لیبیا سه سال بعد از قذافی در آستانه یک جنگ داخلی

زمانی که معمرالقذافی در ماه های جنوری و فبروی با اولین اعتراض ها در برابر حکمروایی تقریباً 40 سال اش مواجه شد، ادعا کرد که انقلابیون خود شان نیستند بلکه از سوی ملیشه‌های شبکه تروریستی القاعده تخدیر شده اند. با وجودی که انقلابیون این ادعا را رد کردند، اما این امر مانع عملکرد شدید قذافی علیه تظاهرات گسترده در ماه فبروری 2011 نشد. در این اعتراض ها، ده ها نفر جان خود را از دست دادند.

در ماه های بعدی درگیری ها شدت پیدا کردند. به طور ویژه در شرق کشور، در ولایت "برقة" خشونت زیاد شد و این ولایت تحت کنترول شورشیان درآمد. در غرب نیز شورشیان به پیشروی آغاز کردند، اما اردوی قذافی آنها را به عقب راند. در ماه مارچ، قذافی یک حمله تهاجمی بزرگی را راه اندازی کرد. فراخوانی که بعد از این حمله از جانب شورشیان به نشر رسید، توجه جامعه بین المللی را جلب کرد. در 17 مارچ، شورای امنیت سازمان ملل متحد قطعنامه 1973 اش را به تصویب رساند و در آن خواستار آتش بس فوری و پایان حمله بر غیرنظامیان شد. برای اجرای این خواسته ها، این قطعنامه همچنین ایجاد یک منطقه پرواز ممنوع و مداخله نظامی را در بر داشت. با این حال گفته شد که یک راه حل سیاسی باید "خواسته های مشروع مردم لیبیا" را در نظر داشته باشد. قبل از رای گیری، روسیه پیشنهاد کرد که شورای امنیت باید نخست در مورد قطعنامه آتش بس در لیبیا رای گیری کند. اکثریت اعضای شورای امنیت این پیشنهاد روسیه را رد کردند.

در پایان ماه مارچ، ناتو رهبری ماموریت "حمایت متحد" را در دست گرفت. حملات تا پایان اکتوبر 2011 ادامه پیدا کردند. یکی از آخرین شهرهای که خشونت در آن ادامه داشت، شهر بندری سرت، زادگاه قذافی بود. در این شهر به تاریخ 20 اکتوبر قذافی در حال فرار از سوی شورشیان گرفتار شد. شورشیان معمرالقذافی را بلافاصله با ضرب گلوله ای در سرش به قتل رساندند.
با وجود ادامه جنگ ها بین طرفداران قذافی و شورشیان، در ماه جون سال 2012 ، انتخابات مجلس موسسان قانون اساسی اعلام شد. کنگره ملی عمومی که به اساس این انتخابات ایجاد گردید، برای مدت دو سال بالاترین مجمع پارلمانی کشور به حساب می رفت. در ماه آگست سال 2014 بعد از انتخابات پارلمانی، شورای نمایندگان جایگزین این کنگره شد.

جنگ برای سهم در قدرت

در هفته اول شروع کار کنگره ملی، لیبیا با مشکلی دچار شد که تا امروز ادامه دارد. قبایل و گروه های شبه نظامی که در جریان انقلاب علیه قذافی می جنگیدند، حاضر نبودند از اقتدار دولت تبعیت کنند و خود را با اصول دموکراتیک تطبیق دهند. در عوض، آنها هر یک برای خود سهم بیشتری در قدرت می خواستند. ائتلاف های زیادی تشکیل شدند که به سختی می شد منافع مادی و انگیزه های ایدیولوژیک را در آنها از هم جدا ساخت. بنابراین در تابستان سال 2012 زیارتگاه صوفی ها تخریب شد. به گفته مصطفی فیتوری، روزنامه نگار لیبیایی، اسلام گرایان تندرو مسئول تخریب این عبادتگاه اند. او در مصاحبه با دویچه وله گفت: «این نوع از خشونت مربوط می شود به گروه های متعصبی که احتمالاً با القاعده یا گروه های تروریستی دیگر تعلق دارند».

"در پرتگاه"

گروه های اسلامگرا با حامیان سابق قذافی نیز اتحاد کردند. چنین گروهی حمله مرگبار بالای سفیر ایالات متحده امریکا کریس استیونس را در ماه سپتمبر 2012 انجام داد. روزنامه آنلاین "الوطن اللیبیا" این سوال را مطرح ساخت که «این مردمان لیبیا را به کجا می‌کشانند؟». پاسخ این سوال را خود همین روزنامه نوشته بود، یعنی به "پرتگاه"

درگیری ها با تغییر جبهه تا به امروز ادامه دارند. به تاریخ 18 ماه می 2014 واحدهای تحت رهبری خلیفه حفتر که دیگر تحت نظارت اردوی آزادی بخش لیبیا قرار ندارند، بر پارلمان کشور حمله کرده و آن را اشغال کردند، اما به زودی دوباره عقب نشینی کردند. هم زمان واحدهای دیگر او در منطقه بنغازی در برابر گروه های اسلام گرا مبارزه می کردند. حکومت، پارلمان و نمایندگان اردوی لیبیا در اعلامیه ای مشترک خلیفه حفتر را به تلاش به کودتا متهم کردند.

جنگ علیه اسلامگرایان و جهادگرایان

پس از انتخابات مجدد پارلمانی در ماه جون سال روان میلادی، اسلام گرایان مسلح که نمایندگان سیاسی شان تنها موفقیت نسبی در انتخابات به دست آوردند، تلاش کردند تا طرابلس را تحت کنترول درآورند. سپس پارلمان لیبیا به دلایل امنیتی به شهر ساحلی توبروک در حدود 1000 کیلومتری شرق طرابلس نقل مکان کرد. از آنجا نمایندگان پارلمان از سازمان ملل متحد خواهان کمک گردیدند و تقاضا کردند تا از فروپاشی نهایی لیبیا جلوگیری گردد. ولفگانگ پوزساتی، اتشه نظامی اسبق اتریش در مصاحبه با دویچه وله گفته است که این تقاضا نوعی «اعتراف گروه های دموکراتیک لیبیا بود که از لحاظ سیاسی به پایان خود نزدیک شده اند».

لیبیا از کشور همسایه اش مصر کمک به دست آورد. طیاره های نظامی مصر مواضع اسلام گرایان را در طرابلس زیر آتش قرار دادند. مواضع گروه تروریستی "دولت اسلامی" که شاخه های فعال اش را در لیبیا دارد، هدف این حملات قرار گرفت. قبلاً در ماه جولای جهادگرایان از خاک لیبیا بر سربازان مرزی مصر حملاتی را انجام داده بودند. در اثر این حملات 22 سرباز مصری کشته شدند.

ایپدمی ایبولا، بحران اوکرایین و پیشروی "دولت اسلامی" در سوریه و عراق موضوعات داغی در جهان اند که توجه همه را به خود جلب کرده اند. در سایه این همه بحران ها خشونت در لیبیا همچنان در حال گسترش است. فعلا به نظر نمی رسد خشونت ها در این کشور به زودی پایان یابد.