سقوط ولسوالی‌ها در شمال تهدیدی برای آسیای مرکزی است؟
۱۳۹۴ آبان ۷, پنجشنبه
در حال حاضر ولسوالی درقد ولایت تخار در کنترول طالبان است و باشندگان تخار ابراز نگرانی کرده اند که تسلط طالبان بر این ولسوالی، می‌تواند 9 ولسوالی ماورای کوکچه را با خطر سقوط مواجه کند. ولسوالی درقد مرز مشترک با تاجیکستان دارد.
به هر اندازه که فشار نیروهای امنیتی بر طالبان در شمال بیشتر می‌شود، تروریستان به ولسوالی‌هایی می‌روند که مرز مشترک با کشورهای آسیای میانه دارند. طالبان پس از شکست در ولسوالی خماب ولایت جوزجان نیز به مرزهای ترکمنستان فرار کردند.
تحلیلگران می‌گویند نفوذ تروریستان در شمال افغانستان به حدی است که می‌توانند در آینده مناطقی در کشورهای آسیای میانه را نیز ناامن کنند. عتیق‌الله امرخیل آگاه مسایل نظامی در گفتگو با دویچه وله گفت: «طالبان هنوز علناً اعلام نکرده‌اند که به آسیای میانه می‌روند ولی داعش خود را پدیده جهانی می‌خواند و می‌خواهد حکومت اسلامی از نوعی که خودشان می‌خواهند در کشورهای آسیای میانه برقرار کنند.»
عبدالودود پیمان نماینده ولایت کندز به این باور است که طالبان با سلاح‌های پیشرفته مجهزند و در جنگ شمال تنها نیستند. او می‌گوید دست‌های قدرتمندی از این گروه در شمال افغانستان حمایت می‌کند: «گروه‌های تروریستی بسیار مجهز هستند و دست‌هایی هستند که عندالموقع کمک‌ها را برای آن‌ها فراهم می‌کند.»
نفوذ طالبان در شمال
تا یک سال پیش کسی باور نمی‌کرد که طالبان در شمال افغانستان چنان قدرتمند شوند که بتوانند مرکز یک ولایت و یا ولسوالی‌ها را سقوط دهند. اما در تابستان امسال طالبان بر شمال تمرکز کردند و جنگ‌های سختی در ولایات بدخشان، تخار، کندز و فاریاب آغاز شد.
حکومت افغانستان فکر می‌کرد که طالبان در پاکستان تجهیز و تمویل می‌شوند و از آنجا وارد ولایات جنوبی می‌شوند و دست به ناامنی می‌زنند اما هیچ ولایت شمال افغانستان به جز بدخشان که با پاکستان مرز مشترک ندارد.
آگاهان می‌گویند طالبان در شمال با سلاح‌های پیشرفته مجهز هستند و تا زمانی که این گروه از سوی دست‌های قدرتمند تجهیز و تمویل نشوند، امکان فعالیت آن‌ها در این ولایات ناممکن است. آقای امرخیل می‌گوید: «سلاح‌های قوی‌ای که این‌ها [طالبان] دارند، از کجا به دست می‌آید. راه‌های زمینی نیز در شمال محدود است. این نشان می‌دهد که نه تنها پاکستان بلکه کشورهای بزرگ دیگر نیز امکان دارد که در این قضیه دست داشته باشند.»
افغانستان میدان رقابت جهانی؟
قدرتمند شدن گروه‌های تروریستی در شمال افغانستان این نگرانی را به وجود آورده که این گروه برای ناامن کردن کشورهای آسیای میانه آماده خواهند شد. آگاهان می‌گویند روسیه برای حفظ مرزهای جنوبی‌اش به کشورهای آسیای میانه کمک خواهد کرد.
در سیزده سال گذشته همواره این مساله مطرح می‌شد که افغانستان به میدان جنگ پاکستان و هند تبدیل شده است، اما حالا قضیه فرق کرده است. آگاهان می‌گویند ممکن است روسیه برای حفاظت از مرزهایش بار دیگر در افغانستان مداخله کند.
آقای امرخیل می‌گوید شماری از فرماندهان جهادی در شمال با روس‌ها روابط نزدیک برقرار کرده و ممکن است این قضیه به رویارویی غرب و روسیه در افغانستان بینجامد: «ما از این هراس داریم که افغانستان مرکز تصادم دو قدرت شود. از یک طرف ما از روس‌ها تقاضای کمک می‌کنیم، از سوی دیگر روس‌ها نگران سمت شمال هستند و این در حالیست که شماری از قوماندانان در شمال با روس‌ها ارتباط دارند.»
شمال افغانستان که تا چند سال پیش از ولایات امن به شمار می‌رفتند حالا به شدت ناامن شده‌اند. عبدالودود پیما می‌گوید امیدی برای بهبود اوضاع در شمال وجود ندارد: «آینده شمال طوری است که هر روز مردم را می‌کشند، قتل و غارت جریان دارد.»
از سوی دیگر امان‌الله پیمان نماینده پارلمان که در حال حاضر در جبهات راغستان بدخشان مصروف جنگ با طالبان است به دویچه وله گفت که افراد داعش نیز در میان جنگجویان حضور دارند و هدف آن‌ها نفوذ به کشورهای آسیای میانه است. آقای پیمان افزود که حدود 30 تن از جنگجویان تاجیک نیز در بین تروریستان حضور دارند و تلاش می‌کنند در بدخشان برای خود لانه بسازند.