نکات مناقشه برانگیز در اجلاس سران در مورد اقلیم

در افتتاح بیست و یکمین کنفرانس جهانی در مورد اقلیم، که قرار است روز دوشنبه ۳۰ ماه روان میلادی در پاریس برگزار گردد، سران تقریباً ۱۰۰ کشور جهان، به شمول رؤسای جمهور ایالات متحدۀ امریکا، روسیه و چین اشتراک می کنند. تغییرات اقلیمی روز به روز نگرانی جهانی را افزایش می دهد و پیامد های گرم شدن روز افزون کرۀ زمین از همین حالا محسوس است. اشتراک کنندگان این کنفرانس جهانی برای جلوگیری از این امر باید یک سلسله نکات اساسی را به فیصله برسانند.

محدود ساختن بلند رفتن درجۀ حرارت

در اجلاس سران در مورد اقلیم در سال ۲۰۱۰ در شهر کانکون مکسیکو، جامعۀ جهانی به توافق رسیده بود که افزایش گرمای زمین را در مقایسه با عصر پیش از صنعتی شدن، به کمتر از دو درجۀ سانتیگراد محدود سازد. کشور های کوچک جزیره یی، که بیشتر از همه در معرض خطر قرار دارند، خواهان تشدید این توافق اند و یک مرز نهایی ۱،۵ درجۀ سانتیگراد را تقاضا می کنند. این پیشنهاد در اجلاس روز دوشنبه به بحث گرفته می شود، اما کمتر احتمال می رود که موفق گردد.

کاهش گاز های گلخانه یی

مادۀ سوم این توافقنامه باید شامل مقرره ای برای کاهش دوامدار تولید گاز کاربن دای اکساید در سراسر جهان باشد. طیف بحث ها در این رابطه از انصراف از مصرف زغال، نفت و گاز در سدۀ کنونی گرفته تا فورمولبندی معتدل "گذار دوامدار جهانی به مرحلۀ تولید کم گاز های مضر" را در بر می گیرد. کشور های اتحادیۀ اروپا به جای انصراف از مصرف زغال، نفت و یا گاز، خواستار "ثبات دوامدار اقلیم" اند.

در کنفرانس اقلیم در پاریس اهداف اجباری برای کشور های جداگانه تعیین نمی گردد. در عوض اکثریت کشور ها پیش از این کنفرانس برنامه های خود در مورد حفظ اقلیم در محدودۀ خود را ارایه کرده اند. اتحادیۀ اروپا در نظر دارد تا سال ۲۰۳۰ تولید گاز کاربن دای اکساید خود را، در مقایسه با سال ۱۹۹۰، چهل درصد کاهش بدهد. ایالات متحدۀ امریکا می خواهد تولید گاز های گلخانه یی خود را تا سال ۲۰۲۵، در مقایسه با سال ۲۰۰۵، از ۲۶ تا ۲۸ درصد کمتر سازد. برای اولین بار کشور های نوخاستۀ صنعتی نیز موافقت خود را اعلام کرده اند. طور مثال چین گفته است که می خواهد تا سال ۲۰۳۰ میلادی تولید گاز های گلخانه یی اش را کاهش بدهد، و هندوستان می خواهد تا آن سال تولید گاز کاربن دای اکساید خود را مطابق با نیروی اقتصادی اش حدود ۳۰ درصد کاهش بدهد.

مکانیزم برای تحکیم حفظ اقلیم

از آنجاییکه تعهد های داوطلبانۀ کشور ها کافی نیست تا گرم شدن زمین به دو درجۀ سانتیگراد محدود ساخته شود، اهداف کشور های جداگانه باید در فاصله های منظم به گونۀ قابل درک بررسی گردند و این بررسی تشدید یابد. اتحادیه اروپا این فاصله برای ارزیابی و بررسی منظم را هر پنج سال پیشنهاد می کند. کشور های بزرگ نوخاستۀ صنعتی، مثل چین و هندوستان، در گذشته همواره همچو بررسی خارجی را قاطعانه رد کرده اند.

امور مالی

کشور های صنعتی در کنفرانس قبلی اقلیم جهانی وعده داده بودند که از سال ۲۰۲۰ میلادی به بعد سالانه ۱۰۰ میلیارد دالر به منظور حفظ اقلیم و سازگاری در کشور های فقیر، در اختیار قرار می دهند. برخی از کشور های در حال توسعه اصرار می ورزند که این رقم در توافقنامه ذکر شده است. اما کشور های صنعتی از این رقم فاصله می گیرند، زیرا آنها روی سرمایه گذاری های خصوصی اقتصادی برای حفظ اقلیم نیز حساب می کنند.

افزون بر آن در اجلاس امسال روی بلند بردن این رقم تا سال ۲۰۳۰ نیز بحث های داغی صورت خواهد گرفت. کشور های صنعتی خواستار گسترش حلقۀ کشور های پول دهنده اند. آنها همچنان تقاضا دارند که کشور های که در این میان از نگاه مالی توانمند اند، و کشور های تولید کنندۀ نفت، مثل قطر، باید در تمویل برنامه های جهانی برای حفظ اقلیم سهم بگیرند.

خسارات و زیان ها

زیر این عنوان کشور های جهان در مورد برخورد با خسارات محیط زیستی که تغییر اقلیم در آینده سبب خواهد شد، مذاکره می کنند. در کنفرانس اقلیم در سال ۲۰۱۳ در وارسا پایتخت پولند، سران کشور ها موافقت کرده بودند که طور مثال با اقدامات احتیاطی برای جلوگیری از پیامد های ناگوار سانحه ها و همچنان با ایجاد سیستم های هشدار دهنده، کشور های را که متضرر می شوند، حمایت می کنند. در کنفرانس روز دوشنبه تلاش صورت خواهد گرفت که این توافقات در قرارداد جدید، که از نگاه حقوقی الزام آور است، درج گردد. کشور های صنعتی، به عنوان عاملان تأریخی گرم شدن زمین می خواهند در این اجلاس نگذارند که کشور های فقیر در آینده بتوانند با توافقنامۀ جدید ادعای جبران خسارت کنند.