نجیبه ایوبی؛ از تهدید تا جایزه شجاعت

صبح یک روز، نجیبه ایوبی آمادگی می گرفت تا به دفتر برود که ناگهان دروازه خانه تک تک شد. افراد پشت دروازه مهمان نبودند؛ بلکه برعکس، از لحن صدایشان خشم و غضب می بارید. نجیبه ایوبی پشت دروازه رفت. آنها دقیقاً او را جستجو می کردند. ایوبی بهانه کرد و به آنها از پشت دروازه گفت: «نجیبه دخترم به دفتر رفته است». این تنها یک مورد از تهدیدهایی است که نجیبه ایوبی در جریان کار خبرنگاری اش دریافت کرده است.

در کشوری که خبرنگاری حتی برای مردها پر از چالش و خطر است، تهدید و ارعاب برای خانم ایوبی عادی شده است. تهدیدها در سال 2007 زمانی شدت گرفت که "رادیو کلید" زیر مدیریت او پخش برنامه ای را در مورد عدالت انتقالی شروع کرد. در این برنامه، قربانیان و آسیب دیدگان جنگ قصه های خود را بیان می کردند. او تماس های تیلفونی و نامه های تهدیدآمیزی دریافت می کرد. آن شب و روزها را که به یاد می آورد، می گوید: "من هیچ چیزی برای دفاع از خود نداشتم".

نجیبه ایوبی علیه این دشواری ها مقاومت کرد و رادیوی زیر اداره اش را به یکی از رسانه های نسبتاً موفق افغانستان تبدیل نمود. "بنیاد بین المللی رسانه های زنان" مستقر در واشنگتن که برای تقویت نقش زنان خبرنگار در سطح جهانی فعالیت می کند، امسال جایزه شجاعت را به خانم ایوبی و دو تن دیگر از سوریه و کمبوجیا اعطا کرد.

با توجه به دشواری هایی که برای زنان افغانستان در فعالیت رسانه یی وجود دارد، نجیبه ایوبی امیدوار است که چنین جوایزی به زنان افغان جرئت بیشتر می بخشد: "گرفتن چنین جایزه ای مرا به ادامه کارم قوت می بخشد و علاقه دارم که سایر زنان و دختران آن را به عنوان یک الگو ببینند و بتوانم دست آنها را بگیرم".

نجیبه ایوبی خبرنگاری را از یک روزنامه محلی شروع کرد. قبل از سلطه رژیم طالبان در افغانستان، او در نشرات تلویزیونی و رسانه های چاپی فعالیت می کرد. ایوبی می گوید: "طالبان زنان را نه تنها از عرصه ژورنالیزم، بلکه از همه عرصه های اجتماعی محو کرده بودند". در زمان طالبان او برخی مقالاتش را در نشریه هایی که در پاکستان نشر می شدند، به چاپ می رساند.

بعد از سقوط طالبان، خانم ایوبی فعالیت گروه رسانه یی "کلید گروپ" را به عنوان بخشی از سازمان غیردولتی "خدمات بشری توسعه یی در افغانستان" در سال 2003 شروع کرد. این فعالیت ها از نشر یک مجله به نام "کلید" شروع شد، سپس مجله "مرسل" نیز بر آن اضافه شد و سپس فرستنده رادیویی تاسیس گردید. حالا "کلید" یک فرستنده مرکزی و هفت فرستنده محلی دارد.

کلید مانند بسیاری رادیوهای دیگر در افغانستان از کمک های بین المللی بهره برد و در ابتدا، موسسه "انترنیوز" در بخش تخنیکی این رادیو را حمایت کرد. به گفته خانم ایوبی، این رادیو توانست تا سال 2005 به خودکفایی برسد؛ اما بعد از این که دفترهای محلی اش را ایجاد کرد، دوباره به کمک نیاز پیدا کرد.

با خروج نیروهای بین المللی و کاهش کمک های بیرونی، بسیاری رسانه های افغانستان با آینده نامعلومی رو به رو هستند. نجیبه ایوبی مجبور شد از سال 2012 دوباره از برخی نهادها کمک بگیرد.

خانم ایوبی می گوید که "گروه رسانه یی کلید" بخش وسیعی از بودجه خود را از طریق اعلانات و پیشبرد یک تعداد پروژه ها تکمیل می کند. او می افزاید: «عواید اعلانات ما بخش زیادی از مصرف را تکمیل می کند. مجموع پولی که در کلید به چرخش می افتد، سالانه در حدود شش میلیون دالر است".

خانم ایوبی مطمین است که با کاهش کمک های بین المللی، برخی رسانه ها خصوصاً در ولایت ها تعطیل خواهند شد: "خروج نیروهای خارجی بدون شک روی رسانه ها نیز تاثیر دارد؛ اما ما قبلا آمادگی هایی گرفته ایم. در مورد همه رسانه ها تشویش دارم. تعداد زیادی از رسانه های ولایتی ممکن است به نشرات خود ادامه داده نتوانند".

براساس آمار خانم ایوبی، حدود 1500 زن در بخش رسانه یی در افغانستان فعالیت دارند و 30 رسانه از سوی زنان رهبری می شود. همچنان "اتحادیه زنان ژورنالیست" هم برای دفاع از حقوق این خبرنگاران وجود دارد؛ ولی آمار خشونت علیه خبرنگاران در افغانستان همچنان بالاست و به وقایع تهدید و قتل خبرنگاران رسیدگی نمی شود. خانم ایوبی به مشکلات درون اداری خبرنگاران نیز کوتاه اشاره می کند: "در بعضی موارد، قرارداد کاری با خبرنگاران بسیار ظالمانه است".