پاکستان چگونه از اخلالگر به حامی مذاکرات با طالبان تبدیل شد؟
۱۳۹۷ بهمن ۱۹, جمعه
تا حالا از حمایت پاکستان از مذاکرات ایالات متحده امریکا با طالبان جزئیات زیادی نشر نشده اما اعضای طالبان به خبرگزاری رویترز گفته اند که پاکستان در حمایت از این مذاکرات، بر آن رهبران طالبان که آماده همکاری نیستند، فشار وارد می‌کند و حتی اعضای خانواده آن‌ها را بازداشت می‌کند.
واشنگتن بارها پاکستان را متهم کرده است که نفوذ قوی بر طالبان دارد، اما اسلام آباد تلاش می‌کند از تبارز دادن نفوذ گسترده خود بر طالبان خودداری کند. در این میان، تحلیلگران محتاطانه برخورد می‌کنند و می‌گویند ممکن است این کمک پاکستان موقتی باشد.
دونالد ترامپ رئیس جمهور ایالات متحده امریکا به تکرار اشاره کرده است که قصد دارد جنگ طولانی افغانستان را به پایان برساند و این هفته در سخنرانی سالانه‌اش در کانگرس گفت که «کشورهای بزرگ جنگ‌های بی‌پایان ندارند.»
یک مقام ایالات متحده امریکا که نخواست نامش ذکر شود، در مورد حمایت پاکستان از مذاکرات صلح گفت: «ما این را می‌دانیم که این مذاکرات بدون حمایت پاکستانی‌ها ممکن نبود. آن‌ها به برخی گشت و گذارها و سفر برای مذاکرات در دوحه سهولت‌سازی کرده اند.»
اداره ترامپ مذاکرات با طالبان را سرعت بخشیده است تا در صورت ممکن به یک توافق سیاسی دست یابند. زلمی خلیل‌زاد، نماینده وزارت خارجه ایالات متحده امریکا برای پروسه صلح افغانستان، ماه گذشته یک نشست شش روزه با نمایندگان طالبان داشت که ظاهراَ پرثمرترین این رشته مذاکرات تا حالا بوده است. قرار است اواخر ماه جاری میلادی باز هم دو جانب مذاکره کنند.
منابع طالبان گفته اند که نقش پاکستان در کشاندن طالبان به میز مذاکرات صلح موثر بوده است. به گفته این منابع، در یک مورد اسلام آباد از طریق رهبران مذهبی پیامی به طالبان فرستاد که یا با ایالات متحده امریکا صحبت کنند یا خطر قطع روابط را قبول کنند.
یک عضو ارشد طالبان به رویترز گفت که پاکستان برای فشار وارد کردن بر رهبران طالبان، اعضای خانواده آن‌ها را بازداشت کرده است. او افزود: «من تا حالا پاکستان را این قدر جدی ندیده بودم.»
این عضو رهبری طالبان که نخواست نامش در گزارش ذکر شود، گفت که پاکستان در ماه‌های اخیر «فشار بی‌سابقه» بر این گروه وارد کرده است: «آن‌ها به ما واضح ساختند که باید با ایالات متحده امریکا و حکومت افغانستان مذاکره کنیم.»
جنرال جوزف ووتل که مسئولیت فرماندهی مرکزی امریکا را به عهده دارد، این هفته در یک جلسه استماعیه در مجلس سنای امریکا به برخی کمک‌های پاکستان اشاره کرد و گفت که اسلام آباد «نقش کمک‌کننده بازی کرده است.»
با این هم مقام‌های برحال و پیشین ایالات متحده امریکا هنوز هم در مورد پاکستان شدیداَ تردید دارند و می‌گویند که اسلام آباد هیچ گامی را برنداشته است که به سادگی قابل برگشت نباشد. به نظر می‌رسد واشنگتن فعلاَ به توقف کامل کمک مالی به اسلام آباد پابند می‌ماند. سال گذشته ترامپ زمانی این کمک‌ها را متوقف کرد که گفت پاکستان در بدل کمک‌های پولی ایالات متحده امریکا «کاری جز دروغ و فریب» نکرده است.
نگرانی از خروج نیروهای امریکایی
منابع پاکستانی گفته اند که دلیل اصلی حمایت این کشور از مذاکرات با طالبان کمک‌های ایالات متحده امریکا نیست، بلکه نگرانی فزاینده از تبعات اقتصادی منطقه‌ای خروج احتمالی ایالات متحده امریکا از افغانستان است.
این نگرانی‌ها زمانی بیشتر شد که ترامپ در ماه دسمبر به صورت غافلگیرانه خروج نیروهای امریکایی از سوریه را اعلام کرد، هرچند که مقام‌های پنتاگون مخالف این تصمیم بودند.
دان فلدمن، نماینده خاص سابق ایالات متحده امریکا در امور افغانستان و پاکستان، گفت به این باور است که واشنگتن هنوز هم در مورد تغییر موضع پاکستان متردد است. او گفت که قدردانی محتاطانه از این که پاکستان ظاهراَ کاری بیشتر از گذشته انجام داده، وجود دارد اما این مسئله به این مفهوم نیست که تغییر بزرگی در موقف پاکستان ایجاد شده است.
af/ah (Reuters)