نزدیک شدن به 2014 و ترس از جنگ داخلی دیگر

آخرین قطعات 33 هزار نیروی اضافی بارک اوباما، رییس جمهور ایالات متحده امریکا اواخر ماه گذشته افغانستان را ترک کردند. حدود 112 هزار سرباز بین المللی تحت رهبری ناتو که در افغانستان باقی مانده اند، تا اواخر سال 2014 میلادی این کشور را ترک می کنند.

هرچند ممکن است شمار کمی از نیروهای بین المللی برای انجام عملیات ضدتروریستی در افغانستان بعد از سال 2014 نیز باقی بمانند، اما سیاستمداران غربی تاکید می کنند که آنچه زمانی اوباما «جنگ خوب» نامیده بود، در سال 2014 به پایان می رسد.

در آن صورت، هرچند ممکن است یک جنگ نامحبوب برای ناتو ختم گردد، برخی تحلیلگران پیش بینی می کنند که ممکن است حکومت مورد حمایت غرب در کابل از هم بپاشد و این کشور یک بار دیگر دچار جنگ داخلی بدتر از سال های 1990 شود.

کانداس روندیوکس از گروه بین المللی بحران می گوید: «من فکر می کنم این فقط مساله وقت است پیش از این که حکومت فروبپاشد. این قطعی است». به باور این تحلیلگر، «آنچه در سال های 2014 و 2015 بر کابل حکمفرما می شود، هرج و مرج و خشونت است».

گیلس دورونسورو، تحلیلگر مسایل افغانستان در «بنیاد کارنگی برای صلح بین المللی» نیز تجدید کشمکش ها را پیشبینی می کند، اما او فراتر می رود و حتا از بازگشت طالبان به قدرت سخن می گوید.

او در آخرین تحلیل اش از افغانستان نوشته است: «بعد از 2014، میزان کمک های ایالات متحده امریکا به حکومت افغانستان محدود خواهد شد، و بعد از یک مرحله جدید در جنگ داخلی، پیروزی طالبان در پی خواهد آمد».

البته این تحلیل ها در تضاد با این انتظار و برآورد کشورهای غربی و ناتو قرار دارد که تا سال 2014 نیروهای امنیتی افغانستان قادر به تامین امنیت و دفاع از کشور شان خواهند بود.

روندیوکس این ادعاها و انتظارها را «کاملاً غیرواقعبینانه» می داند و اشاره می کند که سربازان غالباً بی سواد و کمتر آموزش دیده، «هیچ تجهیزات هوایی ندارند، ظرفیت تدارکات لوجستیکی شان صفر است و همبستگی واقعی شان نیز صفر می باشد».

اما حامد کرزی، رییس جمهور افغانستان احتمال درگیر شدن دوباره افغانستان به یک جنگ داخلی را تبلیغات رسانه های غربی عنوان می کند و از آن به شدت انتقاد می نماید. او روز پنج شنبه در کابل گفت: «یک جنگ روانی از سوی رسانه های غربی علیه افغانستان جریان دارد که می گویند بعد از خروج نیروهای بین المللی از افغانستان، افغانستان فقیر خواهد بود، دوباره دچار جنگ داخلی خواهد شد و طالبان برخواهند گشت».

کرزی به صورت مشخص از نیویارک تایمز، بی بی سی و سی ان ان نام برد و افزود که «بدبختانه» برخی رسانه های افغانستان و شماری از تحلیلگران این کشور نیز چنین پیشبینی هایی را مطرح می کنند.

طالبان نیز تاکتیک های جنگی خود را تغییر داده اند. هرچند آنها مناطق تحت تصرف خود را در جنوب افغانستان از دست می دهند، اما به قتل مقام های عالی رتبه روی آورده اند، بر اهداف مهم مانند پایگاه نیروهای ناتو حمله می کنند، و در میان اعضای نیروهای امنیتی افغانستان نفوذ می نمایند.

یکی از اهداف اعزام 33 هزار سرباز اضافی امریکا به افغانستان، ایجاد فشار بیشتر بر طالبان و وادار ساختن آنها به میز مذاکره بود. اما این گروه شورشی در ماه مارچ گفت تماس ها با مقام های امریکایی را به دلیل عدم آزادی شماری از زندانیان گوانتانامو، به تعلیق درآورده اند.

پاکستان، کشوری که بیشتر از تلفات نظامیان امریکایی در افغانستان، سربازان خود را در جنگ با طالبان پاکستانی از دست داده است، تااکنون متهم است که از گروه طالبان در افغانستان حمایت می کند.

حسن عسکری، تحلیلگر مسایل سیاسی می گوید در اسلام آباد این نگرانی وجود دارد که خروج نیروهای غربی از افغانستان، منجر به کشمکش های داخلی در پاکستان شود. او می افزاید: «ممکن است طالبان در براندازی حکومت افغانستان کاملاً موفق نشوند، اما آنها می توانند در مناطق مشخصی زندگی را تیره و تار بسازند... حکومت افغانستان کنترول محدودی خواهد داشت».

به دلیل همین نگرانی هاست که برخی از افغان ها در تلاش خروج از کشور شان می باشند. روندیوکس می گوید: «بسیاری افغان ها خود را برای خروج از کابل آماده می کنند و در سطح بسیار شخصی، برنامه های احتمالی در نظر گرفته شده است».

گیلس دورونسورو چنین برآورد می کند که نیروهای بین المللی با خروج شان وضعیتی را به جا می گذارند که از برخی جهات بدتر از وضعیت پیش از سال 2001 است. او می گوید: «در آخر، خروج نتیجه یک استراتژی ناکام است».

فرانس پرس/ عارف فرهمند

ویراستار: رسول رحیم