نشست‌های منطقوی تا چه حدی بر موفقیت صلح افغانستان موثر است؟
۱۳۹۷ دی ۱۵, شنبه
قرار است این نشست در ماه مارچ ۲۰۱۹ برگزار شود. رجب طیب اردوغان رییس جمهور ترکیه و عمران خان نخست وزیر پاکستان روز جمعه در یک نشست خبری در انقره پایتخت ترکیه گفته‌اند که این نشست به منظور تامین صلح و ثبات در افغانستان برگزار خواهد شد.
مولوی عبدالحکیم مجاهد عضو هیات رهبری شورای عالی صلح می‌گوید نشست ترکیه می‌تواند زمینه را برای اعتمادسازی‌های بیشتر فراهم کند: «ترکیه یکی از کشورهای مهم منطقه است. روابط حکومت افغانستان با ترکیه خوب است و طالبان نیز با آن کشور روابط خوب دارند.»
آگاهان مسایل سیاسی می‌گویند که این نشست‌ها می‌توانند «زمینه ساز مذاکرات صلح» باشند نه خود مذاکرات صلح.
لطیف آرش تحلیلگر مسایل سیاسی به این باور است که ترکیه تلاش دارد تا نقش برجسته‌ای را در بهبود وضعیت منطقه به خصوص کشورهای آسیایی بازی کند؛ ولی به باور او نشست ترکیه به صورت مستقیم بر جنگ افغانستان تاثیری ندارد: «این نشست تاثیر مثبتی بر صلح و جنگ افغانستان ندارد چون طرف اصلی جنگ، طالبان در آن شرکت نمی‌کند و نمایندگان امریکا نیز در آن حضور ندارند. ولی این نشست می‌تواند در کاهش تنش افغانستان و پاکستان موثر باشد.»
نخست وزیر پاکستان در این نشست گفته است که مردم افغانستان سال‌ها از جنگ رنج برده و حالا به صلح و زندگی مسالمت آمیز نیاز دارند. عمران خان گفته است که پاکستان زمینه گفتگو بین طالبان و نمایندگان دولت امریکا را در ابوظبی فراهم کرده بود و حالا همسایه‌های دیگر افغانستان نیز در این راستا گام بردارند.
پیش شرط افغانستان برای نشست جده
قرار است عربستان سعودی نیز نشست صلح افغانستان را میزبانی کند. این نشست قرار بود به تاریخ چهارم جنوری برگزار شود اما در وقت تعیین شده برگزار نشد. تاریخ بعدی برگزاری این نشست هنوز مشخص نشده؛ ولی شورای عالی صلح افغانستان گفته است برای شرکت در این نشست «پیش‌شرط» دارد.
شرط حکومت افغانستان برای شرکت در نشست جده «ضمانت قوی» برای گفتگو با هیات طالبان است. نمایندگان طالبان در نشست ابوظبی که در ماه دسامبر در امارات متحده عربی برگزار شد با هیات حکومت افغانستان گفتکو نکردند. گروه طالبان گفته است که در نشست جده نیز حاضر نیست با هیات حکومت افغانستان گفتگو کند.
در همین حال بسم الله رنجبر آگاه روابط بین الملل می‌گوید این نشست‌ها زمانی می‌تواند موثر باشد که در همسویی هم برگزار شوند: «این نشست‌ها و تلاش‌ها همسو نیستند. ما زمانی می‌توانیم امیدوار باشیم برای آمدن صلح که این تلاش‌ها همسو و هم‌جهت باشند نه برای خنثا سازی همدیگر. این نشست‌ها نمی‌توانند منجر به ختم جنگ افغانستان شوند.»
تلاش ایالات متحده امریکا
ایالات متحده امریکا برای پایان دادن به جنگ افغانستان تلاش‌هایش را برای تامین صلح در این کشور افزایش داده است. زلمی خلیلزاد نماینده وزارت خارجه امریکا برای صلح افغانستان تاکنون چند بار با نمایندگان دیدار کرده و آخرین دیدار رسمی او در ابوظبی امارات متحده عربی انجام شد.
دونالد ترامپ رییس جمهور امریکا تصمیم دارد تا زمینه را برای خروج نیروهای این کشور از افغانستان فراهم سازد. قرار است کاخ سفید خروج ۷۰۰۰ از ۱۴۰۰۰ نیروی نظامی امریکا از افغانستان را بررسی کند.
آقای مجاهد می‌گوید در صورتی که همه کشورهای همسایه و منطقه از پروسه صلح افغانستان حمایت کنند این پروسه موفق خواهد شد: «تلاش‌ها و حرکت‌های مثبت کشورهای منطقه و جامعه جهانی برای صلح افغانستان کمک بزرگی برای ثبات کشور است و این تلاش‌ها منجر به ختم جنگ خواهد شد.»
سفر معاون وزارت خارجه ایران
در همین حال سید عباس عراقچی معاون وزارت خارجه ایران نیز روز شنبه به کابل سفر کرد. ریاست جمهوری افغانستان با نشر اعلامیه‌ای گفته است که محمد اشرف غنی رییس جمهور افغانستان با آقای عراقچی دیدار کرده و هر دو جانب در رابطه به اهمیت مناسبات همه جانبه دولت با دولت، پروسه صلح به رهبری و مالکیت افغان‌ها و چگونگی استفاده از بندر چابهار گفتگو کرده‌اند.
با وجود تاکید حکومت افغانستان بر «روابط دولت با دولت» یک هیات طالبان اخیرا به تهران سفر کرد و با مقامات ایرانی گفتگو نمود. ایران همسایه غربی افغانستان بعضا از سوی مقامات امنیتی به حمایت تسلیحاتی از طالبان متهم شده است.
ح. همراز