قاتل خاموش در افغانستان: آوارگی، سردی و گرسنگی

کودکان ضیا از بیرون وارد خانه گردیده و همه تلاش دارند تا در پیش روی منقل گازی، در روی زمین برای خود جا پیدا کنند. این کودکان دستان شان را در بالای شعله های آبی منقل گازی گرفته اند تا گرم شوند. برخی از کودکان پا برهنه اند و پا های شان از شدت سرما و خشکی ترکیده اند. این منقل گازی یگانه منبع گرمایش است که این خانواده در اختیار دارند.

سه ماه پیش ضیا که ۳۲ سال دارد با همسر و هشت طفل اش از ولایت کندز به کابل آمده اند. این خانواده یکی از صدها هزار خانواده ناامید است که در داخل کشور آواره شده اند.

ضیا در کندز دهقان بود. اما در جایی که تا سال ۲۰۱۳ اردوی آلمان مستقر بود، اینک طالبان با نیروهای امنیتی جنگ سختی را پیش می برند. ضیا با صدای آهسته می گوید که عمه اش، دختران کاکایش و شماری از اطفال از همسایگی های شان در جریان جنگ ها کشته شده اند. ضیا می گوید که پایتخت امن تر است اما اینکه خانواده اش در کابل زنده خواهد ماند یا خیر، مطمئین نیست. ضیا می گوید که در افغانستان «قاتل با صدا» و «قاتل خاموش» وجود دارد. او می گوید که تنها قاتلان با صدا توجهات را جلب می کنند. در ماه های اخیر که جنگ ها بیشتر شدت گرفته اند، طالبان بالای چهار مرکز ولایات مختلف حمله بردند، جنگجویان گروه شبه نظامی تروریستی "دولت اسلامی" خود را در وسط یک تظاهرات مسالمت آمیز منفجر کردند، جت های امریکایی که طالبان را بمباران می کنند و غیرنظامیان قربانی می شوند، این تنها برخی از تازه ترین خبرها از افغانستان است.

سرما، گرسنگی و آوارگی، «قاتل خاموش» است. از مناطق دور افتاده که امدادگران نیز به سادگی نمی توانند به انسان ها کمک برسانند، اطلاعات کمتر در دست است.

امداد رسانان هشدار می دهند که افغانستان را یک فاجعه انسانی تهدید می کند. ویلی کارتر از «شورای مهاجرین ناروی»، یکی از بزرگترین سازمان های خیریه در افغانستان، می گوید که "ما امسال با بسیاری از عوامل بحران بی رحمانه مواجهیم." لیستی که کارتر در اختیار دارد، نشان می دهد که ۵۸۰ هزار نفر امسال به دلیل جنگ ها مجبور به ترک روستاهای شان گردیده اند. او در ادامه می گوید که "آنها اغلب سرپناه ندارند، غذای کم در اختیار دارند، دسترسی کمی به کلینیک های صحی دارند و اطفال شان نمی توانند به مکتب بروند."

در آغاز سال سازمان ملل متحد برآورد کرد که ۲۵۰ هزار نفر به دلیل جنگ ها آواره خواهند شد. بر علاوه این آوارگان داخلی، ۶۷۰ هزار مهاجر افغان از پاکستان به کشورشان عودت کردند. تنش ها بین پاکستان و افغانستان شدت گرفته است و پناهجویان که در سال های ۱۹۸۰ به پاکستان پناه برده بودند اینکه دوباره به کشور شان بازگشت کرده و ناگهان خود را بار دیگر در افغانستان با جنگ و سردی مواجه می بینند. اغلب مهاجران عودت کننده، خانه، چوب سوخت و درآمدی ندارند. مهاجرانی که از ایران عودت کرده اند، تا حدی با وضعیت مشابه دست و پنجه نرم می کنند. ایران نیز آغاز به اخراج پناهجویان افغان کرده است که تا حال ۴۱۰ هزار افغان به وطن شان بازگشت کرده اند. به طور ناگهانی بیش از یک میلیون نفر نیازمند دیگر در سال روان در برابر امدادرسانان قرار گرفته اند. البته علاوه بر ۸،۱ میلیون نفری که سازمان ملل متحد در ماه جنوری به عنوان نیازمند طبقه بندی کرده بود. آوارگان داخلی بزرگترین گروه نیازمند هستنند.

دانیل مویلان از اداره همآهنگی کمک های اضطراری سازمان ملل متحد می گوید که "از همه بیشتر کودکان از این ناحیه متاثر اند." او در ادامه می گوید که "اطفال نیمی از رقم این افراد را تشکیل می دهند." رقم کودکان کشته و یا زخمی شده در اثر جنگ ها امسال ۱۵ درصد افزایش یافته است. اما به قول مویلان شمار زیاد کودکان به دلیل سردی و بیماری در نتیجه نوشیدن آب آلوده و یا کمبود مواد غذایی جان های خود را از دست می دهند. در گزارش سازمان ملل متحد آمده است که یک میلیون کودک در حال حاضر در افغانستان دچار سوء تغذیه اند. بیش از ۱۲۵ هزار کودک افغان امسال به همین دلیل جان داده اند. به ویژه در میان کسانی که در اردوگاه های آوارگان بسر می برند، سوء تغذیه در سطح اضطراری رسیده است.
از آنجا که بحران به طور غیرمنتظره و بسیار بزرگ است، امداد رسانان با کمبود پول روبرو اند. کاتر می گوید که در حال حاضر به این فکر اند که آیا شورای مهاجران ناروی در سال آینده می تواند ۱۰ دفتر خود را در ولایات مختلف فعال نگهدارد یا خیر. سازمان ملل متحد در خزان سال روان میلادی مجبور به درخواست کمک های اضطراری بالغ به ۱۲۵ میلیون دالر گردید. حجم کمک های مالی برای افغانستان مانند سایر بحران ها، از جمله در سوریه و عراق، به میزان قابل توجهی کاهش پیدا کرده است.

برای ضیا و هشت فرزندش هنوز هیچ کمکی ارائه نشده است. هر روز ضیا در بازار سبزی فروشی با یک کراچی دستی ایستاده است و انتظار کاری را می کشد. گاهی اوقات او چند افغانی بدست می آورد. تنها یکی از فرزندان اش یک کورتی دارد. یک پسرش شدیدا سرفه می کند، اما پول تداوی اش را ندارد.

nka, af (dpa)