قاضی های زن افغان: ما فراموش شده ایم، جهان به ما کمک کند

سارا در دوره طولانی کاری اش به عنوان قاضی زن، به محبوس کردن هزاران ملیشه طالب که مرتکب حملات مرگبار از بمبگذاری گرفته تا سوقصد شده بودند، کمک کرده است. حالا این ملیشه های پیشین که قسم خورده بودند روزی او را پیدا می کنند و انتقام می گیرند، همه از زندان آزاد شده اند.

سارا که همراه با شوهر و فرزندانش در یک محل مخفی زندگی می کند، به بنیاد «تامسن رویترز» گفت: «وقتی طالبان قدرت را به دست گرفتند، دروازه های زندان ها را باز کردند. من از آن زمان به بعد در ترس و هراس به سر می برم.»  سارا از جمله ده ها قاضی زنی است که از زمان قدرت گیری دوباره طالبان در ۱۵ آگست ۲۰۲۱در خفا زندگی می کنند.

آن ها در گفتگوهای تیلفونی و پیام های واتس اپ، به صورت مکرر تهدید به مرگ شده اند و می گویند که ملیشه های طالبان بارها به سکونتگاه های پیشین آنها هجوم برده اند.

سارا گفت: «در طول دوره کاری ام، زندانیان به من هشدار دادند، وقتی که ما آزاد شویم، تو و خانواده ات را خواهیم کشت. حتی حالا هم که در این باره صحبت می کنم، تنم می لرزد.» او نیز به دلایل امنیتی از یک نام مستعار استفاده می کند و مانند قاضیان زن دیگر در خفا زندگی می کند.

بیشتر بخوانید: کانادا به شمول قاضیان زن، ۲۳۰ افغان دیگر را پناه می دهد

وقتی که طالبان قدرت را در أفغانستان در دست گرفتند، حدود ۲۷۰ قاضی زن به کار مشغول بودند. بیشتر آن ها در طی هرج و مرجی که پس از تصرف قدرت توسط طالبان ایجاد شده بود، فرار کردند. بسیاری از آن ها در کشورهای جدید به شمول کانادا، آلمان، ایالات متحده امریکا، بریتانیا و استرالیا زندگی جدیدی را آغاز کردند.

مرضیه بابرخیل، یک قاضی پیشین که حالا در بریتانیا زندگی می کند، گفت که حدود ۵۰ قاضی زن هنوز در افغانستان گیرمانده اند. حدود ۲۰ تن از آن ها نیز در پاکستان به سر می برند، جایی که خطر اخراج و تسلیم به طالبان وجود دارد. 

به گفته این قاضی پیشین «دیر یا زود احتمال دارد یکی از این زنان قاضی کشته شود.» او از حکومت های غربی درخواست کرد که این زنان به جای امنی انتقال داده شوند.

او در ادامه گفت، این زنان می گویند که جانشان را برای مبارزه در راه عدالت به خطر انداخته اند، اما احساس می کنند که جامعه بین المللی آنها را فراموش کرده است. بابرخیل پس از این که از دو مورد سوقصد جان سالم به در برد، در ۲۰۰۸ به بریتانیا مهاجرت کرد.

او گفت: «این که آن ها اینگونه به حال خود رها شده اند، مرا بسیار غمگین می سازد. من از همه کشورها درخواست می کنم که در تخلیه و اسکان مجدد آن ها کمک کند. اما همه از این زنان روی گردان اند.  

درخواست صدور ویزای عاجل

قرار است روز سه شنبه، گروهی از قانون گذاران بریتانیایی درخواستی را به حکومت ارائه کنند و خواهان صدور ویزاهای عاجل برای این گروه از قاضیان زن أفغانستان برای تخلیه و اسکان مجدد آن ها را در بریتانیا شوند.

جوآنا شری، یکی از نمایندگان پارلمان  نیز قصد دارد در این روز چهارشنبه با ریشی سوناک، نخست وزیر بریتانیا دیدار کند و از او بخواهد که برای خروج از قاضیان زن از أفغانستان کمک کند. او گفت: «بریتانیا در قبال این زنان وظیفه اخلاقی دارد» و افزود: «ما به أفغانستان رفتیم و سعی کردیم، دموکراسی غربی براساس حاکمیت قانون را در آن جا حکمفرما کنیم. ما زنان را تشویق کردیم که سارنوال و قاضی بشوند و وقتی که از آن جا خارج شدیم، آن ها را به حال خود واگذاشتیم».

بیشتر بخوانید: وکلای مدافع؛ از روی آوردن به کارگری تا زندگی در خفا

این زنان قاضی فقط از جانب خلافکاران، قاچاقبران مواد مخدر و قاتلان در معرض خطر نیستند، بلکه جانشان به خاطر نقش برجسته ای که در دفاع از حقوق زنان داشتند، به خطر افتاده است.

بسیاری از آن ها در محاکم مبارزه با خشونت علیه زنان کار می کردند و به زنانی کمک می کردند که سعی داشتند از شوهران شان طلاق بگیرند. آن ها در این محکمه های ویژه که در سراسر کشور برای مبارزه با خشونت فراگیر برعلیه زنان تشکیل شده بود، نقش مهمی بازی می کردند.

این محکمه ها پس از تصرف قدرت توسط طالبان منحل شد. حاکمان جدید، دستاوردهای ۲۰ ساله حکومت پیشین افغانستان برای تقویت حقوق زنان را به تدریج از بین بردند. به طور مثال طالبان دختران را از رفتن به مکاتب متوسطه و لیسه منع کردند. کار زنان در بیشتر مشاغل ممنوع است و در زندگی روزمره نیز محدودیت های شدیدی بر آن ها وضع شده است.

مقام های رسمی طالبان به درخواست ها برای اظهار در این مورد واکنشی نشان ندادند.

زندگی پنهانی، استرس دوامدار و فشارهای روانی

قاضیانی که زمانی نان آور خانواده های شان بودند و به آن افتخار می کردند، حالا در فقر زندگی می کنند. برخی از آن ها در معرض خشونت روز افزون از سوی خانواده های شان قرار دارند که می گویند، زندگی شان به خاطر آن ها به خطر افتاده است.

به گفته سارا، اضطراب مزمن و افسردگی باعث شده که بسیاری به فکر خودکشی بیافتند و چند تن از آن ها سعی کرده اند خودسوزی کنند و یا این که با خوردن تابلیت خودکشی کنند.

خانواده او چندین ماه در حال فرار بود و حالا آن ها در یک خانه بسیار کهنه و کوچک زندگی می کنند، جایی که پرده ها دائما پایین کشیده شده اند. سارا گفت: «من هرچه داشتم برای زنده ماندن فروختم، حتی انگشتر عروسی ام را». او فرزندانش را به دلایل امنیتی از مکتب بیرون کرده است.

سارا گفت: «آن ها همیشه مانند زندانیان در خانه هستند. دیدن آن ها در این وضعیت دل مرا می شکند. اما کاری نمی توانم بکنم».

صدف، یکی دیگر از قاضیان زن از مناطق اطراف کابل گفت که طالبان به داده هایی دسترسی دارند که حاوی شماره های تیلفون، آدرس، عکس ها و اطلاعات مربوط به خانواده های زنان قاضی است. صدف بارها، از سوی اعضای طالبان که در محکمه به جرم خشونت خانوادگی توسط او محکوم شده بودند، تهدید به مرگ شده است.

قبل از تصرف قدرت توسط طالبان، صدف به آینده کشورش خوشبین بود و امید داشت که بتواند برای شرکت در انتخابات پارلمانی نامزد شود. اما حالا «وضعیت به گفته او روز به روز بدتر می شود، تفتیش خانه ها و قتل کارمندان حکومت پیشین ادامه دارد». صدف گفت: «تعداد قاضیان زن در أفغانستان آنقدر کم است که همه ما را می شناسند و هرکس می تواند ما را (به طالبان) تسلیم کند».

برخی از قاضیان زن به پاکستان فرار کرده اند و امیدوارند که از آن جا به کشورهای دیگر تخلیه شوند. اما پاکستان در زمینه به رسمیت شناختن أفغان های تازه رسیده به عنوان پناهجو به توافق نرسیده و به این ترتیب این گروه از قاضیان زن را دائما خطر اخراج به أفغانستان تهدید می کند.

به صفحه اینستاگرام دویچه وله بپیوندید

سیما، یک قاضی از کابل سال گذشته با عبور از مرز تورخم وارد پاکستان شد، اما مهلت ویزای او به پایان رسیده است. او گفت که تنها راه برای دریافت ویزای جدید، خروج از پاکستان و ورود دوباره است. سیما افزود: «قاضیان زن دیگر نیز در حالی در پاکستان مانده اند که مهلت ویزای شان به سر رسیده است. ما نمی توانیم به تورخم برویم. زیرا طالبان در صورت شناسایی ما را خواهند کشت».

کمیساریای عالی سازمان ملل برای پناهندگان «یو ان اچ سی ار» گفت که به بحث و گفتگو با پاکستان درباره اقدامات لازم برای محافظت از أفغان های آسیب پذیر ادامه می دهد. اما تا به حال پیشرفتی در این زمینه صورت نگرفته است.

اتحادیه بین المللی قاضیان زن (IAWJ) که در ۲۰۲۱ به تخلیه بسیاری از قاضیان کمک کرد، گفت که هنوز هم سعی دارد برای قاضیان زن باقی مانده (در افغانستان) راه حلی پیدا کند.

به یوتیوب دویچه وله دری بپیوندید

سوزان گلازیبروک، رئیس این اتحادیه گفت که قاضیان زن در تنگنا قرار گرفته اند. زیرا به درخواست های صدور ویزا فقط در صورتی رسیدگی می شود که آن ها أفغانستان را ترک کنند. اما عبور از مرز و ورود به کشورهای همسایه می تواند آن ها را در وضعیت آسیب پذیرتری قرار دهد. او افزود: «این وضعیت در حال پیچیده تر شدن است، اما تسلیم نخواهیم شد».

این در حالی است که آلمان اخیرا به دلایل امنیتی پروسه پذیرش أفغان ها را به طور موقت تعلیق کرده است.

 قاضی سیما نیز مانند بسیاری از قاضیان زن در پاکستان امیدوار است که بتواند در چارچوب یک برنامه اسکان مجدد ایالات متحده به این کشور مهاجرت کند. اما مشکل اینجاست که شمار درخواست های مهاجرت به امریکا بسیار زیاد است. و این که  در پاکستان هیچ نوع نهاد امریکایی برای رسیدگی به این درخواست ها وجود ندارد.

me, pa (Reuters)