موضع آلمان در بحران قطر و عربستان

عربستان سعودی مرزهایش را به روی کشور کوچک قطر در خلیج بسته است. ادعا می شود که این اقدام به دلیل حمایت این امارت از سازمان های تروریستی صورت گرفته است. اوضاع می تواند از این بدتر شود و گابریل وزیر خارجه آلمان حتا از امکان اشتعال یک جنگ می ترسد.

زیگمار گابریل، وزیرخارجه آلمان به حکومت های دخیل در این منازعه گفته است که «ما باید راه حل هائی پیدا کنیم و قبل از همه تحریم هوائی و بحری را از میان برداریم.» در آلمان دیدگاه هائی وجود دارد که آرزو می نمایند قطر بسیار از جانب وزیر خارجه مورد حمایت قرار نگیرد. چنین طرز دیدی دلایل خود را دارد.

آلمان به حیث میانجی و منافعش

الریک فرایتگ، مدیر مرکز تحقیقاتی شرق مدرن تاکید می نماید که «وزارت خارجه آلمان یک عنعنه طولانی گفت و گو در منطقه دارد که این شامل سازمان های غیر تروریستی ای هم می گردد که از نگاه بین المللی مطرود شمرده می شوند.»

بازدید آل ثانی و همچنان بازدید رئیس جمهور عبدالفتاح السیسی و عادل الجبیر وزیر خارجه عربستان سعودی  در روز های اخیر از آلمان  نشان می دهند که آلمان یک شریک مذاکره مورد تقاضا می باشد، ولو آنکه به گفته سخنگوی وزارت خارجه جرئت نمی کند فوراً نقشی را به عهده گیرد.

اما حکومت آلمان کاری را که می تواند، انجام می دهد. فرایتگ می گوید: «قطر و عربستان سعودی سرمایه گذاری های هنگفتی در آلمان کرده اند و کسی علاقه ندارد که این دوجانب در اروپا نیز علیه یک دیگر کار کنند.» به گفته او، ظاهراَ تلاش می شود که از نزدیکی بیش از حد مناسبات با یکی از این جوانب خودداری شود.   

پول قطر در آلمان

پول قطر در شرکت های آلمانی، به طور خاص اکنون موضوع گمانه زنی های زیادی است. آیا می تواند این پول طوری مورد استفاده قرار گیرد که مثلاً زیمنس بخش تولید دستگاه برق را به عربستان سعودی برگرداند؟ سهام در بانک های آلمانی چه ارزش تاکتیکی می توانند داشته باشند؟ حتی در شورای نظارت فولکس واگن دو نفر قطری حضور دارند. چه اتفاقی صورت خواهد گرفت هرگاه قطر ناگهان به پول های توقیف شده اش در بانک  دوباره ضرورت داشته باشد و بخواهد آن را بیرون بکشد. و سرمایه خارجی برای آلمانی ها چه معنی می دهد، هرگاه موضع بین المللی طوری گردد که قطر از ترور حمایت می کند؟

بازی قدرت ها در خلیج

خط گذاران سیاست خارجی آلمان به خلیج با نگرانی بیشتر از اقتصاد دان ها نگاه می گنند. زیگمار گابریل نیز استنثنا نیست. برای او مسأله دشوار موضعگیری مطرح است. امید نوری پور از جناح اپوزسیون سبزها در پارلمان می گوید: «من واکنش محتاطانه وزیر خارجه را خوش دارم ولو آنکه من معتقد به خطر جنگ نیستم.» اما او با بیان این که یک موضع روشن از جانب برلین وجود ندارد، می گوید: «مرا مشوش می سازد که از آلمان و همچنان از مقامات رسمی واکنش های زیادی وجود دارد که سرانجام این به قطر به مثابه یک دولت تمویل کننده ترور بر می خورد.» این ادعائی است که به مشکل اثبات شده است. نوری پور می گوید: «اتحادیه اروپا باید در این زمینه داخل اقدام شود تا عربستان سعودی در این قسمت به صورت دقیق اظهار نظر کند.»  همچنان این موجب شک و تردید است که سعودی ها واقعاً به این جنبه ترور علاقه مند باشند.

رودریش کیسه ویتر، رئیس  سیاست خارجی جناح یونیون یا اتحاد احزاب دموکرات مسیحی و سوسیال مسیحی در پارلمان در تحلیلش می گوید که «اوضاع باریکی است.» قطر طرفدار منشور حقوق بشر ملل متحد نیست و از لحاظ بین المللی به طور فزاینده ای بر آن شوریده است، نمونه آن در لیبیا می باشد. به این ترتیب این سیاستمدار حزب دموکرات مسیحی به موضوع از زاویه انتقادی می نگرد.

به باور او، حتی اگر در گذشته نسبتاَ به صورت واضح روی عربستان سعودی حساب می شد، دیگر نمی توان با این کشور به جلو رفت. این کشور خلیج به سهم خودش از طریق قطر یک سیاست منازعه منطقه ئی را با ایران مد نظر دارد. کیسه ویتر خاطر نشان می نماید که «ما و شاید با اتحادیه اروپا، باید چگونگی برخورد مان با عربستان سعودی را در آینده بدانیم.» این کشور بالاخره خود را از تروری برهاند که با تمویل فعالیت های اسلامگرایی در کشورهای دیگر به وجود می آید.

هاینر کیسل/ ر.ر