نگرانی افغانستان از بحران اقتصادی بعد از خروج نیروهای خارجی

حامد کرزی، رییس جمهور افغانستان نیز با اشاره به وضعیت اقتصادی افغانها، گفته است که کشورش در ده سال گذشته در حال «میله» (جشن) بوده و افغانها زندگی «کاذب» داشته اند.

محمد قربان حقجو، رییس عامل اتاق تجارت و صنایع افغانستان روز یک شنبه در کنفرانس صادر کنندگان صنایع دستی در کابل گفت، فقر و مشکلات اقتصادی چالش اصلی افغانستان پس از سال 2014 است.

حقجو گفت: «چالش عمده مشکلات امنیتی در افغانستان نیست. چیزی که بیرون نمایی میکند و ما کمتر آن را جدی میگیریم مشکل اقتصادی افغانستان است. چیزی که در ده سال گذشته کمتر به آن پرداخته ایم، متاسفانه».

به باور حقجو در صورتی که به وضعیت اقتصادی افغانستان رسیدگی نشود، این کشور به سوی بحران خواهد رفت: «اگر ما این را جدی نگیریم، اگر ما تدابیر مشخصی به خاطر برون رفت از مشکل اقتصادی روی دست نگیریم، در آن صورت واقعاً ما به طرف بحران میرویم».

اخیرا کانگرس ایالات متحده امریکا با نشر گزارشی گفت که کمکهای توسعهای در افغانستان در پروژههای درازمدت هزینه نشده بلکه در برنامههای کوتاه مدت به مصرف رسیده است که کمکی به تامین امنیت نکرده است.

گزارش کانگرس امریکا افزوده بود: «وقتی نیروهای خارجی در سال 2014 افغانستان را ترک میکنند، ممکن است این کشور از یک رکود اقتصادی رنج ببرد، مگر این که از همین حالا برنامههای خاصی روی دست گرفته شود».

براساس آمار منتشر شده توسط اداره احصاییه مرکزی افغانستان از حدود 25 میلیون نفوس این کشور 36 درصد آنها زیر خط فقر زندگی میکنند.

دولت 80 درصد کسری بودجه دارد

رییس عامل اتاق تجارت و صنایع گفت 45 درصد بودجه عادی افغانستان توسط کمکهای خارجی تمویل میشود و صد در صد بودجه توسعهای نیز از سوی کمک کنندهها پرداخت میگردد.

آقای حقجو افزود بیشترین فرصتهای کاری که در ده سال گذشته به وجود آمده است، به حضور جامعه جهانی مرتبط بوده است. بخش وسیعی از نیروی کار نیر در همین بخشها جذب شده است. حالا نگرانی این است که با خروج نیروهای خارجی، این منابع و زمینههای کاری نیز دیگر وجود نخواهند داشت.

به گفته آقای حقجو مقابله با بحران اقتصادی پس از خروج جامعه جهانی از افغانستان تمرکز به استخراج معادن و عصری کردن زراعت است.

حقجو افزود که دولت افغانستان در ده سال گذشته سالانه چهار میلیارد دالر مصرف کرده است، در حالی که عاید دولت تنها 500 میلیون دالر در سال است و این نشان میدهد که دولت عملا با 80 درصد کسری بودجه مواجه میباشد.

زندگی کاذب

رییس جمهور افغانستان نیز روز شنبه، 18 جون، در کنفرانس ملی جوانان گفت که از دوماه به این سو بررسیها در مورد پالیسی اقتصادی ده سال آینده افغانستان را آغاز کرده است.

آقای کرزی گفت زندگی افغانها با حضور جامعه جهانی و کمکهای آنها شکل «میله» را به خود گرفته است، در حالی که این وضعیت، واقعیت زندگی مردم افغانستان نیست.

کرزی گفت: «یک مهمان پیسه‌دار آمده این جا مصرف میکند، ما در دور و برش نشسته ایم و لقمهای به ماهم میدهد. ما خوش هستیم که این زندگی ما شده. نه خیر! این زندگی کاذب است، این حقیقت زندگی ما نیست».

رییس جمهور کرزی گفت سیستم اقتصاد بازار آزاد با خروج جامعه جهانی از افغانستان جوابگوی نیازمندی این کشور نخواهد بود و به این منظور تلاشها برای ساخت زیربناها از بودجه دولت آغاز شده است.

او با اشاره به خارجیها، افزود: «بند خواستیم نساختند، بندهای بزرگ. کوکچه را خواستیم، کنر را خواستیم نشد. حالا شروع کردیم که افغانستان با پول خود بندهای خود را بسازد.»

کرزی گفت که افغانها باید خود شان تلاش کنند تا از وابستگی به کشورهای دیگر رها شوند.

دویچه وله/ حسین سیرت
ویراستار: عارف فرهمند