طالبان پاکستانی در مناطق مرزی باجگیری می‌کنند
۱۴۰۱ آذر ۴, جمعه
یک نماینده مجلس ولایتی در شمال غرب پاکستان با رای‌دهندگان حوزه انتخابی‌اش به نوشیدن چای مصروف بود که زنگ موبایلش به صدا درآمد. او پیامی از طالبان دریافت کرده بود که خواهان دریافت «اعانه» بودند.
در این پیام ارعاب‌آور آمده بود: «امیدواریم که ما را ناامید نکنید». این پیام توسط یک فرد مشکوک فرستاده شده بود که نقش واسطه را برای تحریک طالبان پاکستان، یاران دیرینه طالبان افغان، بازی می‌کند. در پیام دوم آمده بود: «اگر از ما حمایت مالی نکنید، مشکلی برای شما ایجاد خواهد شد». در ادامه آن نوشته شده بود: «فکر می‌کنیم یک مرد عاقل می‌داند که منظور ما چیست.»
مردم محلی می‌گویند، پس از این که طالبان قدرت را در افغانستان به دست گرفتند، تحریک طالبان پاکستان با اعمال جرمی و غیرقانونی‌اش مناطق مرزی را شدیدا ناآرام کرده است. به گفته مردم، موفقیت طالبان در افغانستان، باعث جسارت طالبان پاکستانی شده است.
این نماینده ایالتی که به شرط ناشناس ماندن با خبرگزاری فرانسه صحبت می‌کرد، گفت که در پی تماس‌های ارعاب‌آور تحریک طالبان پاکستان از ماه جولای تا به حال مجموعا ۱.۲ میلیون روپیه (بیش از ۵ هزار دالر) به آن‌ها پرداخت کرده است.
او به خبرگزاری فرانسه گفت: «آن‌هایی که باج نمی‌دهند، با پیامدهایی مواجه می‌شوند. برخی اوقات آن‌ها (طالبان) نارنجک به داخل خانه‌های شان می‌اندازند. برخی اوقات از اسلحه گرم استفاده می‌کنند.»
این نماینده مجلس ایالتی افزود: «بیشتر این افراد که متعلق به طبقات مرفه و نخبه‌های جامعه هستند، پول باج را پرداخت می‌کنند. برخی پول بیشتری می‌دهند و برخی دیگر مبلغ کمتری را باید بپردازند. اما هیچکس راجع به آن صحبت نمی‌کند. همه از ترس جانشان ساکت هستند.»
تحریک طالبان پاکستان با طالبان افغانستان خاستگاه یکسانی دارند. اما دوره اوج قدرت طالبان پاکستانی بین ۲۰۰۷ تا ۲۰۰۹ بود. در آن زمان آن‌ها از کمربند قبایلی که مرز بین پاکستان و افغانستان را تشکیل می‌دهد، بیرون آمده و به دره سوات که در ۱۴۰ کیلومتری (۸۵ مایلی) شمال اسلام آباد موقعیت دارد، هجوم بردند.
در سال ۲۰۱۴ ملیشه‌های طالبان به یک مکتب ویژه فرزندان پرسونل اردوی پاکستان حمله کرده و تقریبا ۱۵۰ تن را که بیشترشان دانش آموز بودند، به قتل رساندند. پس از این واقعه اردوی نظامی پاکستان شدیداً با آن‌ها برخورد کرد.
در نتیجه این عملیات، تحریک طالبان پاکستان تقریبا متلاشی شد و جنگجویانش به افغانستان فرار کردند. اما در آن جا نیز از دست نیروهای تحت رهبری ایالات متحده امریکا در امان نبودند.
به گفته امتیاز گل، تحلیلگری که با مرکز تحقیقات و مطالعات امنیتی در اسلام آباد کار می‌کند، افغانستان از زمانی که دوباره زیر سیطره طالبان قرار گرفته، به یک «پناهگاه آشکار» برای تحریک طالبان پاکستان تبدیل شده است. او افزود: «آن‌ها تا زمانی که در افغانستان زندگی می‌کنند، آزادی عمل دارند و به همین دلیل میزان حملات شان افزایش یافته است.»
به گفته انستیتوت مطالعات صلح پاکستان، در بیش از یک سالی که از بازگشت طالبان به افغانستان گذشته است، فعالیت ملیشه‌های طالبان پاکستانی در پاکستان افزایش یافته و تعداد کشته‌های ناشی از حملات این گروه به حدود ۴۳۳ تن رسیده است.
احمد شاه، یک فعال مدنی در منطقه سوات گفت: «آن‌ها همان بازی قدیمی را آغاز کرده اند: قتل‌های هدفمندانه، بمبگذاری، اختطاف و تماس تیلفونی برای باجگیری».
شبکه باجگیری نوعی پشتوانه مالی برای تحریک طالبان پاکستان است و همزمان به بی‌اعتمادی به حکومت محلی دامن می‌زند. ملیشه‌های اسلامگرا مدت‌هاست که سعی دارند قدرت را در این جا تصرف کنند و حکومتی را براساس تصورات خودشان ایجاد کنند.
بر بنیاد برآورد نثار مهمند، نماینده مجلس ایالتی، ۸۰ تا ۹۵ درصد باشندگان مرفه مناطق پیرامون قربانی باجگیری تحریک طالبان پاکستان هستند. به گفته او، قانونگذاران همکارش که از پرداخت باج خودداری کرده اند، هدف حمله قرار گرفته اند و برخی به قدری از ملیشه‌های طالبان هراس دارند که از رفتن به حوزه‌های انتخاباتی شان خودداری می‌کنند.
مهمند در ادامه گفت: «آن‌ها (ملیشه‌های طالبان) سیستم پاداش و مجازات خودشان را دارند و یک حکومت بدیل ایجاد کرده اند. در این صورت مردم چگونه می‌توانند مقاومت کنند؟»
طالبان افغانستان با همقطاران پاکستانی شان اختلافات دیرینه نیز دارند و از زمان تصرف کابل وعده داده بودند که دیگر میزبان گروه‌های جهادی نباشند.
اما نخستین مدرک مشخصی که سعی تحریک طالبان پاکستان برای باج گیری را نشان می‌دهد، شماره تیلفونی با کد بین المللی ۰۰۹۳ است و نشان می‌دهد که از یک سیم‌کارت افغانی استفاده می‌کنند.
یکی از پیام‌ها را که خبرگزاری فرانسه دیده است، پیامی با لهجه پشتوی پاکستانی است که در آن صاحبخانه تهدید شده، اگر از پرداخت پول خودداری کند، گروهی از ملیشه‌ها به آن‌جا فرستاده می‌شوند. در این پیام آمده است: «روزهای بی‌رحمی نزدیک هستند. فکر نکنید که ما دیگر قدرت نداریم.»
در قدم بعدی، مبلغ پول دقیقا مورد بحث و گفتگو قرار می‌گیرد، معمولا از طریق یک واسطه و بعد این مبلغ به باندهای پراکنده تحریک طالبان پاکستان فرستاده می‌شود. نماینده مجلس ایالتی که نخواست نامش فاش شود، گفت که از قربانیان معمولاً پنج بار در سال اخاذی می‌شود.
از زمان کشتار در مکتب در سال ۲۰۱۴ تحریک طالبان پاکستانی وعده داد که از حمله به اهداف ملکی پرهیز می‌کند و ادعا می‌کند که باج گیری ها توسط افراد خلافکاری انجام می‌شود که از نام آن‌ها استفاده می‌کنند. این کشتار شوک شدیدی به مردم پاکستان وارد کرد، حتی به آن‌هایی که شاید اندک علاقه ای نسبت به این ملیشه های پاکستانی داشتند.
اما یک مقام رسمی استخبارات ملکی پاکستان در منطقه بر این پافشاری کرد که طالبان پاکستانی «منشای اصلی تهدید هستند.»
سوات، یک منطقه کوهستانی با قله‌های پربرف که در جای جای آن جویبارهای آب زلال جاری است، یکی از زیباترین مناطق پاکستان به شمار می‌رود. اما این منطقه شهرت تاریکی هم دارد.
در سال ۲۰۱۲ ملاله یوسف‌زی، دختر ۱۵ ساله در حالی که کارزاری برای حمایت از آموزش دختران به راه انداخته بود، هدف حمله طالبان پاکستان قرار گرفت و از ناحیه سر زخمی شد. یوسف‌زی بعدها به خاطر این کمپاین جایزه صلح نوبل را دریافت کرد.
به نظر می‌آید که در تابستان گذشته همه چیز دوباره تغییر کرده و این دره به روزهای تاریک گذشته بازگشته است. نماینده مجلس ایالتی که نخواست نامش فاش شود، تایید کرد که پس از یک دهه وقفه، مجدداً پیام‌های باجگیری دریافت می‌کند.
احمد شاه، فعال مدنی در دره سوات درباره حملات تحریک طالبان پاکستان در تابستان امسال گفت: «وضعیت آن قدر بد بود که بسیاری از باشندگان منطقه به فکر مهاجرت بودند». او افزود: «زندگی متوقف شده بود.»
اما نیروهای تحریک طالبان پاکستان به عقب رانده شدند و از زمانی که سه افسر بلندپایه اردوی پاکستان توسط این گروه اختطاف شدند، اعتراض‌های مختلفی بر علیه این گروه برگزار شد. مردم دکان‌های شان را بستند و هزاران تن به سرک‌ها آمده و تظاهرات کردند.
نظامیان پاکستان ادعاها درباره قدرت‌گیری تحریک طالبان پاکستان در منطقه را رد کرده و این ادعاها را «مبالغه آمیز و گمراه کننده» خواندند.
با وجود این که بین تحریک طالبان پاکستان و اسلام آباد آتش بس اعلام شده است، حملات و باجگیری در مناطق مرزی پاکستان ادامه دارد.
بازگشت طالبان به کابل، پس از ۲۰ سال مقاومت سرسختانه قوی‌ترین اردوهای جهان، نشان می‌دهد که شاید قدرت نظامی به تنهایی برای پایان دادن به این مصیبت کافی نباشد.
محمد علی سیف که از سوی حکومت پاکستان برای مذاکره با تحریک طالبان مامور شده است، گفت: «ما باید راه حلی پیدا کنیم که برای هر دو طرف قابل قبول باشد». او افزود: «باید یک راه حل دوامدار پیدا شود.»
me, af (AFP)