سفر جوانان اروپایی برای درک بهتر انقلاب 1989

هانا هاربارسکا، دختر 28 ساله از کیف یکی از این دانشجویان است. او بعد از یک روز طولانی، در نیمه‌های شب خسته به نظر می‌رسد. او صبح زود از پراگ با یک بس عازم برلین شد و بعد از رسیدن به برلین، با یک بایسکل به تماشای جاهای دیدنی رفت و بعد از آن در یک میز مدور در رابطه به فرهنگ یادآوری در اروپا اشتراک نمود. او سپس با وزیر فرهنگ آلمان در رابطه به اهمیت رویدادهای خزان سال 1989 و تاثیرات آن بر جوانان امروز گفتگو کرد.

به گفته این دختر جوان اوکرایینی «انقلاب شبیه عاشق شدن است. در ابتدا مردم مانند حالت نشئگی پر از هیجان و امیدواری اند. بعداً حالت بیداری حاکم می‌شود. یک شبه هیچ چیزی خوب نمی‌شود. تغییر معجزه نیست، کار می‌خواهد و یک روند است.»

سفر در بلاک شرق سابق

حالا جوانان در کشورهای بلاک شرق سابق 25 سال بعد از انقلاب خزان 1989 در مورد آن چه می‌دانند؟ آن رویداد چه تاثیراتی بر واقعیت‌های زندگی آنان گذاشته است؟ برای یافتن پاسخ به این سوال‌ها، شبکه یادآوری و همبستگی اروپا "فریدم اکسپرس" را برنامه ریزی کرد. این برنامه در 29 ماه آگست سال روان با اشتراک 20 دانشجو از 10 کشور مختلف اروپایی آغاز گردید. این دانشجویان ضمن یک سفر دوره یی با بس به نواحی ای رفتند که رویدادهای سال 1989 اتفاق افتاده و سبب تغییر اروپا گردیده اند.

این سفر از شهر گدانسگ در شمال پولند آغاز گردید. بعداً آنها با عبور از شهرهای وارسا پایتخت پولند، بوداپست پایتخت مجارستان، شهر تاریخی تیمیشوارا در غرب رومانیا، شهر شوپران در شمال غرب مجارستان، براتیسلاوا پایتخت سلواکیا و پراگ پایتخت چک، سرانجام به برلین پایتخت آلمان رسیدند.

این دانشجویان در تمام مناطق مذکور با فعالین و افراد مؤثر در تحولات خزان 1989 دیدار و ملاقات نمودند. همچنان از مرزهای آن زمان و زندان‌ها نیز دیدار نموده و با برگزاری کارگاه ها به حیث جناح های مخالف در زمینه حقوق ابتدایی شهروندی مطالباتی را مطرح کردند. آنها هر روز از فعالیت های خویش تصویربرداری کرده و تجربه ها و برداشت‌های خود را در یک وبلاگ منتشر می کنند.

همچنان در برلین نیز دیدن آبده های تاریخی از دیوار برلین، موزیم آلمان شرقی، ملاقات با نماینده های نسل سوم آلمان شرق، ورکشاپ تصاویر قسمتی از مرز میان هر دو آلمان آن زمان که به نام خط مرگ شهرت داشت، نیز از جمله برنامه های این گروه 20 نفری بود.

رالف روگولسکی مدیر این شبکه که مقر آن در وارسا می باشد، با اشاره به خاطره های آن زمان با لحن شوخی آمیزی گفت: «ما سنگدل بودیم، این را ابتدا کسی باید بیاموزد.» او افزود: «اما، ما می خواستیم که جوانان تاریخ کشورهای منفرد را به صورت بسیار متفاوت از هم احترام بگذارند. ما می خواستیم که آنها ویژگی های تاریخ این کشورها را بهتر بفهمند و درک کنند که هویت ما و هویت کشورهای موسوم به کشورهای غربی بنیادهای مشترک دارند».

مناقشه بر محور ارزش آزادی و دموکراسی

به گفته هانا روزهایی که آنها در مسیر خاطرات گذشته رفته بودند، کاملاً عاری از تنش نبود. طور مثال در یک دیداری با نماینده های حکومت مجارستان گفتگوی مناقشه آمیز تندی در زمینه ارزش های آزادی رسانه ها صورت گرفته بود.

او افزود: «در مجارستان هنوز هم سانسور رسانه ها وجود دارد. در یک کشور عضو اتحادیه اروپا... این مسآله کاملاً غیرقابل قبول است». او با ابراز ناراحتی از چنین چیزی به مردم کشور خودش اشاره می کند که برای آزادی و دموکراسی در اوکرایین چه سختی هایی را متقبل شدند.

اما انا روبی از مجارستان یادآور شد که تاریخ را باید بازنگری کرد. با آنکه او خودش در شهر زوریخ در کشور سویس زندگی می کند، اما با دفاع از مردم کشورش گفت: «اکثراً گفته می شود که جوانان وارد مسایل نمی شوند و یا این که در مجارستان جامعه مدنی اثرگذار وجود ندارد، اما چنین چیزی زمان می خواهد. شمار زیادی پس از سال 1989 نمی دانستند که کدام جهت را انتخاب کنند. من خودم جوانان زیادی را می شناسم که به خارج رفته اند و اکنون می خواهند به کشور خود برگردند و تغییراتی را بیاورند».

برای آزادی باید همواره مبارزه صورت گیرد

با وجود تفاوت های فکری، کار مشترک این جمع 20 نفری از فریدم اکسپرس، مخصوصاً در انتشار وبلاگ، آنان را خیلی به هم نزدیک ساخته است. رونالد ویندورف یکی از اعضای اشتراک کننده در این گردش پژوهشی می گوید: «آنچه برای من ضمن گفتگو با هنرمندان فعال در خزان 1989 روشن گردید، این است که به واقعیت پیوستن آرزوی بیان آزادانه نظر با وجود تفاوت ها، ظاهراً نقطه آغاز رسیدن به آزادی بوده است». به گفته او « آن‌ها اصلاً خواهان غرب نیستند، فقط می خواهند در عرصه هنر خود آزاد باشند و خودشان حق تصمیم گیری داشته باشند. بنابراین، آزادی حتی امروز هم یک امر معمولی نیست». او اضافه کرد: «امروز شاید بتوانیم هرآنچه را که می خواهیم آزادانه بیان کنیم، اما نمی دانیم که آیا این اظهارات در فهرست "ان اس ای" یا سازمان استخبارات امریکا قرار خواهد گرفت یا نه، چیزی نمی دانیم. ما در حال حاضر باید برای داشتن حریم خصوصی مبارزه کنیم و بدانیم که با اطلاعات ما چه می شود؟ در غیر آن باز هم کسی ما را از دور کنترول خواهد کرد».