نگرانی سارنوالان و وکلای مدافع زن از زندانیان آزاد شده

«قبلا هم تحت تهدید بودم. همان زمان هم به تیزاب پاشی تهدید می‌شدم. فعلا خانه خود را ترک کردم.» این گفته‌های خانمی در کابل است که حدود ۱۵ سال به عنوان وکیل مدافع کار کرده است.

او می‌گوید که از ۷۰۰۰ عضو انجمن وکلای مدافع افغانستان ۱۵۰۰ تن آن‌ها وکلای مدافع زن هستند. چنانچه او می‌گوید حالا بیش از ۱۰۰ تن از این زنان در معرض خطر قرار دارند.

بر اساس معلومات او، وکلای مدافع زن بیشتر در قضایایی وکالت کرده اند که در آن زنان متضرر بوده اند و باعث شده که شماری از مردان زندانی شوند، اما حالا این زندانیان از سوی طالبان رها شده اند و به وکلای مدافع اخطار داده و آن‌ها را تهدید می‌کنند.

گروه طالبان پس از کنترول شهرها، درهای زندان‌ها را باز می‌کردند و این گونه همه زندانیان سیاسی و جنایی توانستند از زندان‌ها بیرون شوند.

یکی دیگر از وکلای مدافع زن در کابل به دویچه وله گفت که سه سال است در بخش های مختلف جرائم سیاسی و قضایای فامیلی از جمله طلاق، حضانت و سرپرستی اطفال یتیم کار کرده است. به گفته او، پس از تصرف کابل توسط طالبان نمی‌تواند در مکان ثابتی زندگی کند، چون به گفته خودش برای بعضی از موکلین خود به صورت غیابی از محکمه فیصله طلاق را گرفته است و حالا این خطر وجود دارد که شوهران سابق آنها او را تعقیب کنند. 

تظاهرات زنان همزمان با آمادگی طالبان به اعلام حکومت

شماری از سارنوالان زن نیز می‌گویند که قبل از این هم مورد تهدیدهای پیاپی از سوی طالبان و گروه‌های افراطی دیگر قرار می‌گرفتند، اما با تصرف قدرت توسط طالبان و آزاد شدن این زندانیان‌، آن‌ها نگران جان شان هستند.

پیش از این نیز بارها سارنوالان، کارمندان سارنوالی، وکلای مدافع و قاضیان به گونه فردی و یا گروهی در نقاط مختلف افغانستان تهدید شده و یا هدف حمله قرار گرفته اند. سالانه ده‌ها تن از این افراد به دلیل کارشان جان خود را از دست داده اند.

یکی از این سارنوال‌ها که نخواست نامش فاش شود، به دویچه وله می‌گوید: «در جریان تحقیق، مجرمین می‌گفتند که ما برمی‌گردیم و از شما انتقام خود را می‌گیریم، اما ما فکر نمی‌کردیم آن‌ها روزی واقعاً بر خواهند گشت. حالا آنها آزاد شده اند و ما خود را مصئون احساس نمی‌کنیم.»

شماری از این سارنوالان زن به صورت مشترک در یک کلیپ ویدیویی وضعیت خود را شرح داده و درخواست کمک کرده اند. در این پیام ویدیویی که به دویچه وله فرستاده اند، یکی از آن‌ها می‌گوید که پس از به قدرت رسیدن طالبان از انجام وظیفه بازداشته شده و در امنیت قرار ندارد.

 تمام این زنان از جامعه جهانی و سازمان ملل می خواهند تا برای مصونیت این کارمندان بخش عدلی-قضایی اقدام کنند.

بازگشت به کار؟

هرچند طالبان به زنان اطمینان داده اند که «در چهارچوب شریعت اسلامی» می‌توانند به کارهای شان ادامه بدهند، اما زنانی که در بخش عدلی-قضایی کار کرده اند، امیدی ندارند که بتوانند به کار شان ادامه بدهند.

یکی از وکلای مدافع زن می‌گوید: «بنا بر تحلیلی که ما از اوضاع داریم و بر اساس گفته طالبان که زنان نمی‌توانند قاضی باشند؛ برداشت ما این است که به زنان اجازه نخواهند داد که وکیل مدافع هم باشند.»

یکی دیگر از وکلای مدافع زن گفت که طالبان به زن و مرد اجازه نمی‌دهند که یکجا کار کنند. در حالی که زنان وکیل مدافع وقتی به محاکم برای دفاع حضور یابند، مردها هم در آنجا حضور دارند.

نارضایتی از روند تخلیه

کشورهای غربی در جریان عملیات تخلیه با پروازهای نظامی برعلاوه شهروندان و همکاران افغان شان، برخی افراد در معرض خطر را نیز به خارج انتقال دادند. اما سارنوالان و وکلای مدافع زن شکایت دارند که به حال آن‌ها توجهی نشده است.

یک وکیل مدافع می‌گوید: «در روند تخلیه با وجود این که ما درخواست‌های زیادی دادیم اما جوابی دریافت نکردیم و کسی با ما همکاری نکرد.»

یادداشت: نام‌های منابع در نزد دویچه وله محفوظ است و به دلایل امنیتی در گزارش ذکر نشده است.