"فساد پیشرفت ها در افغانستان را تهدید می کند"

در این گزارشِ 260 صفحه یی که توسط اداره بازرس کل ویژه ایالات متحده امریکا برای بازسازی افغانستان (سیگار) ارائه شده است، گفته می شود که فساد گسترده، قدرت حکومت را برای جمع آوری عواید گمرکی تضعیف نموده و مانع انکشاف اقتصادی و حسابدهی می شود.

جان ساپکو در این گزارش می گوید: «هزینه ها در افغانستان، هم از نظر جانی و هم از نظر مالی، نهایت هنگفت است». او می افزاید: «اگر ما از فرصت استفاده نکنیم و در مورد فساد از همین حالا جدی نباشیم، همه دست آوردهای شکننده را که در این جنگ طولانی به دست آورده ایم با خطر ناکامی مواجه می سازیم».

ساپکو می گوید که فساد همه سطوح جمع آوری عواید گمرکی را در بر می گیرد. عواید گمرکی منبع درآمد بزرگی است که می تواند به کاهش وابستگی اقتصادی افغانستان به کمک های خارجی کمک کند. براساس این گزارش ادارات امریکایی تخمین می کنند سالانه ده ها میلیون دالر در نتیجه قاچاق و فساد فزاینده از دست می رود: «به صورت بالقوه عواید گمرکی می توانست پولی را که حکومت از عواید گمرکی به دست آورده، دو چند سازد».

در گزارش "سیگار" آمده است که بین ماه دسمبر سال 2012 و دسمبر 2013، افغانستان از جمله 2.4 میلیارد دالر عواید گمرکی را که پیش بینی شده بود 12 درصد را از دست داده و گفته شده است که امکان دارد در سال جاری ازجمله 2.5 میلیارد دالر عواید گمرکی، بیش از 20 درصد را از دست بدهد.

طبق این گزارش «این بدان معنا است که حکومت افغانستان صرف قادر خواهد بود تا یک سوم بودجه 7.5 میلیارد دالری اش را تامین کند. برای تکافوی این کمبود بودجه، این کشور وابسته به جامعه بین المللی می باشد».

ایالات متحده امریکا دست کم 198 میلیون دالر را جهت کمک به جمع آوری عواید گمرکی در افغانستان اختصاص داده است. خودکفایی و جمع آوری عواید در برخی ساحات بهبود یافته است که این مشمول میدان هوایی کابل می باشد، اما گزارش می گوید که فساد هنوز در تمام سطوح این پروسه رخنه دارد.

گزارش می گوید: «شبکه های جنایتکار برای قاچاق کالاها یا امتعه از ارعاب و ترس کار می گیرند که این منجر به از دست رفتن سالانه حدود 25 میلیون دالر در قسمت واردات برنج و گندم در یک گمرگ محلی می شود».

مقام های تجارتی به بازرس کل بازسازی افغانستان گفته اند که حدود 60 میلیون دالر سالانه در قاچاق کالاهای تجارتی از دست می رود و آن کارمندان افغان که به رهنمودهای مشاوران امریکایی گوش فرا می دهند، یا اختطاف می شوند و یا مورد تهدید و ارعاب قرار می گیرند.

پیشرفت برای ایجاد یک سیستم تادیات الکترونیک بسیار آهسته است و هنوز هم در افغانستان محصول گمرکی به صورت نقدی پرداخته می شود. این امر ایجاب می کند که مراجعان به گمرک ها فاصله طولانی را با مبالغ هنگفت پول نقد طی کنند و این عملکرد آن ها را در برابر دزدی آسیب پذیر ساخته و امکانات فساد را بیشتر می سازد.

"سیگار" در این رابطه می گوید که تغییر چشمگیری در موثریت اداره سارنوالی عمومی رونما نشده است. این اداره از قبول پیشنهاد وزارت خارجه ایالات متحده امریکا برای آموزش سارنوال ها و شیوه های بازرسی و تحقیقات، خودداری کرده و چندین نشست با آن مقامات دولتی را لغو کرده است که می گفته اند سارنوال کل دنبال کردن موارد فساد را رد می کند.

براساس این گزارش، در حالی که اداره عالی نظارت بر تطبیق فساد اداری ظرفیت مناسب اداری و فنی دارد، از «فقدان اراده سیاسی در مبارزه علیه فساد و به ویژه آن فسادی رنج می برد که شامل حال قدرتمندان و نخبگان سیاسی می شود». در حالی که این اداره می خواهد کمک های بین المللی بیشتری را جذب کند، کشورهای پول دهنده به دلیل آن که نتایج کافی از آن به دست نیامده است، در قسمت سرمایه گذاری بیشتر دچار شک و تردید می باشند.

کانگرس ایالات متحده امریکا اداره بازرس کل ویژه برای باز سازی افغانستان را به وجود آورد تا یک دیده بانی مستقل و عینی از بازسازی افغانستان و نحوه مصارف فراهم گرداند.