«مشکلات پاکستان به سطح خطرناکی رسیده است»

جمعی از پژوهشگران و دانشمندان روز چهار شنبه در گزارشی گفتند پاکستان اگر میخواهد از بدتر شدن بحران جلوگیری کند، باید به جای تمرکز بر هند و افغانستان، نهادهای دموکراتیک خود را تقویت کند و هزینه بخش آموزشی را افزایش دهد.

گروهی متشکل از 31 تن از دانشمندان و پژوهشگران امریکایی و پاکستانی در نشستی در موسسه «جامعه آسیا» که در نیویارک مستقر است، از خطرناک شدن مشکلات در پاکستان هشدار دادند.

این دانشمندان گفتند هرچند این کشور مسلح به سلاح هستهای یک دولت شکست خورده نیست، اما مشکلات این کشور «به یک سطح خطرناکی افزایش یافته است». در شرایط کنونی کمتر روزی است که از انتحار و انفجار در پاکستان گزارش نشود.

گزارشی که توسط این دانشمندان تهیه و نشر شده، میگوید: «بدون پذیرش فوری اقدامهای انقلابی و چاره ساز، چالشهای آینده پاکستان با گذشت زمان جدیتر خواهد شد». افزایش افراط گرایی در پاکستان بیشتر از هر زمان دیگری ملموس است.

این بررسی و گزارش تحت ریاست حسن عباس، از پژوهشگران «جامعه آسیا» در دانشگاه کلمبیا تهیه شده است. جان نیگرو پونته، معاون وزیر خارجه پیشین ایالات متحده امریکا، فرانک ویسنر دیپلومات پیشین این کشور و نویسندگان بانفوذی چون احمد رشید و پیتر بیرگین نیز شامل این گروه از دانشمندان و نویسندگان هستند، هرچند که هر یک از اشتراک کنندگان همه موارد یافتههای این بررسی را تصدیق نکرده اند.

پژوهشگران از حکومت پاکستان خواسته اند که به تلاشها و اقدامهایی علیه اسلام گرایان افراطی تمرکز کند؛ افراط گرایانی که کمپاینی از خشونت را در درون پاکستان راه انداخته اند. تحلیلگران معتقدند که اسلام آباد به صورت سنتی بر مخالفت با دشمن تاریخیاش هندوستان و استفاده از شورشیان افراطی به عنوان یک سرمایه استراتژیک در افغانستان متمرکز بوده است.

یافتهها و نتایج بررسی این دانشمندان میگوید: «حکومت پاکستان باید به مسایل درونی توجه کند و به جای این که در جستجوی آزاد سازی کاذب کشمیر یا ایجاد عمق استراتژیک در افغانستان باشد - چنانچه در دهه 1990 انجام داده است - باید بر پاسخگویی به مشکلات داخلی تمرکز نماید».

بخش اعظم این گزارش و بررسی پیش از عملیات نیروهای امریکایی به تاریخ دوم ماه می در منطقه ایبت آباد پاکستان نوشته شده است. بعد از کشته شدن اسامه بن لادن در نتیجه این عملیات امریکاییها، سوالهای جدیدی در مورد نقش نظامیان و استخبارات قدرتمند پاکستان ایجاد شده است.

براساس یافتههای این بررسی و پژوهش، غیرعملی است اگر انتظار داشته باشیم که نظامیان پاکستانی به صورت فوری سیاست را ترک کنند. اما گزارش میافزاید، با اطمینان یافتن از این که دوره کاری رهبران نظامی محدودیتی دارد و جنرالان بازنشسته در راس نهادهای ملکی گماشته نمیشوند، با گذشت زمان میشود در پاکستان دموکراسی برقرار گردد.

این گزارش همچنان خواستار تلاشهای فوری برای کاهش فقر و بیسوادی شده است. پاکستان در میان 169 کشور، در درجه یک صد و بیست و پنجم لیست توسعه بشری سازمان ملل متحد قرار دارد.

پژوهشگران در این گزارش گفته اند که پاکستان به صورت فوری بودجه بخش آموزشیاش را به چهار درصد تولید ناخالص داخلی افزایش دهد و تا سال 2020 آن را به شش درصد برساند. فعلاً صرف 1.5 درصد تولید ناخالص داخلی پاکستان در بخش آموزش و پرورش هزینه میشود.

گزارش میگوید: «بدون این تعهدات حداقلی، غیرمحتمل است که در مسیر نگرانی برانگیر بخش آموزش و پرورش یک دگرگونی ایجاد شود».

فرانس پرس/ عارف فرهمند
ویراستار: روح الله یاسر