نفت فروشی "داعش" چه پیامدهایی دارد؟

گروه تروریستی داعش یا "دولت اسلامی در عراق و شام" با تصرف مناطق نفت خیز عراق به پیروزی های بزرگ و سریعی دست یافته است. این تروریست ها همراه با منطقه نفت خیز عجیل که در پایان ماه جون تصرف کردند، حالا مناطق دیگر نفت خیز این کشور را نیز در هر دو جانب مرز میان سوریه و عراق تحت کنترول دارند.

طبق گزارش رسانه ها در روز پنجشنبه (3 جولای)، جهاد گرایان به فروش نفت از عراق آغاز کرده اند. از آن جایی که گروه داعش نمی تواند نفت را در بازار منظم عرضه کند، این سازمان نفت را در بازاز سیاه می فروشد.

طبق گزارش های آژانس های خبررسانی، لورانت فابیوس وزیر خارجه فرانسه این سازمان تروریستی را متهم کرده است که نفت را به رژیم بشارالاسد می فروشد.

هدف سازمان داعش در قدم اول این است که تا حد ممکن عواید زیادی از این راه کسب کند تا خود را مسلح سازد. حاکم دوز خورماتو، شهر شمال شرقی عراق به رسانه خبری ترکی "انادولو" گفته است که «آنها به درآمد نفت برای تهیه اسلحه و مهمات نیاز دارند».

فروش نفت توسط سازمان داعش اغتشاش در منطقه را هرچه بیشتر توسعه خواهد داد. رژیم بشارالاسد می تواند این نفت را برای به حرکت در آوردن تانک های خود به کار برد و از آنها جهت سرکوب شورشیان استفاده کند.

پولی را که داعش از راه فروش نفت به دست می آورد، می تواند برای تصرف مناطق بیشتر در سوریه و عراق به کار برد. این یک خطر بزرگ برای رژیم بشاراسد است؛ زیرا در مبارزه علیه شورشیان سکولار، جهاد گرایان داعش فقط یک شریک معاملات موقت برای او است.

داعش در غم ابقای رژیم بشاراسد نیست. هدف آنها توسعه مناطقی است که در هفته گذشته در آنجا ها نظام خلافت را اعلام کرده اند. مناطق تحت تصرف آنها حالا نیز از مرز عراق تا مرز ترکیه گسترش یافته است. این تروریست ها در عراق مناطق تحت کنترول شان را به سوی جنوب توسعه می دهند.

تاثیرات بر بازار نفت

منطقه نفت خیز "العُمر" از نوامبر سال 2013 به این سو تحت کنترول تروریست های داعش است. این منطقه را گروه "النُصره" فتح کرده بود که حالا به گروه داعش مدغم شده است. از آن زمان به بعد، از این منطقه روزانه 10 هزار بیرل (بشکه) نفت استخراج می شود.

تصرفات اخیر داعش نه تنها خشونت ها را هرچه بیشتر دامن می زند، بلکه نااطمینانی ها در بازار بین المللی نفت را نیز افزایش می دهد.آژانس انرژی بین المللی در ماه می از عراق به عنوان یکی از مهمترین صادرکنندگان آینده نفت سخن گفت.

این آژانس تا سال 2035 انتظار دارد که سالانه 9 میلیون بیرل نفت جدید استخراج خواهد شد که سه برابر از میزان کنونی بیشتر خواهد بود که حالا به 3.3 میلیون بیرل می رسد. به این ترتیب عراق در آینده صادر کننده مهمتر نفت در مقایسه با عربستان سعودی خواهد بود. حالا این انتظارات توسط تصرفات پیروزمندانه داعش نابود شده اند.

اما تحت حاکمیت سازمان تروریستی داعش مشکل خواهد بود که تصدی هایی را پیدا کرد که حاضر باشند تا در عراق سرمایه گذاری کنند. همین حالا "گال لوفت" و "روبرت مک فارلن"، دانشمندان علوم سیاسی امریکایی در مقاله در نشریه "وال استریت ژورنال" نوشته اند که فقط 15 در صد سرمایه گذاری ها در مناطق جدید نفت خیز خاورمیانه سرازیر می شود. آنها نوشته اند: "اگر حالا عراق عمیق تر در جنگ داخلی فرو رود، سرمایه گذاری ها در این کشور بازهم کاهش خواهند یافت و این امر باعث کاهش هرچه بیشتر استخراج نفت خواهد شد."

ایران نفع می برد

باوجود آن که مناطق نفت خیز در جنوب عراق یعنی مناطق شیعه نشین تاهنوز مورد تهدید فوری قرار ندارند، اما پیشروی تروریست های داعش می تواند باعث تغییرات بیشتر در بازار بین المللی نفت گردد.

پاول استونس، دانشمند علوم سیاسی از بریتانیا به این نظر است که مبارزه علیه داعش زمانی موفقیت آمیز خواهد بود که ایران نیز شامل آن گردد. باوجود آن که ایران نیز علاقمندی شدید دارد تا از تولد نظام خلافت افراطی سنی در مرز شمال غربی اش جلوگیری کند، اما این کشور از دولت های جامعه جهانی برای سهم گیری اش در مبارزه علیه داعش، انتظار دارد تا خواسته های مشخصش مورد توجه قرار گیرند.

استفنس، می گوید که انکشافات در عراق، ضرورت توافقاتی با ایران را در میان می آورد. این امر باید از لغو تحریمات را نیز شامل گردد. او می افزاید: «این امر ایران را در موقعیتی قرار خواهد داد تا دستگاه های تولید و استخراج خود را به صورت حتمی در برابر سرمایه گذاری ها باز کند».

نقش جدید برای عربستان سعودی

رویکرد جدید به سوی ایران، ممکن است باعث ناراحتی عربستان سعودی به عنوان شریک غرب گردد. در صورتی که نوری المالکی نخست وزیر عراق در مقام اش ابقا شود و خود را توسط کمک ایران تثبیت کند، در این صورت عربستان سعودی به عنوان قدرت سنی در منطقه باید قویاً خود را با حضور قوی یک کشور شیعی در برابر مرز هایش آماده کند.

از دید استفنس، عربستان سعودی در مورد نزدیکی جدید میان ایران و ایالات متحده امریکا از نظر سیاسی کمتر می تواند از در مخالفت پیش آید. اما امکان آن است که به بهای نفت تنزل یابد. استفنس می افزاید:« این امر به ایران و عراق زیان خواهد رساند، چون هردو کشور وابسته به درآمد نفت هستند».

داعش ترس و هراس را در منطقه پخش می کند. دست کم در کوتاه مدت، خریداران در بازار بین المللی نفت از این ناحیه سود خواهند برد.