موانع در برابر سروی عمومی در ولایت کابل

افغانستان در دوازده سال اخیر نتوانسته است نفوس شماری در سطح کشور راه بیندازد و شمار دقیق نفوس آن را مشخص کند. وزارت خانه ها و نهادهای کمک رسانی بارها گفته اند که نبود یک آمار دقیق از جمعیت و وضعیت زندگی مردم افغانستان، امور بازسازی و تطبیق پروژه ها در افغانستان را با مشکل مواجه می کند.

قرار است از این سروی برای پلان گذاری برنامه های نهادهای دولتی و غیردولتی استفاده شود. 4000 نفر برای انجام دادن این سروی در ولایت کابل ولسوالی های آن استخدام شده اند. آمارگیری نفوس بخشی از هدف این سروی است. این سروی به شکل خانه به خانه انجام می شود؛ مسوولینسروی به هر خانه سر می زنند و مستقیما با مردم مصاحبه می کنند. در این سروی جزییات وضعیت اقتصادی و شیوه زندگی افغان ها نیز ثبت می شود و سروی کنندگان وضعیت اقتصادی و چگونگی زندگی خانواده ها را درج می کنند.

ممانعت زورمندان

انجام این سروی در ولایت کابل با مشکلاتی روبرو شده است. مسوولان اداره احصاییه مرکزی می گویند که شماری از زورمندان در برابر انجام این سروی مانع ایجاد می کنند و نمی گذارند تا ارقام درستی در مورد زندگی مردم درج این سروی شود. برخی از خانواده ها تا زمانی که مرد خانه موجود نباشد، اجازه مصاحبه با زنان را نمی دهند. سروی گران مجبور اند ناوقت روز به این خانواده ها بروند و سروی را انجام دهند.

محمد سمیع نبی رییس اجرایی سروی در اداره احصاییه مرکزی می گوید، در برخی مناطق خانواده ها ارقام واقعی را در اختیار سروی گران قرار نمی دهد: «یک تعداد زورمندانی هستند که اجازه نمی دهند سروی گران ما را که در ساحات تحت تصرف آن ها است و سروی گران ما در آن ساحات رفته نمی توانند.» آقای نبی می گوید یک تعداد مردم هراس دارند که مبادا از این معلومات برای مقاصد دیگری استفاده شود. اما او تاکید می کند که مشخصات تمام خانواده ها سری می ماند و هرگز افشا نخواهد شد.

خبرنگار دویچه وله یک روز با سروی گران گذراند و از نزدیک این سروی را مشاهده کرد. در جریان این مشاهده مشخص شد که سروی گران زن با مشکل کمتری مواجه اند، زیرا زنان در خانواده ها به سادگی حاضر می شوند که با آن ها مصاحبه کنند در حالی که زنان خانواده حاضر به مصاحبه با سروی گران مرد نمی شوند. صدیقه رسولی یک تن از سروی گران گفت: «یک هفته است که کار می کنم ولی تاحال با مانعی بر نخورده ام.»

امتناع از گفتن نام زنان

برخی از خانواده ها حاضر نیستند که نام دختران و زنان خانواده را به سروی گران بگویند. فهیم نیازی معاون دفتر احصاییه در ناحیه ششم کابل می گوید: «در بعضی موارد ما می گوییم که تعداد اعضای زن در خانواده تان را بگویید. اما متاسفانه همین آمار را هم نمی دهند و آن را عار می دانند.»آقای نیازی می گوید در برخی مناطق ولگردها، سروی گران را آزار و اذیت می کنند و به این ترتیب مشکلاتی را خلق می کنند. او می گوید خودداری برخی خانواده ها از انجام مصاحبه با سروی گران سبب کندی کار می شود: «وقتی یک خانواده حاضر نمی شود، کنترولر می رود، حتا ما خود ما می رویم و از آن ها می خواهیم که مصاحبه کنند اما بازهم حاضر نمی شوند.» دلیل اصلی این خانواده ها برای حاضر نشدن در سروی این است که دولت برای آن ها هیچ کاری نکرده و در آینده نیز نخواهد کرد. در صورتی که اداره احصاییه مرکزی با انجام آخرین تلاش ها نتواند یک خانواده را سروی کند در آن صورت در فورم این خانه نوشته می شود که حاضر نیست مصاحبه کند.

ارایه آمار نادرست

سروی گران می گویند گاهی با خانواده هایی روبرو می شوند که فکر می کنند اگر تعداد اعضای خانواده را بیشتر بگویند، کمک های بیشتری دریافت می کنند و برخی از خانواده ها گمان می برند که پس از این سروی، موسسات خارجی به آن ها کمک می کند. صدیقه که در جریان سروی با این خانواده ها روبرو شده می گوید: «به عنوان مثال چهار نفر است اما پنج نفر می گوید. وقتی نامش را می پرسم سکوت می کنند. ما از آن ها می خواهیم که ارقام درست را برای ما بگویند.»
اما نقیب الله یک باشنده ولایت کابل که خانواده اش سروی شده می گوید به سروی گران واقعیت ها را گفته است: «چیزی که واقعیت بود همان را گفتم و از واقعیت دور نرفتم.» در همین حال شماری از باشندگان کابل امیدوارند که با انجام این سروی خدمات بهتری در منطقه شان عرضه شود. میر احمد یک باشنده کابل که در این سروی شرکت کرده گفت: «بسیار خوب می شود که کلینیک و مکتب در این ساحات اعمار شود.»

دو نوع فورم

احصاییه مرکزی دو نوع فورم را برای انجام این سروی تهیه کرده است. فورم اول تنها رییس خانواده و تعداد اعضای فامیل را ثبت می کند اما فورم دوم تمام جزییات زندگی اقتصادی و اجتماعی یک خانواده را در بر می گیرد. اداره احصاییه مرکزی دو سال پیش این سروی را در ولایت بامیان و سال گذشته در ولایات غور و دایکندی انجام داد. هزینه سروی ولایت کابل از سوی بریتانیا پرداخته می شود و صندوق جمعیت سازمان ملل متحد کمک های تخنیکی و آموزشی را فراهم می کند.