صندوق بین المللی پول اقتصاد جهان را در خطر می بیند

صندوق بین المللی پول با این فورمول که «بطی شدن رشد (به مفهوم) افزایش خطرات است»، تازه ترین ارزیابی اش را بیرون داده است. الیور بلانچارد، رییس اقتصاددان های صندوق بین المللی پول هنگامی که نتایج تحقیقاتش را در واشنگتن ارایه می نمود، گفت:« اقتصاد جهانی در یک مرحله جدید و بسیار خطرناک داخل شده است. احیای جهانی اقتصاد به طور محسوسی تضعیف گردیده است و خطر یک حرکت رو به پایین به طور متنابهی افزایش یافته است». اکنون تدابیر سیاسی قوی و قناعت بخش لازم است تا چشم انداز رشد را بهتر گرداند و خطرات را کاهش دهد.

 زلزله و سونامی در جاپان، نا آرامی ها در برخی کشورهای تولید کننده نفت، بحران قرضداری های دولتی در برخی از کشورهای عضو حوزه پولی یورو، کسر تادیات بسیار بزرگ در ایالات متحده امریکا، همه از نگاه صندوق بین المللی پول مجموعه کاملی از حوادث خطرناک را تشکیل می دهند که احیای اقتصاد جهانی را به مخاطره می کشاند و در عین زمان جهان را مطمین تر نمی سازد. به طور خاص نگرانی صندوق بین المللی پول متوجه حوزه پولی یورو است. در صورتی که بحران قرضه ها از کشورهای حاشیه یی به کشورهایی که در هسته و یا مرکز قرار دارند سرایت کند، آنگاه می تواند ثبات بازارهای مالی جهان را به تزلزل اندازد.

تصحیح پیش بینی رشد اقتصادی

جای تعجب نیست که صندوق بین المللی پول با توجه به چنین خطراتی پیش بینی اقتصادی اش را در مورد رشد اقتصاد جهانی برای سال جاری و سال آینده طوری انجام داده است که رشد اقتصادی را رو به پایین نشان می دهد. در سال جاری و سال آینده رشد اقتصادی احتمالاً صرف 4 درصد خواهد بود. پژوهشگران صندوق بین المللی پول این مطلب را بیان نموده اند که مانند سال گذشته نیست که پیش بینی شده بود این رشد اقتصادی جهانی چهار و نیم درصد می باشد.

بلانچارد، اقتصاددان ارشد صندوق بین المللی پول می گوید: «در نظر اول چهار درصد چیز خرابی به نظر نمی آید، اما چنین احیای اقتصادی به طور بسیار ناموزون صورت می گیرد. چنان که در سال 2011 ما در کشورهای نوخاسته صنعتی یک رشد اقتصادی 6.5 درصدی می بینیم. این رقمی است که موجب مسرت می گردد. اما در اقتصادهای ملی توسعه یافته، ما صرف رشد اقتصادی 1.6 درصدی را می بینیم».

این عدم توازن که مایه نگرانی صندوق بین المللی پول گردیده است، در صورتی که از جانب مقامات سیاسی به طور جدی در نظر گرفته نشود، به زودی می تواند به یک نوع دایره شیطانی تبدیل گردد.

 بلانچارد، هوشدار داده است که «رشد اقتصادی اندک، خطرات ناشی از بودجه و بانک ها به سرعت می تواند متقابلاً همدیگر را تشدید کند. رشد اقتصادی اندک تحکیم بودجه را با دشواری مواجه می سازد و تحکیم بودجه می تواند به کاهش رشد منجر گردد. به نظر بلانچارد، «رشد اقتصادی اندک، نظام بانکی را نیز تضعیف می کند و بانک هایی که تضعیف گردیده اند کمتر کریدت می دهند. این چیزی است که به عین صورت به کاهش رشد منتهی می شود. مختصراً این که: روشن است که خطر یک سیر رو به پایین رشد اقتصادی به وجود می آید».

سیاست مورد سوال قرار می گیرد

سیاستی که می خواهد از  این دایره شیطانی جلوگیری کند، به نظر صندوق بین المللی پول باید بر سه ستون استوار باشد: نخست این که قرضه های دولتی محتاطانه  بازپرداخته شوند. در پی بازپرداخت این قرضه ها، تدابیر صرفه جویانه نباید چنان خشن و ظالمانه باشد که روند داد و ستد و رشد را به خطر بیاندازد. دوم این که تقویت نظام بانکی در کل باید بیشتر با خود سرمایه بانک صورت گیرد و سوم این که تقاضا از ایالات متحده امریکا کسر متنابه بودجه و تجارت اش را کاهش دهد.

در این ارتباط به طور نمادین از چین با تاکید ستایش شده است. این کشور می خواهد خود را از اقتصادی که وابسته به صادرات است رها سازد و تقاضا ها در بازار داخلی را تقویت کند. چنین دیدگاهی مورد تقدیر قرار گرفته است ولو این که نتواند یک شبه در عمل پیاده گردد.

رولف ونکل / رسول رحیم

ویراستار: عارف فرهمند