رویداد مشهد؛ شکایت مهاجران افغان در ایران از افزایش بدرفتاری
۱۴۰۱ فروردین ۱۹, جمعه
روز چهارشنبه این هفته سه تن از روحانیون ایران در زیارت امام رضا، امام هشتم شیعیان، هدف حمله با چاقو قرار گرفت. مقام‌های ایران گفتند که در این حادثه یک تن از این روحانیون کشته و دو تن دیگر زخمی شده اند و فرد ضارب همراه با چهار تن از همدستانش دستگیر شده اند.
ادارات ایران به صورت رسمی گفته اند که فرد ضارب «تبعه خارجی» است و قضیه تحت بررسی قرار دارد. با وجود این که گفته شده قضیه هنوز تحت بررسی است، برخی مقام‌های ایران بلافاصله بعد از وقوع حادثه عامل این حمله را افغان معرفی کردند. بعد از آن گزارش شد که عامل حمله «ازبک‌تبار» است.
هرچند مقام‌های ایران گزارش نهایی خود در مورد هویت فرد مهاجم را نشر نکرده اند، در فضای عمومی موجی از احساسات بر ضد مهاجران افغان ایجاد شده است.
روزنامه ایرانی «انتخاب» به نقل از محمود احمدی بیغش، نماینده مجلس، گزارش داد که این حمله را به یک تبعه افغانستان نسبت داده و گفته است: «تا دیر نشده باید همه این‌ها را بدون هیچ دفع‌الوقتی از کشور اخراج کرد.»
شماری از مهاجران افغان در ایران شکایت دارند که به دنبال این واقعه، بدرفتاری ادارات ایرانی و مردم این کشور با افغان‌ها شدت گرفته است.
نذیر احمد که بعد از سقوط حکومت پیشین افغانستان به ایران مهاجر شده است، می‌گوید بعد از واقعه اخیر در زیارت امام رضا شخصاً به اشکال مختلف شاهد بدرفتاری حکومت و مردم ایران بوده است.
این مهاجر افغان می‌گوید: «جرم یک عمل شخصی است و حادثات جنایی در اکثریت کشورها صورت می‌گیرد اما نباید ضربه آن را همه افغان‌ها متحمل شوند. در این روزها ایرانی‌ها فرزندان مان را در مکتب مورد آزار و اذیت قرار می‌دهند؛ آنها را توهین می‌کنند.
نذیر احمد می‌افزاید: «من خبر دارم که شماری از افغان‌ها را دستگیر کردند و به اردوگاه منتقل نمودند و در آنجا با آنها برخورد نادرست صورت می‌گیرد و آنها را بالای هم می‌خوابانند. ما از مجبوریت به این کشور آمده ایم؛ حالا نه در کشور خود جای داریم و نه هم در کشور همسایه مان.»
در روزهای اخیر تصاویر ویدیویی در شبکه‌های اجتماعی نیز دست‌به‌دست می‌شوند که نظامیان ایرانی را در حال شکنجه و توهین مهاجران افغان نشان می‌دهند اما تا حالا این تصاویر از سوی اداره‌های ذیربط تایید و یا رد نشده است.
شیر احمد، یک تن دیگر از مهاجرین افغان که برای کارگری به ایران مهاجر شده است، می‌گوید: «بعد از حادثه اخیری که در داخل زیارت امام رضا صورت گرفت، حالا با همه ما افغان‌ها برخورد بدی از سوی مسئولین و مردم ایران صورت می‌گیرد؛ در صورتی‌که مشکل فردی بوده و آن شخص نیز دستگیر شده، اما در اردوگاه‌ها با ما برخورد بدی می‌شود، در نانوایی‌ها به ما نان نمی‌دهند.»
بدرفتاری با مهاجران افغان در ایران موضوع تازه‌ای نیست که از سوی فعالان حقوق بشری مورد انتقاد قرار گرفته است.
ایران چند دهه است که میزبان میلیون‌ها مهاجر افغان است و اخیراً وزیر خارجه این کشور گفت که کشورش میزبان پنج میلیون مهاجر افغان است.
این بار بدرفتاری با مهاجران افغان در زمانی شدت می‌گیرد که آنها دولت به رسمیت شناخته شده در سطح بین‌المللی ندارند و بسیاری این مهاجران از ترس طالبان و بحران اقتصادی کنونی به ایران رفته اند.
احمد خالد، دیگر مهاجر افغان در ایران می‌گوید: «متاسفانه ما با پیش آمدن کوچک‌ترین مشکل مورد تحقیر و توهین قرار می‌گیریم. بسیار با برخوردهای متعدد مواجه هستیم. متاسفانه مسئول و بازپرسی هم نداریم که به این مشکلات رسیدگی کند. ما از مسئولین می‌خواهیم که جلو این شکنجه‌ها وعذاب‌ها گرفته شود.»
طالبان واکنش نشان دادند
وزارت خارجه طالبان گفته است که روز گذشته با مسئولان سفارت ایران در مقر وزارت خارجه، پیرامون موضوع اخیر گفتگو نموده است.
حفیظ ضیا احمد، معاون سخنگوی وزارت خارجه طالبان در صفحه توییترش نوشته است که در این دیدار فیضان‌الله ناصری، رئیس ریاست دوم سیاسی این وزارت، در مورد بدرفتاری نیروهای انتظامی و مرزی ایران با مهاجران افغان صحبت نموده است.
همچنین ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان حمله بر روحانیون در ایران را محکوم کرده و گفته است که «این کار ربطی به افغان‌ها و افغانستان ندارد.»
ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ایران، در یک جلسه به روز چهارشنبه همین هفته، عاملان این حمله را مربوط به «جریان تکفیری» خوانده و هشدار داد که «منافقان نمی‌توانند از اختلافات قومی و مذهبی بین مسلمانان سوء استفاده کنند.»
این در حالی است که در این اواخر، همزمان با افزایش مهاجرت افغان‌ها به ایران، آمار اخراج‌ها از این کشور نیز بالا رفته است. وزارت عودت و مهاجرین طالبان روز چهارشنبه اعلام کرد که از تاریخ ۶ الی ۱۲ حمل سال روان میلادی، یعنی در یک هفته، به تعداد ۱۴ هزار و ۴۸۱ تن از مهاجرین افغان از طریق مرز اسلام قلعه هرات رد مرز شدند که اکثریت این افراد به گونه اجباری اخراج گردیده اند.