استاد روانشناسی دانشگاه کابل به امید بازگشت به افغانستان

شوهرش یک تولیدی فرش داشت و هردو زندگی آرامی داشتند و تلاش می کردند تا پسر ۱۸ ساله و دو دختر ۱۳ و هشت ساله خود را به خوبی آموزش داده و تربیت کنند.

این زندگی راحت در ۱۵ آگست سال ۲۰۲۱ به طور ناگهانی متوقف شد؛ زمانی که شورشیان طالبان که به تفسیری سختگیرانه از اسلام پایبند اند، دوباره بر افغانستان حاکم شدند؛ البته پس از دو دهه جنگ پر هزینه ناتو به رهبری ایالات متحده بر علیه آنچه تروریسم می خواندند.

حیدری ۳۷ ساله از جمله زنانی بود که از طالبان گریختند؛ زیرا می ترسیدند به شیوه های حکومت قبلی خود در اواخر دهه ۱۹۹۰ بازگردند، البته که ترس شان به جا بود و طالبان دوباره تا حد زیادی دختران و زنان را از تحصیل و کار منع کرده اند.

او پس از یک فرار جسورانه از طریق پاکستان با کمک مددکاران ایتالیایی که زمینه میزبانی او و خانواده اش را در حومه پایتخت ایتالیا ترتیب دادند، در پایان سال ۲۰۲۱ به روم رسید.

بتول از جمله هزاران زن فعال از افغانستان است که به دنبال حفظ نقش فعال اجتماعی خود در کشورهای میزبان می باشند.

حیدری و همسرش در حالی که از سوی انجمن های مختلف حمایت مالی می شوند، در حال آموختن زبان ایتالیایی هستند. او با سازمان های فمینیستی در تماس است و سعی می کند از طریق اینترنت با برخی از بیماران خود در افغانستان ارتباط برقرار کند.

او به خبرگزاری اسوشتیدپرس گفت: «در حال حاضر زنده بودن نوعی مقاومت است.» وی افزود که می خواهد فرزندانش در آینده افغانستان سهیم باشند، جایی که مطمئن است خانواده اش روزی به آنجا بازمی گردد.

خانم حیدری در راه رفتن به صنف آموزش زبان ایتالیایی در شهر روم اضافه کرد: «وقتی پسرم امتحانش را برای ورود به دانشکده طب در دانشگاهی در روم گذراند، برایم خبر خوبی بود؛ چون اگر به یک کشور اروپایی آمدم، عمدتا برای آینده فرزندانم بود.»

پس از تسلط مجدد طالبان بر افغانستان، این گروه در ابتدا قول داد که به حقوق زنان و اقلیت ها احترام بگذارد. اما آنها به تدریج ممنوعیت تحصیل دختران در مکاتب متوسطه و لیسه را وضع کرده و زنان را از بیشتر زمینه های شغلی ممنوع کرده و مجبور کردند که حجاب کامل سر تا در اماکن عمومی بپوشند.

حیدری پس از تسلط طالبان، تلاش کرد تا با خانواده اش در کابل بماند و یکی از فعالان برجسته "شبکه مشارکت سیاسی زنان افغانستان برای مبارزه برای تحصیل، کار و مشارکت سیاسی زنان" شد.

حیدری نه تنها یک فعال زن تحصیلکرده، بلکه عضوی از قوم سادات بود. اقلیت های هزاره و سادات بار دیگر حملات مرگبار بر آنان شدت یافته و خاطرات تلخ گذشته دوباره برای شان تازه شده است.

اقلیت شیعه از زمان تسلط طالبان به طور مکرر هدف خشونت قرار گرفته است. اکثر آنها مسلمانان شیعه هستند که از جمله مورد تحقیر و حمله شبه نظامیان سنی مانند گروه تروریستی "دولت اسلامی" یا داعش قرار می گیرند. این اقلیت حتی در جامعه نیز هرازگاهی مورد تبعیض قرار می گیرند.

حیدری به دلیل تحقیقاتش در مورد سوءاستفاده جنسی از کودکان در جامعه افغانستان، تهدید به مرگ شد و در دسمبر ۲۰۲۱ تصمیم به خروج از وطنش گرفت.

او با خانواده اش به پاکستان رفت و یک روزنامه نگار ایتالیایی به نام ماریا گرازیا ماتزولا به او کمک کرد تا سوار هواپیمای تخلیه از پاکستان به ایتالیا شود. مازولا گفت: «شنیدیم که طالبان خانه‌ ها را در نزدیکی مخفیگاه بتول تفتیش می‌کنند. ما دیوانه وار به سفارت ایتالیا در پاکستان رفته و با تماس های محرمانه در افغانستان، تصمیم گرفتیم که آنها هر سه روز یکبار مخفیگاه خود را عوض کنند.»

دولت ایتالیا بیش از پنج هزار افغان را بلافاصله پس از تسلط طالبان با هواپیماهای نظامی تخلیه کرد. بعدها، شبکه ‌ای از فمینیست‌ های ایتالیایی، کلیساهای کاتولیک و انجیلی و داوطلبانی مانند مازولا به سازماندهی دهلیزهای بشردوستانه و انجمن های مهمان ‌نوازی در ایتالیا ادامه دادند.

مازولا که برای تلویزیون ایتالیایی "آر ای آی" کار می کند و متخصص تحقیق روی بنیادگرایی اسلامی است، شبکه ای از انجمن ها را برای میزبانی ۷۰ افغان، که اکثراً فعالان زن هزاره و خانواده های آنها بودند، ایجاد کرد.

مازولا گفت که اکنون این پناهجویان در ایتالیا هستند و به تدریج پناهنده می شوند؛ اما اولویت این است که مدرک دانشگاهی یا سایر مدارک تحصیلی آنها به رسمیت شناخته شود تا در یافتن شغلی آبرومند به آنان کمک کند.

وی اضافه کرد: «زنی مثل بتول نمی تواند در یک مدرسه نظافتچی باشد. برای جامعه ما نیز استعداد وی هدر خواهد رفت. او یک روانشناس است و شایسته ادامه کار است.»

حیدری نیز با گفته های وی موافق است. با اینکه دلتنگ کوچه ‌ها و خیابان‌ های کابل و زندگی آسانی است که قبلا داشت، اضافه کرد: «بیش از همه دلم برای این حقیقت تنگ شده که در افغانستان انسان مفیدتری بودم.»