منع سفر جهادگرایان اتحادیۀ اروپا را با مشکل روبرو کرد

شمار زیادی از جوانان از کشورهای مثل آلمان، فرانسه و یا بریتانیا تلاش می کنند از طریق ترکیه خود را به سوریه و یا عراق برسانند. آنها که مقامات شمار شان را چندین صد نفر می خوانند، می خواهند برای گروه تندرو "دولت اسلامی" بجنگند. این مسأله مشکلات بزرگی را برای همه کشورهای اروپایی ایجاد کرده است، زیرا نگرانی وجود دارد که اسلامگرایان جنگ دیده پس از بازگشت به اروپا به حملات و سوءقصد دست خواهند زد.

به همین دلیل شمار زیادی از مقامات اروپایی بیشتر روی منع سفر برای همچو افراد تأکید می کنند. اما این مسأله تنش ها و خطراتی را در پی دارد. وزیران داخلۀ شش کشور بزرگ اروپای (جی 6) امروز پنجشنبه در پاریس پایتخت فرانسه روی این بحث می کنند که کشورهای عضو اتحادیۀ اروپا با اسلامگرایانی که برای جهادیست ها خدمت می کنند چه برخوردی کنند و چگونه بتوانند حامیان جهادگرایان در اروپا را متوقف بسازند.

چه امکاناتی در دست است؟

در این رابطه یکی از راه های که بیشتر مورد بحث قرار دارد، سلب شناسنامه و یا پاسپورت است. طور مثال در فرانسه در آینده منع سفر اسلامگرایان خشونت طلب به سوریه و یا عراق سهلتر خواهد بود، زیرا پارلمان این کشور قانونی را در ارتباط به "مبارزه علیه تروریسم" به تصویب رسانده است. به اساس این قانون کارت هویت و پاسپورت افراد مظنون از نزد شان گرفته می شود.

فرانسه همچنان حد مجازات برای "یک اقدام تروریستی انفرادی" را تعیین کرده است که با آن می توان در برابر خطر ستیزه جویان انفرادی واکنش نشان داد. تا کنون در قوانین جزا در فرانسه تنها در مورد "اتحاد جنایتکارانه در رابطه با یک اقدام تروریستی" سخن گفته شده بود. قانون جدید در مورد تبلیغات اسلامگرایانه در انترنت نیز صدق می کند. به اساس این قانون آن صفحات انترنتی که "تروریسم را می ستایند" باید مسدود شوند. گفته می شود که از فرانسه تا حال تقریباً یک هزار نفر به جنگجویان "دولت اسلامی" پیوسته اند، که این رقم در سطح اروپا بالاترین است.

متوقف ساختن ورود عاملان بالقوه به اروپا

در آلمان نیز موضوع سلب شناسنامه به بررسی گرفته شده است. اسلامگرایان از آلمان نباید دیگر امکان رفتن به سوریه و عراق از راه ترکیه را داشته باشند. توماس دیمیزیر وزیر داخلۀ آلمان فدرال تأکید می کند که "ترور نباید صادر گردد". به قول دیمیزیر چیزی که بیشتر باید از آن جلوگیری شود، ورود دهشت افکنان احتمالی و بالقوه به اروپا است. وزیران داخلۀ اتحادیۀ اروپا همچنان در مورد امکانات کنترول شدیدتر اطلاعات خصوصی مسافران طیاره ها بحث می کنند.

اما چنین امری در آلمان تا حال با موانع حقوقی روبرو است. به اساس قانون برای اینکه بتوان پاسپورت یک شخص را از وی گرفت، باید "سوءظن مستدل" وجود داشته باشد که سفر یک فرد مشخص می تواند اهداف خرابکارانه داشته باشد. همچنان از بازگشت افرادی که دارای پاسپورت آلمانی اند، نمی توان مانع شد. از آغاز سال روان میلادی تا حال پاسپورت های دست کم 20 آلمانی، که می خواستند به سوریه بروند، سلب گردیده است. با آنهم 450 جهادگرای آلمانی تا حال توانسته اند به سوریه بروند و در حدود 150 تن آنها دوباره به آلمان برگشته اند. حکومت آلمان اذعان کرده است که برخی از افراد مظنون، با وجود سلب اسناد شان، موفق به سفر از آلمان و برگشت دوباره شده اند.

مسئولیت کل جامعه

مقامات امنیتی از همین خاطر بیشتر روی نظارت شدیدتر از صحنۀ اسلامگرایان و همچنان یک همکاری نزدیکتر با کشور های متحد تأکید می ورزند. اما چنین همکاری گاهی با کاستی ها توأم است، چنانچه سه اسلامگرا، که نزد پولیس از قبل افراد شناخته شده بودند، پس از بازگشت از سوریه توانستند بدون هیچ مشکلی میدان هوایی شهر مارسی فرانسه را ترک بگویند، طوریکه برای خود شان نیز حیرت انگیز بود. دلیل آن این بود که مقامات ترکیه از تغییر پرواز به موقع اطلاع نداده بودند و پولیس فرانسه انتظار این افراد را در میدان هوایی پاریس داشت.

یکی از مشکلات بزرگ افراطی شدن سریع جوانان اروپایی از طریق انترنت است، زیرا این جوانان زیر نظر مقامات قرار ندارند. نظارت همه اسلامگرایان بالقوه فراتر از ظرفیت پولیس و اداره های استخبارات است. ازینرو برای جلوگیری از افراطی شدن، برنامه های در سطح مکاتب درنظر گرفته می شود، زیرا به اساس یک تحلیل ادارۀ استخبارات داخلی آلمان، مقامات این کشور افراطی شدن تنها یک سوم همه جنگجویانی را که به سوریه رفته اند، پیش از سفر آنها تشخیص داده اند. هنس گئورگ ماسن رئیس ادارۀ استخبارات داخلی آلمان در این ارتباط تصریح کرد که تمام جامعه باید در این راستا سهم بگیرد. او گفت: "مقامات امنیتی این مشکل را به تنهایی حل کرده نمیتوانند".