پیشرفت در محو ماین ضد نفر، پانزده سال پس از پیمان اوتاوا

خطر انفجار ماین می تواند همه جا باشد: در مکان های پوشیده با انبوه علف، چوب و یا خاک؛ مکان هایی که به ندرت قابل شناسایی هستند. بر اثر تماس های تصادفی، این ماین ها منفجر می شوند؛ حتی ده ها سال بعد از ختم منازعه ها. قربانیان ماین ها همیشه مردم ملکی و به خصوص کودکان هستند. افغانستان یکی از کشورهایی است که شمار زیادی ماین ضد نفر در آن وجود دارد.

پانزده سال پیش در اول مارچ 1999 به خاطر ابراز انزجار از این سلاح کشنده، توافقنامه اوتاوا امضا شد. از آن به بعد تاکنون بیش از 160 کشور شامل این توافقنامه شده اند. اِفا ماریا فیشر از سازمان بین المللی غیر دولتی "هِندیکپ" در این باره می گوید: "در قدم اول ترازنامه در این مورد مثبت است. این بسیار مأیوس کننده می بود، اگر چنین نمی بود. تا به حال مجموعاً 161 کشور ماین های ضد پرسونل را به عنوان سلاح های غیر قابل قبول اعلام کرده اند؛ به این معنا که آنها توافقنامه ضد ماین اوتاوا را امضا کرده اند. به این دلیل وضعیت در این مورد آشکارا بهبود یافته است. ما دستاوردهای زیادی داشته ایم؛ اما کار های زیادی برای انجام باقی است".

در سال های دهه 1990 انفجار ماین "در هر 20 دقیقه، یک قربانی" به جا می گذاشت و امروز ده قربانی در یک روز از این ناحیه وجود دارد. اما این شمار هنوز هم خیلی قابل تأسف است، زیرا مثلاً در سال گذشته در سطح جهانی بیش 3600 انسان توسط ماین های زمینی کشته شدند که نیمی از آنها جوان تر از 18 سال بودند.

ماین های زمینی در بیش از 60 کشور جهان

بر اساس تخمین، تقریباً در شصت کشور جهان در سال 2013 ماین هایی که هنوز انفجار نکرده اند، وجود داشت. در کشورهای بحرانی که چندین سال جنگ را پشت سر دارند، مردم بیشتر قربانی این سلاح های کشنده می شوند؛ در کشورهایی مانند افغانستان، انگولا، عراق، میانمار یا کمپوچیا.

حتی در کشورهای اتحادیه اروپا مثل بوسنیا هرزگوینا نیز ماین وجود دارد. این سلاح کشنده از سال های دهه 1990 به این سو در منطقه ای به مساحت تقریباً 680 کیلومتر مربع در این کشور وجود دارد. خانم فیشر از سازمان بین المللی هِندیکپ در این باره می گوید: "کشورهای نیز هستند که در آنها بهبودی آشکار در این زمینه به میان آمده است. مثلاً موزمبیک که در سال های دهه 1990 به عنوان یک کشور با ماین های فراوان شهرت داشت، در پایان سال 2013 به عنوان یک کشور بدون ماین اعلام شد".

به همین ترتیب، شمار تولید کنندگان این سلاح منفور آشکارا کاهش یافته است. این سلاح حالا در کل در کشورهای چین، کیوبا، هند، ایران، میانمار، کوریایی شمالی، پاکستان و روسیه تولید می شود. به قول فیشر این سلاح نفرت انگیز که با هزینه کمی تولید می شود، توانایی و تاثیر کشنده آن نسبتاً زیاد است.

"پایت را نشان بده"

سازمان بین المللی هِندیکپ به خاطر جلب توجه به دردهای قربانیان ماین ها در پانزدهمین سالروز توافقنامه اوتاوا، برنامه ای را به نام "پایت را نشان بده" راه اندازی کرده است. نشان دادن عکس های قربانیان نیز در جمله این برنامه است. فیشر می گوید که حکومت آلمان در قسمت کمک در بخش ماین روبی تا حدی یک کشور نمونه است. بر اساس گزارش وزارت خارجه جمهوری فدرال آلمان، این کشور حدود 15 میلیون یورو را در سال به پروژه های ماین روبی کمک می کند؛ مثلاً به کشورهایی مانند موریتانیا، بوسنیا، سودان جنوبی، میانمار، کانگو، کولمبیا، سریلانکا، سومالیا و لیبیا. با آن هم فیشر تاکید می کند که باید در این زمینه کارهای بیشتری انجام گیرد.