نگرانی از مصونیت خبرنگاران افغان در مناطق جنگی

سقوط کندز و آنچه بر خبرنگاران در این شهر گذشت، نهادهای خبرنگاری و رسانه‌ها را وا داشته است تا برای حفظ جان خبرنگاران بیشتر فکر کنند. خبرنگاران کندز می‌گویند تقریبا هیچ رسانه‌ای از دید طالبان پنهان نمانده و وسایل آن‌ها به تاراج رفت.

حداقل یک تن از خبرنگاران در شهر کندز کشته شد و تمامی افرادی که در عرصه رسانه‌ها فعالیت می‌کردند، این شهر را ترک کرده و یا روزها در این شهر پنهانی زندگی می‌کردند.

دو تلویزیون خصوصی به دلیل نشر خبرهای کندز تهدید شدند و طالبان به افراد خود دستور دادند تا خبرنگاران این دو رسانه را هدف قرار دهند. نهادهای خبرنگاری در این مورد با شورای امنیت ملی صحبت کرده اند تا زمینه حمایت از آن‌ها را در شرایط امنیتی خطرناک فراهم کنند.

صدیق الله توحیدی از مسئولان سازمان "نی، حمایت کننده رسانه های آزاد" روز چهارشنبه (6 عقرب/ 28 اکتوبر) در جمع مسئولان رسانه‌ها گفت: «وقتی شهرها و یا ولایات مورد حمله قرار می‌گیرند، خبرنگاران را چگونه مصون بسازیم؟ به همین خاطر ما می‌خواهیم بین خود و حکومت در این مورد به توافقاتی برسیم.»

در مجموع 15 تلویزیون، رادیو و رسانه های چاپی در شهر کندز فعالیت می‌کردند. در حال حاضر تنها نمایندگی چند تلویزیون در این شهر فعال هستند ولی سایر رسانه‌ها هنوز دوباره به فعالیت آغاز نکرده‌اند.

تاراج رسانه‌ها

خبرنگارانی که از کندز به کابل آمده‌اند می‌گویند هنوز احساس امنیت نمی‌کنند و مطمین نیستند که با آغاز فعالیت دوباره از سوی حکومت حمایت می‌شوند یا نه. شهباز صابری مسئول تلویزیون خاور به دویچه وله گفت: «طالبان تلویزیون خاور را گرفتند، کمپیوترهای شخصی و دفتری را به دست آوردند و معلومات و گزارش‌هایی را که ثبت کرده بودم به دست آن‌ها افتاد. آن‌ها کمپیوترها و موبایل ما را بردند. همسایه‌های ما هر روز به ما می‌گویند که به کندز نیایید، دروازه خانه شما هر روز زده می‌شود.»

آقای صابری می‌گوید هنوز به وضعیت امنیتی کندز اطمینان وجود ندارد و ممکن است با برگشت به کندز، هدف قرار بگیرد. او گفت هیچ وسیله‌ای برای آغاز دوباره نشرات این رسانه وجود ندارد: «با ورود طالبان تمامی تجهیزات از بین رفت و وسایل ما تاراج شد. طالبان پنج بار به حویلی ما آمدند و وسایل شخصی ما را بردند، حتا یک چوکی هم در تلویزیون خاور نمانده است.»

در حال حاضر بیشتر خبرنگاران افغانستان مورد تهدید قرار دارند. خبرنگارانی که در ولایات فعالیت می‌کنند با خطرهای جدی‌تری مواجه هستند. نشر خبرهای مربوط به موفقیت‌های پولیس و اردوی ملی در خیلی موارد دردسرهایی را برای خبرنگاران خلق می‌کند.

آتیلا نوری یکی از خبرنگاران در ولایت سرپل می‌گوید همواره از سوی طالبان و مقام‌های حکومتی و زورمندان تهدید می‌شود. او می‌گوید طالبان با نشر خبرها و دست آوردهای اردو و پولیس به شدت مخالفت می‌کنند و به خبرنگاران هشدار می‌دهند که از نشر خبرهای حکومتی خودداری کنند.

آقای نوری گفت: «خبرهایی را که نشر می‌کنیم و نظر طالبان را گرفته نمی‌توانیم، تهدید می‌شویم. من چند روز پیش ازسوی افراد کلیدی طالبان تهدید شدم.» نوری گفت طالبان در برابر هر خبری که به نفع آن‌ها نباشد تماس می‌گیرند و تهدید می‌کنند.

تهدید علیه خبرنگاران زن

خبرنگاران زن در ولایت کندز با تهدیدهای بیشتری روبرو هستند. زنان خبرنگار در این نشست گفتند که پیش از سقوط کندز نیز بارها با تهدید روبرو بودند. شبنم (نام مستعار) یک تن از خبرنگاران می‌گوید: «برایم چندین بار اخطار دادند، حتی پشت دروازه خانه آمدند و گفتند که دختران تان نباید دیگر [در رسانه] کار کنند. ما برای این که جان خود را حفظ کنیم به جای امن‌تر رفتیم و شانس یاری کرد که ما توانستیم خود را از کندز بیرون کنیم.»

خبرنگاران زن ولایت کندز هنوز در کابل سرگردان هستند و می‌گویند شرایط امنیتی ایجاب نمی‌کند که به این زودهای به آن شهر برگردند. بسیاری آن‌ها دیگر امیدی برای ازسرگیری فعالیت‌های خبرنگاری ندارند.