مردم: گردشگران در دومین پارک ملی افغانستان کاهش یافته اند
۱۴۰۲ شهریور ۶, دوشنبه
دهلیز وخان به دلیل طبیعت زیبا و منابع طبیعی سرشار لقب دومین پارک ملی افغانستان را به خود اختصاص داده است. دهلیز واخان دره باریکی در کوه‌های مرتفع شرق ولایت بدخشان است که به دلیل ارتفاع بلندش از سطح بحر به نام «بام دنیا» نیز یاد می‌شود. موجودیت نمونه‌های متنوع و کمیاب از حیات وحش مانند پلنگ برفی، بز کوهی/وحشی، آهوی مارکوپولو و برخی از انواع نادر پرندگان، واخان را به یک منطقه محبوب توریستی تبدیل کرده است.
اظهارات مقام‌های طالبان و باشندگان محل در مورد بازدید گردشگران از دومین پارک ملی افغانستان ضد و نقیض است. طالبان از افزایش گردشگری خبر می‌دهند، اما مردم محل شکایت دارند که تعداد گردشگران حتی به صفر نزدیک شده است.
در «بام دنیا» مردمی زندگی می‌کنند که در بسیاری از مناطق این ولسوالی از ابتدایی‌ترین امکانات رفاهی مانند شفاخانه و مکتب محروم هستند. شماری از باشندگان ولسوالی واخان بدخشان، دومین پارک ملی افغانستان، می‌گویند در دو سال اخیر پس از تسلط طالبان بر افغانستان حضور گردشگران داخلی و خارجی کاهش چشمگیری داشته است.
یکی از باشندگان واخان که به دلیل نگرانی‌های امنیتی خواست که تنها به اسم عافیت معرفی شود، می‌گوید حضور گردشگران خارجی و داخلی به این ولسوالی کمرنگ رشده است: «متاسفانه با تسلط امارت اسلامی طالبان حضور گردشگران داخلی و خارجی نسبت به سال‌های گذشته کمتر شده است، درآمدی را که باشندگان این ولسوالی از طریق حضور گردشگران به این منطقه به دست می‌آوردند از دست داده اند که این کار به اقتصاد خانواده‌های این منطقه صدمه بزرگی وارد کرده است.»
به باور این باشنده واخان، عدم تعامل جهان با طالبان و عدم امنیت بهتر برای گردشگران خارجی، افزایش رقم بیکاری و فقر گسترده‌ای که دامنگیر مردم افغانستان است، از دلایل اصلی کمرنگ شدن حضور گردشگران خارجی در این منطقه است.
عزیز یک راننده‌است که کارش عمدتاً انتقال گردشگران از مرکز ولایت بدخشان به واخان است. او که نخواست اسم کاملش در گزارش ذکر شود، گفت: «مدت بیشتر از ده سال در مسیر فیض آباد تا واخان دریور هستم و در این مدت گردشگران زیادی را به این ولسوالی‌ها انتقال داده ام. چند سال پیش در ماه‌های تابستان گردشگران زیادی به این ولسوالی سفر می‌کردند، حتی شماری زیادی از آنها خارجی‌ها بودند، اما از دو سال به این طرف حضور گردشگران در بدخشان کمتر شده است که به کار و بار ما نیز صدمه جدی وارد شده است.»
مرتبط: افغانستان: ضرورت نکاحنامه برای بازدید از پارک ملی بند امیر
او امیدوار است تا وضعیت گردشگری در این منطقه به روال عادی برگردد، چرا که حضور گردشگران خارجی به بهبود وضعیت زندگی و اقتصادی مردم این منطقه دور افتاده کمک می‌کند.
به باور شماری از باشندگان بدخشان، گردشگری علاوه بر اقتصاد، تاثیرات مثبت اجتماعی و فرهنگی نیز دارد، به همین دلیل باید در مورد اهمیت گردشگری آگاهی‌دهی لازم صورت بگیرد.
نازی شریفی، شاعر و فعال فرهنگی در بدخشان، می‌گوید با آنکه افغانستان به ویژه بدخشان جاذبه‌های توریستی زیادی دارد اما نبود امکانات مناسب و ناامنی سال‌های اخیر به صنعت گردشگری در این ولایت صدمه جدی وارد کرده است.
شریفی می‌گوید: «دیدن واخان با مردمان معصوم که در یک وضعیت بسیار ابتدایی، محدود و دور از تمام امکانات زندگی می‌کنند، برای گردشگران دیدنی است. ما امکانات و برنامه‌های را برای جذب گردشگران به این مناطق قبلاَ نداشتیم. تازه داشتیم روی پای خود ایستاد می‌شدیم اما آن داشته‌های مان با سقوط حکومت قبلی افغانستان به پنجاه تا صد سال عقب برگشت.»
به گفته این باشنده بدخشان، در سال‌های گذشته، قبل از سقوط حکومت پیشین افغانستان، هزاران گردشگر داخلی و خارجی از مناطق مختلف این ولایت دیدن می‌کردند.
اما مسئولان طالبان بدون این که آماری ارائه کنند، مدعی اند که تعداد گردشگران داخلی و خارجی در دره واخان بدخشان افزایش یافته است.
معزالدین احمدی، رئیس اطلاعات و فرهنگ طالبان در بدخشان می‌گوید: «وضعیت گردشگری الحمدالله در ولایت بدخشان نسبت به سال‌های قبل خیلی خوب است. در دو سال اخیر تعداد زیادی گردشگران از مناطق مختلف واخان، پامیر خورد و بزرگ، جهیل چقمقتبن همچنان سرحد بروغیل و مناطق مختلف دیگر دیدن کرده اند.»
از آرشیف دویچه وله تماشا کنید:
او همچنین اضافه کرد که برعلاوه گردشگران خارجی، در اوایل سال روان خورشیدی تعدادی زیادی از گردشگران داخلی که تعداد شان به «بیش از پنجاه هزار تن» می‌رسد، به ساحات مختلف بدخشان به ویژه واخان و ولسوالی‌های پامیر رفته اند.
مرتبط: طالبان: در یک هفته ۵۰ هزار نفر از بند امیر بازدید کرده اند
اداره ملی حفاظت از محیط زیست و وزارت زراعت حکومت قبلی افغانستان ده سال قبل ولسوالی واخان بدخشان را دومین پارک ملی افغانستان اعلام کرد.
به تازگی وزارت امر به معروف و نهی از منکر طالبان اعلام کرده که زنان اجازه ندارند به پارک ملی بند امیر در بامیان بروند. به گفته مردم، یکی از دلایل کاهش شدید گردشگران داخلی و خارجی محدودیت های وضع شده طالبان بر حضور زنان در این پارک ها می باشد.