سه سالگی حاکمیت طالبان: چرا مردم از افغانستان فرار می‌کنند
۱۴۰۳ مرداد ۲۴, چهارشنبه
در سومین سال حاکمیت طالبان بر افغانستان، بحران گرسنگی در افغانستان تشدید شده و هزاران افغان مجبور به ترک این کشور شده و یا در حال گرفتن پاسپورت برای ترک وطن شان هستند.
طالبان گفته اند که همه روزه در سراسر افغانستان ۱۲ هزار جلد پاسپورت توزیع می‌کنند. تصاویری از صف‌های طولانی متقاضیان پاسپورت در پشت دروازه‌های ریاست‌های پاسپورت در هرات و فراه، این روزها به صورت گسترده در شبکه‌‌های اجتماعی دست به دست می‌شوند و به یکی از سرخط‌های رسانه‌ها تبدیل شده اند. اما چرا مردم افغانستان دسته دسته از افغانستان بیرون می‌شوند، با آنکه طالبان بارها با افتخار گفته اند که امنیت را در این کشور تامین کرده اند؟
صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید!
عبدالحمید ۳۳ ساله که در حکومت پیشین در افغانستان کار ساختمانی می‌کرد، پس از تصرف دوباره قدرت توسط طالبان نتوانست در داخل افغانستان کار پیدا کند. او که به دنبال یافتن کار به ایران مهاجر شده است، به دویچه وله گفت: «در اولین سال حکومت طالبان در کابل بودم، کار نبود، پول نبود و بسیار سرگردان بودم. وطن خوب است ولی وقتی کار و نان نباشد امکان ندارد. مجبور شدم کشورم را ترک و به ایران بیایم.»
مانند عبدالحمید، هزاران افغان دیگر افغانستان را ترک کرده و برای پیدا کردن کار به کشورهای همسایه رفته اند و یا راه مهاجرت به سایر کشور ها را در پیش گرفته اند.
دلیل اصلی فرار مردم از افغانستان چیست؟
تحلیلگران می‌گویند شرایط بد اقتصادی و بیکاری یکی از دلایل اصلی مهاجرت افغان‌ها به کشورهای همسایه و دورتر از آن است.
عبدالقادر شمس (نام مستعار) ماستر علوم اقتصاد، که در دوره حکومت پیشین استاد دانشگاه بود و حالا در افغانستان زندگی می‌کند، روزنه امیدی برای آینده نمی بیند. او به دویچه وله گفت: «بحران اقتصادی بجای بهتر، بدتر خواهد شد.»
او می‌گوید در افغانستان تحت حاکمیت طالبان کار وجود ندارد و «فقر بیداد می‌کند، مردم مجبور اند برای پیدا کردن نان مهاجرت کنند.» این کارشناس امور اقتصادی یادآور شد که حدود ۹۰ درصد فعالیت‌های ساختمان‌سازی در کابل و شهرهای بزرگ افغانستان که سبب ایجاد کار می‌شد، به دلیل نبود پول متوقف شده و این موضوع سبب شده تا کارگران ساختمانی، متضرر شوند.
او افزود که وضع محدودیت ها از سوی طالبان در زمینه آموزش و تحصیل دختران نیز دلیل اصلی دیگر مهاجرت مردم است: «عدم دسترسی به آموزش و بسته بودن مکتب‌ها و دانشگاه‌ها برای دختران سبب شده تا مردم برای با سواد شدن فرزندان شان، به مهاجرت اقدام کنند.»
محدودیت علیه کار زنان نیز به تشدید فقر افزوده است. زنان کارآفرین که پیش از حاکمیت طالبان در شهرها فعالیت اقتصادی داشتند نیز به دلیل محدودیت‌های وضع شده طالبان دیگر نمی‌توانند فعالیت اقتصادی داشته باشند که یکی از نمونه‌های آن مسدود کردن آرایشگاه‌ها است.
عبدالقادر شمس گفت طالبان با تغییر و دستکاری در نصاب تعلیمی، کودکان را به سمت افراطیت سوق می‌دهند به همین دلیل «مردم از آموزش فرزندان شان تحت حاکمیت طالبان ناامید شده اند.»
طارق فرهادی تحلیلگر مسایل سیاسی نیز به این نظر است که مهاجرت افغان‌ها تازگی ندارد و حتی در دوره جمهویت نیز ادامه داشت. او گفت نبود کار و درآمد سبب شده تا مردم اقدام به مهاجرت کنند: «مردم آزادی ندارند. دختران شان باید درس بخوانند. به همین دلیل تصمیم می‌گیرند مهاجرت کنند.»
به قول این تحلیلگران، در کنار وضعیت بد اقتصادی، برخوردهای خشونت‌آمیز، مجازات‌ها در محضر عام، بازداشت و شکنجه کارمندان امنیتی حکومت پیشین از جمله مواردی است که به مهاجرت مردم منجر می شود.
فرار سرمایه
به باور آقای فرهادی، با تصرف قدرت توسط طالبان در ۱۵ اگست ۲۰۲۱، این گروه زیر فشار تحریم غرب قرار دارد، کمک‌های انکشافی قطع شده و بسیاری از سرمایه‌داران نیز، به دلیل تعزیرات و عدم ثبات اقتصادی در افغانستان، سرمایه‌های شان را به خارج انتقال داده اند و به همین دلیل فقر در کشور بیشتر از پیش است.
شمس در این مورد گفت: «هر سرمایه دار کوشش می‌کند هرچه زودتر سرمایه‌های خود را از داخل افغانستان بیرون کند و در خارج سرمایه‌گذاری کند چون رفتار طالبان با مردم خشن است و تضمینی برای حفظ سرمایه وجود ندارد.»
او افزود کمک‌های انکشافی بین‌المللی که در دوره جمهوریت به افغانستان سرازیر می‌شد، قطع شده اند و تنها کمک‌های بشردوستانه در اختیار مردم قرار می‌گیرد ولی این کمک‌ها برای کاریابی و رشد اقتصادی کافی نیست، زیرا از سوی اداره حاکم براساس اولویت‌های ملی به مصرف نمی‌رسند.
آقای فرهادی نیز پایان دادن به بحران اقتصادی در افغانستان را دشوار می داند: «طالبان خود تحت تحریم هستند و مملکت در انزوا قرار گرفته است، بنابراین پایان دادن به فقر کار آسانی نیست.»
او گفت معضل مهاجرت اقتصادی زمانی قابل حل است که شیوه حکومت‌داری تغییر کند، طالبان دیگران را نیز شامل حکومت کنند و افغان‌ها بتوانند پول خود را در داخل افغانستان سرمایه گذاری کنند.
از سوی دیگر پیامدهای تغییر اقلیم نیز سبب شده تا مردم اقدام به مهاجرت کنند. خشکسالی‌های پی در پی، سرازیر شدن سیلاب‌ها و سایر پیامدهای اقلیمی سبب شده تا جوامع محلی منابع درآمد خود را از دست دهند و برای امرار معاش به کشورهای همسایه مهاجرت کنند.
مطالب ویدیویی را در صفحه یوتیوب ما ببینید!
طالبان در سه سال اخیر تلاش کرده اند تا با جمع‌آوری مالیات و استخراج معادن، هزینه های اداره خود را تمویل کنند. اما به باور تحلیلگران، عواید مالیات و استخراج معادن تاثیری روی کاهش بیکاری و یا رشد اقتصادی در این کشور ندارد.