرگز در ملاقات عمومی ظاهر نشده و محل اخفا یا زندگی وی تا حد زیادی ناشناخته است. از زمان به دست گرفتن کنترول شهر کابل در اواسط ماه آگست، این گروه در خصوص دادن اطلاعات در مورد رهبرشان به شدت محتاط است. ذبیح الله مجاهد، سخنگوی طالبان این هفته در پاسخ به پرسشی درباره مکان آخوندزاده، به خبرنگاران گفت: «انشاءالله به زودی او را خواهید دید.»

این سکوت مداوم در حالی صورت می گیرد که سران جناح های مختلف طالبان در مساجد کابل آشکارا موعظه کرده، با شخصیت های مخالف ملاقات کرده و حتی با مسئولان کریکت بورد افغانستان در روزهای اخیر گفتگو کرده اند.

طالبان سابقه طولانی در نگه داشتن رهبر ارشدشان در اختفا دارند. ملا محمد عمر، بنیانگذار این گروه، به خاطر گوشه نشینی اش مشهور بود؛ حتی هنگامی که این گروه در دهه ۱۹۹۰ در قدرت بود، به ندرت به کابل سفر می کرد.

ملا عمر حتی در زادگاهش قندهار نیز تا حدی زیادی از دید عموم دور بود و مایل نبود با هیئت های رسمی نیز ملاقات کند. اما حرف هایش حاکمیت می کرد و تاکنون هیچ کس دیگری نبوده که با آن قدرت به جنبش طالبان فرمان صادر کند و مورد احترام قرار گیرد.

لورل میلر، سرپرست برنامه آسیا در گروه بحران بین المللی به خبرگزاری فرانسه گفت آخوندزاده "به نظر می رسد سبک منحصر به فردی شبیه به ملا عمر داشته باشد." میلر با اشاره به ترور ملا اختر محمد منصور، سلف آخوندزاده توسط حمله هواپیماهای بدون سرنشین امریکایی افزود: «ممکن است محرمانه ماندن محل وی نیز به دلایل امنیتی تقویت شود.»

وی اضافه کرد: «سخنگوی طالبان اعلام کرده که رهبر آنها به زودی ظاهر می شود و ممکن است دلایلی برای این کار داشته باشد تا شک شبهه در مورد مرگ وی را از بین ببرد.»

اما این احتمال نیز وجود دارد که اگر هبت الله آخوندزاده زنده باشد و خودش را نشان بدهد، دیگر مخفی نگردد؛ ولی مثل ملا عمر از شیوه رهبری از راه دور استفاده کند.

پس از سال ها غیبت آخوندزاده، شایعاتی در مورد وضعیت سلامتی وی نشر شده است؛ از جمله در پاکستان و افغانستان صحبت هایی مطرح شده اند که گویا وی به کرونا مبتلا شده و مرده است. برخی دیگر نیز می گویند وی در یک بمبگذاری کشته شده است.

مرتبط:  رسانه ها: ملا هبت الله کشته شده است؛ طالبان: این خبر حقیقت ندارد

اطلاعاتی در مورد اثبات این شایعات وجود ندارد، اما محرمانه ماندن محل بود و باش آخوندزاده پس از به قدرت رسیدن طالبان در کابل، شک و تردیدها را در مورد زنده بودن وی بیشتر کرده است.

طالبان از گروه ها و شاخه های متفاوتی تشکیل شده اند و هر کدام شان رهبرانی محلی دارند. در سال ۲۰۱۵ وقتی خبر مرگ ملا محمد عمر افشا شد، درگیری خونینی میان جناح های این گروه به راه افتاد و حداقل یک شاخه اصلی از بدنه طالبان در غرب افغانستان جدا شد.

مرتبط:  طالبان خبر وفات رهبر خود در پی ابتلا به کرونا را رد کردند

با رسیدن طالبان از میدان جنگ به حکومت، حالا ایجاد توازن در منافع جناح های متعدد این گروه برای تحکیم قدرت و ثبات در افغانستان بسیار مهم است.

هرگونه خلاء قدرت می تواند بی ثباتی و شکاف را در صفوف طالبان به دنبال داشته باشد؛ گروهی که پس از چند دهه درگیری موفق به انسجام شده است. ده ها هزار جنگجوی این گروه کشته شده و رهبران ارشدشان یا ترور شده و یا به زندان ایالات متحده در خلیج گوانتانامو منتقل شدند.

برخی دیگر می گویند این گروه ممکن است برای خودش زمان بخرد تا نیروهای تحت رهبری امریکا در روزهای آینده خروج نهایی خود را از افغانستان انجام دهند؛ سپس سرنوشت رهبر مذهبی این گروه مشخص می شود.

امتیاز گل، تحلیلگر امنیتی پاکستانی در این زمینه گفت: «تا زمانی که نیروهای خارجی در خاک افغانستان هستند، طالبان خود را در وضعیت جهاد می دانند و احتمالاً رهبر خود را تا زمان خروج مخفی نگه خواهند داشت.» به باور وی به همین دلیل است که مقام رهبری طالبان هنوز هم در اجتماع حاضر نشده است.