"برخی دسته های طالبان علاقمند مذاکرات صلح اند"

هفته آینده مقامات کشورهای افغانستان، پاکستان، امریکا و چین در اسلام آباد ملاقات می کنند تا اولین مرحله را برای احیای مذاکرات صلح و حل بحران 14 ساله در افغانستان طی کنند؛ جنگی که هر ماه صدها کشته برجای می گذارد و از سال گذشته شدت یافته است.

طالبان از زمان خروج بخش عمده نیروهای جنگی ناتو از افغانستان در ختم سال 2014 در میدان جنگ به چیرگی رو به رشدی دست یافته اند و در حال حاضر درگیر جنگ جناحی درونی هستند. هنوز پیوستن این گروه به مذاکرات صلح کاملاً روشن نیست.

حتی اگر این حقیقت یابد، آنهایی که در مذاکرات صلح شرکت کنند از بخشی از شورشیان اسلامگرایی نمایندگی می کنند که برای سرنگون کردن حکومت کابل می جنگند.

اما اعضای ارشد طالبان علامت داده اند که آنها ممکن است بخواهند مذاکره کنندگانی را برای گفتگو روی برخی از نکات بفرستند.

یکی از فرماندهان طالبان گفت که آمادگی ها پس از انتخاب یک تیم مذاکره کننده به شمول دو عضو دفتر طالبان در قطر گرفته شده، اما دیگران در این زمینه محتاط بوده اند.

یک فرمانده ارشد طالبان که در شهر کویته پاکستان موقعیت دارد به خبرگزاری رویترز گفته است: «ما ممکن است این کار را پس از آن انجام بدهیم که در ابتدا از سوی این چهار کشور محل، زمان، شرایط و ظوابت (مذاکرات صلح) تعیین شود.»

مقامات افغان گفته اند که در فهرست این ملاقات نماینده ای از گروه طالبان دخیل نیست، اما آنها اشتراک نمایندگان این گروه را در برخی از مرحله ها غیرمحتمل نخوانده اند.

با وخامت اوضاع امنیتی، کابل تلاش می کند انتظارش را از دست یابی به یک نتیجه محدود کند و می گوید که هدف در مذاکرات هفته آینده صحبت روی تعیین یک راهکار (نقشه راه) برای مذاکرات صلح و ارزیابی این خواهد بود که آیا آنها در همین مسیر باقی می مانند.

سخنگوی رئیس جمهور اشرف غنی در پاسخ به پرسش کتبی خبرگزاری رویترز در مورد دورنمای این اجلاس نوشت: «این به افغانستان و همکارانش کمک خواهد کرد که صداقت را در تلاش های صورت گرفته جوانب به صورت ملموس بررسی کند».

این مشخص نیست که حملات اخیر طالبان برای اخلال مذاکرات صلح صورت گرفته یا برای بالا کردن دست طالبان در جریان مذاکرات صلح، اما به هر حال عبدالله عبدالله رئیس اجرایی حکومت وحدت ملی افغانستان گفت که کابل با فشار سر تعظیم فرود نخواهد آورد و اضافه کرد: «امیدوارم که گروه های مختلف طالبان چنین فکر نکنند».

آیا در کل گروهی به نام طلبان وجود دارد؟

بعد از شش ماه جنگ شدید، قدرت گرفتن طالبان در ولایت هلمند و انجام حملات انتحاری متعدد در پایتخت، افغانستان و همسایگانش تلاش می کنند که گفتگوهای صلح را احیا کنند؛ البته در حال حاضر بدون طالبان.

انشعاب در رهبری طالبان ممکن است که این روند را مشکل سازد، چرا که برخی از جناح های شورشیان گفته اند که آنها در گفتگوهای صلح سهم نمی گیرند. اشرف غنی رئیس جمهور افغانستان ماه گذشته گفت: «چیزی به عنوان یک گروه طالبان وجود ندارد، گروه هایی از طالبان موجود اند».

این اظهارات غنی ماه جولای گذشته اندکی پس از آن صورت گرفت که گفتگوهای تازه به راه افتاده میان حکومت افغانستان و طالبان پس از اعلام مرگ ملا محمدعمر رهبر سابق طالبان متوقف شد و طالبان را دچار کشمکش های درونی ساخت.

ملا اخترمحمد منصور که برای مدت ها معاون ملاعمر بود رهبری این گروه را به دست گرفت؛ اما از سوی بخشی از جریان طالبان رد گردید که وی را به پوشاندن مرگ ملاعمر به خاطر منافع شخصی اش متهم می کنند و او را دست نشانده پاکستان می خوانند.

اما جناح منصور نشانه هایی را از گرمتر شدن علاقمندی به پیوستن به مذاکرات صلح نشان داده است.

یکی از شورشیان گفت که آنها علامت های "مثبتی" از منابع مختلف دریافت کرده اند که برای مذاکرات احتمالی آمادگی بگیرند، اما این مشخص نشده است که این مذاکرات کجا و چه وقت برگزار می گردد.

یک فرمانده ارشد طالبان گفت که سراج الدین حقانی، معاون ملا منصور و رهبر شبکه حقانی که متهم به انجام رشته ای از حملات انتحاری در کابل است، ممکن در این مذاکرات شرکت کند.

اما فرد دیگری که نزدیک به وی است می گوید اگر حقانی در این روند سهم بگیرد از طریق یک نماینده خواهد بود، چرا که وی نمی خواهد امنیتش را با ظاهر شدن در محضر عام به خطر اندازد: «طبق معمول وی یک نماینده اش را خواهد فرستاد و هرگز در چنین ملاقاتی شرکت نخواهد کرد».

ذبیح الله مجاهد، سخنگوی طالبان گفت که هیچ تیم رسمی مذاکره کننده تاکنون تعیین نشده است: «ما هنوز هیچ پیام رسمی در مورد گفتگوهای صلح دریافت نکرده ایم و برای آن تیم خود را برای مذاکرات تعیین ننموده ایم». در مقابل گروه رقیب ملا منصور به رهبری ملا رسول خود را کنار کشیده است.

ملا منان نیازی، معاون و سخنگوی ملا رسول گفت که هدف این گروه بیرون کردن نیروهای خارجی از افغانستان است و اضافه کرد: «ما در مذاکرات صلح ملا منصور دخیل نیستیم و هرگز بخشی از آن نخواهیم بود». وی افزود: «ما به جهاد خود تا زمانی ادامه می دهیم که به این هدف برسیم».

به نوبه خود طالبان ممکن است در این مذاکرات به دنبال امتیازاتی از جمله برداشته شدن تحریم های سازمان ملل به شمول آزاد ساختن دارایی ها و برداشتن ممنوعیت سفر برای رهبران این گروه باشند.

یکی از اعضای گروه ملا منصور گفت: «آنها اول باید ما را از لیست سیاه حذف کنند تا بتوانیم آزادانه برای انجام مذاکرات صلح در اطراف دنیا سفر کنیم».

روسیه اخیرا علامت داده است که می خواهد در رابطه با این موضوع "انعطاف پذیر" باشد.