مقبره امیر علی شیر نوایی دوباره ساخته شد

ساختمان آرامگاه امیرعلی شیر نوایی با زیربنای 50 متر مربع و ارتفاع 9 متر در هشت ماه اخیر به سبک معماری قدیم ساخته شده است. در ساخت این ساختمان از موادی استفاده شده که مخصوصاً برای بازسازی آبده های تاریخی استفاده می شوند.

برای شنیدن گزارش این جا کلیک کنید.

علی شیر نوایی، شاعر، ادیب و وزیر دانشمند سلطان حسین بایقرا، در سال 906 هجری قمری وفات کرد و در کنار مقبره گوهرشاد بیگم در ابتدای جاده موسوم به خیابان هرات دفن شد. در آن زمان برای مقبره او آبده ای ساخته شده بود که با تخریب مصلای هرات آن آبده نیز تخریب شد. سپس در1326 هجری خورشیدی به ابتکار عبدالله خان ملکیار والی مبتکر آن زمان برای مقبره این شاعر نامدار ساختمانی از نو ساخته شد که دوباره در جریان جنگ های داخلی افغانستان صدمه دید.

این آبده در سال 1383 هجری شمسی توسط بنیاد بابر از کشور ازبکستان به هدف نوسازی به کلی تخریب گردید و تا قبل از ساخته شدن بنای امروزی مقبره امیر علی شیر نوایی، هیچ پوششی بالای خود نداشت.

داکتر داوود شاه صبا، والی هرات در محفل افتتاح ساختمان جدید این آبده تاریخی گفت که تمام بناها و آثار تاریخی این ولایت در معرض خطر قرار دارند و برنامه های وزارت اطلاعات و فرهنگ به هیچ وجه برای حفط و مرمت آثار باستانی هرات کافی نیست.

آقای صبا افزود: «ما به دنبال کمک ها و هزینه هایی برای بازسازی از طریق جامعه بین المللی هستیم، اما وقتی که ما مراجعه می کنیم، دونرها به ما می گویند ما پول خود را از طریق بودجه ملی شما مصرف می کنیم. پول وجود دارد، حالا باید مسوولان وزارت اطلاعات و فرهنگ این موضوع را تعقیب کنند. از جمله آمادگی کشور ایتالیا برای مرمت پروژه بزرگ مصلای هرات است که آنها علاقمندی دارند ولی وزارت اطلاعات و فرهنگ باید در این راستا بکوشد تا این پروژه را بگیرد». 

آقای صبا بر ایجاد انستیتوت باستان شناسی در ولایت هرات نیز تاکید کرد. همچنان عبدالغنی نیکسیر، نویسنده و باستان شناس در هرات نیز می گوید شدیدا نیاز است که در دانشگاه هرات انستیتوت باستان شناسی ایجاد شود.

او که سال ها در بخش باستان شناسی کار کرده، می گوید: «این ضرورت از سال ها وجود دارد. اگر امکان داشته باشد، باید در هرات یک دیپارتمنت باستان شناسی افتتاح شود. ظرفیت وجود دارد و باستان شناسانی در مرکز هم داریم که می توانند برای آموزش به هرات بیایند. باستان شناسی پیش از اسلام هرات هنوز مخدوش است و نیاز است تا در این زمینه کار شود. تنها در این اواخر آلمانی ها در قلعه اختیارالدین هرات در رابطه به باستان شناسی قبل از اسلام  کارهایی کردند که نمی دانم چرا گسترش نیافت». 

در همین حال سیدعبدالقادر رحیمی، عضو کمیسیون حامیان میراث های فرهنگی هرات می گوید تا زمانی که دولت افغانستان توجه جدی به آثار و آبدات تاریخی نداشته باشد، نگرانی نابودی آنها روز به روز افزایش می یابد.

او می افزاید: «در تمام مناطق هرات ما آبادات تاریخی فراوان داریم و شاید حتی آبدات تاریخی ای داریم که هنوز کشف نشده اند و نیاز است تا فعالیت های دقیق باستان شناسی صورت بگیرد و میراث های فرهنگی به صورت دقیق آن شناسایی، مرمت و حفاظت شده و به جامعه معرفی و تقدیم گردند».

مقبره امیر علی شیر نوایی در حالی بازسازی می شود که به گفته مسوولان حفظ آبادات تاریخی در این ولایت حدود 430 منطقه باستانی وجود دارد که بیش از 70 درصد آنها در معرض خطر قراردارند.