فرار دسته جمعی افغان ها از کشور

طبق گزارش روزنامه آلمانی «دی وِلت» مقام های امنیتی آلمان نگران افزایش شدید شمار آوارگان از افغانستان هستند. براین اساس ماهانه 100 هزار افغان وطن شان را ترک می کنند. بیشتر آن ها به ایران یا پاکستان می روند.

اداره فدرال آلمان برای مهاجرت و آوارگان از چندین ماه پیش بدین سو متوجه افزایش پناهجویان افغان است. براین اساس در ماه جون سال روان میلادی حدود 8200 آواره افغان به آلمان آمدند، در ماه جولای شمار آن ها به حدود 10500 و در ماه اگست به 13100 تن افزایش یافت.

دلیل فرار مردم از افغانستان فقط خشونت های طالبان نیست. به عقیده توماس روتیگ، کارشناس افغانستان از «شبکه تحلیلگران افغانستان» بیش از همه عوامل سیاسی، نظامی و اقتصادی میلیون ها افغان را به فرار وامی دارند.

در آغاز هفته روان، طالبان افراطی اسلام گرا بخش های بزرگی از شهر کندز را تصرف کردند. آن ها به این ترتیب نشان دادند که حکومت کابل پس از خروج نیروهای جنگی در سال 2014 قادر به حفظ امنیت نیست.

جنگ، خشونت و ویرانگری بیش از سی سال است که بر زندگی روزمره بیشتر افغان ها حاکم است.

گرچه به گفته روتیگ وضعیت در همه مناطق کشور به یک اندازه بد نیست، اما هیچ جای کشور هم واقعا امن نیست. او در مصاحبه با دویچه وله گفت: «برخلاف آن چه که در آلمان نشان داده می شود، در افغانستان گزینه فرار در درون کشوروجود ندارد».

هرکس که پول دارد، کشور را ترک می کند

وضعیت متشنج امنیتی و بحران سیاسی ارتباط بسیار نزدیکی با یکدیگر دارند.

به عقیده روتیگ حکومت کنونی که از یک سال پیش بدین سو بر سر کار است انتظارات مردم را برآورده نکرده است: «اقتصاد به راه نیفتاده است». افزون بر جنگ ها، فساد و ویرانگری ها در گذشته نیز به گفته این کارشناس امور افغانستان از دیگر عوامل فرار مردم است. به گفته روتیگ، میزان بیکاری که به هر حال بالا است، در حال افزایش بیشتر است.

بسیاری از مردم پشتون، تاجیک، هزاره و اقوام دیگر امیدی به آینده این کشور ندارند.

متین برکی که در دانشگاه ماربورگ آلمان، سیاست بین الملل تدریس می کند، گفت: «من هیچ کس را پیدا نکردم که در افغانستان چشم اندازی برای آینده ببیند». او گفت که حتی نظامیان و سیاستمداران بلندپایه در حال فرار هستند و هرکس که از عهده پرداخت هزینه های سنگین فرار برمی آید، به راه می افتد.

براساس برآورد کمیسیاریای عالی سازمان ملل برای پناهندگان در سال گذشته 2.6 میلیون افغان از کشورشان فرار کرده اند. مهاجرت این شمار عظیم کشور را همچنان بیشتر در گرداب بحران فرو می برد. افراد متخصص برای رشد اقتصادی وجود ندارند.

حکومت کابل سعی می کند با یک کمپاین جلو این روند را بگیرد. تحت عنوان «افغانستان به تو نیاز دارد» یک کمپاین خصوصی هم از مردم می خواهد که به وطن شان پشت نکنند. اما به نظر می آید که همه این تبلیغات تاثیر چندانی بر روند فرار ندارد.

تصاویر زیبا، زندگی خراب

یک دلیل دیگر فرار مردم به اروپا به گفته برکی، تصاویر اغراق آمیز مثبتی است که افغان ها در اروپا از خودشان نشان می دهند: «آن ها در یک محل پارکینگ موتر در برابر یک موتر مرسدس ایستاده می شوند، از خودشان عکس می گیرند، به خانه می فرستند و می گویند: «ببین، این موتر من است». چنین کارهایی به گفته برکی افغان ها را به فرار به اروپا تشویق می کند.

اما واقعیت زندگی افغان ها در اروپا اغلب متفاوت است. بسیاری از پناهندگان بیکار هستند. متین برکی، استاد دانشگاه ماربورگ گفت: «وقتی که من به افغانستان می روم و برای خویشاوندانم تعریف می کنم که وضعیت کار این جا چگونه است، آن ها حرف های مرا باور نمی کنند».

برکی از داکترانی می گوید که در افغانستان معاینه خانه داشتند، اما اکنون در آلمان به حیث راننده تکسی کار می کنند. او با یک مقام بلندپایه سیاسی آشنا شده که اکنون در مک دونالد کار می کند.

اما به گفته برکی مهاجران وقتی به وطن شان سفر می کنند، از این وضعیت صحبت نمی کنند. بلکه 2 تا 3 هزار دالر با خود می برند و مثل ریگ پول خرج می کنند و مردم را به این ترتیب تحت تاثیر قرار می دهند.

طبق اطلاعات اداره فدرال مهاجرت آلمان در ماه اگست 43 درصد از پناهجویان به عنوان محتاج حمایت رتبه بندی شده اند. در مورد آوارگان از سوریه این شمار دوبرابر بود. اما یک سخنگوی اداره مهاجرت گفت، که معنای آن این نیست که 57 درصد دیگر حتما از کشور اخراج گردند.

افغان ها در ارتباط نزدیک با یکدیگر

افغان ها از این که هموطنان مهاجرشان در آلمان و یا دیگر کشورهای عضو اتحادیه اروپا چه چشم اندازهایی دارند، به سرعت برق خبر می شوند.

برکی از دو جوان افغان می گوید که با هم سکایپ می کرده اند: «آن ها از هر آن چه که در اروپا رخ می دهد، خبر داشتند».

به گفته برکی، اظهارات انگلا مرکل، صدراعظم آلمان فدرال درباره آمادگی پذیرش آلمان در عرض چند ثانیه به افغانستان رسیده است.

اما به نظر روتیگ چنین گزارش هایی درباره آلمان جزو مهمترین انگیزه های فرار به شمار نمی آیند. با توجه به وضعیت بد اقتصادی و ادامه خشونت ها، تصاویر زیبا از اروپا آن قدر مهم نیست. به گفته او بیشتر مردم به این فکر هستند که باید از افغانستان فرار کنند و این انگیزه قوی تر است از تمایل به فرار به آلمان.