رئیس جمهور ونزویلا در همه جا کودتاچی‌ها را می‌بیند
۱۳۹۵ اردیبهشت ۳۱, جمعه
طبق قانون اساسی، برای تبدیل رئیس جمهور ونزویلا دو امکان وجود دارد. پارلمان می تواند با مصوبه ای دوره کاری او را از شش سال به چهار سال کاهش دهد. به این ترتیب در پایان سال 2016 می توان یک رئیس جمهور جدید انتخاب کرد. برای چنین تصویبی مخالفان سه نماینده پارلمان کم دارند. زیرا محکمه قانون اساسی به دلیل بی نظمی های زمان انتخابات پارلمانی عضویت آن ها را به تعلیق در آورده است.
راه دوم همه پرسی است. در حال حاضر نیروهای مخالف حکومت این راه را دنبال می کنند تا نیکولاس مادورو رئیس جمهور کنونی را برکنار نمایند. برای این منظور هزاران نفر مکرراً به جاده ها برآمده اند. در قدم اول 1.8 میلیون امضا جمع آوی شد. این در حالی است که صرف 196 هزار امضا لازم بود. از ماه ها به اینسو نارضایتی علیه حکومت افزایش یافته است. در حال حاضر ونزویلا در سطح جهانی بلندترین نرخ تورم پولی یا انفلاسیون را دارد. مواد خوراکه اولیه و ادویه در آنجا پیدا نمی شود.
البته حکومت اجازه نمی دهد این همه پرسی به اجرا در آید، زیرا در آن تلاشی برای کودتا را می بیند. با همین دلیل خود رئیس جمهور مادورو پیوسته برای خود قدرت بیشتری می بخشد. درست در جمعه گذشته مادورو حالت اضطراری اقتصادی را که از ماه جنوری به اینسو برقرار بود، 60 روز دیگر تمدید کرد و یک حالت اضطراری تقریباً تعریف ناشده را وضع کرد.
روز چهارشنبه دبیرکل "سازمان کشورهای امریکایی" به همین دلیل به مادورو هشدار داد که نباید «یک دیکتاتور کوچک دیگر» گردد که امریکای لاتین از آن ها بسیار داشته است. با اینهم این انتقاد را "حزب متحد سوسیالیست ونزویلا" طوری که معمول است مداخله خواند و رد کرد.
سلب قدرت از پارلمان
در عین زمان حالت اضطراری را که اکنون وضع شده است، پارلمان زیر کنترول اپوزیسیون رد کرده است. با اینهم مانند بسیاری مسائل، حرف آخر را محکمه قانونی اساسی می زند که مورد اعتماد حکومت است. یان واسکسز، رئیس مرکز آزادی و رفاه جهانی در واشنگتن در اوایل ماه می گفت که «از سال 2004 به اینسو محکمه قانون اساسی ونزویلا ده ها هزار حکم صادر کرده است که از این میان یک فیصله هم علیه حکومت نبوده است.» چنین راهیافتی از خود یک سیستم دارد. قبلاً مادورو نخستین حالت اضطراری اش را در محکمه قانون اساسی علیه رای پارلمان جلو برد. در اواسط اپریل محکمه عالی اعلام نمود که فیصله پارلمان برای عفو زندانیان سیاسی اعتبار ندارد.
کلاودیا سیلا از موسسه علم و سیاست برلین می گوید: «پس از آنکه معلوم شد مخالفان حکومت اکثریت دارند، مادورو پارلمان را سلب قدرت کرد.» بنابراین چند روز پیش از انتخابات در ماه جنوی او قدرت پارلمان را برای تعیین رئیس بانک مرکزی سلب کرد که نفوذ زیاد در توزیع اسعار دارد.
هیچ چاره ای علیه کمبود کالاها نیست
درست پیش از سقوط قیمت نفت، ونزویلا مشکلاتی برای توزین پرداخت های خارجی اش و در عین زمان مقدار لازم کالاهای وارداتی داشت. چیزهای مانند کاغذ تشنباب، کاندوم و بیر، و همچنین مواد غذایی اساسی مانند آرد و شیر و همچنان آب و برق، همه چیزهای لوکسی گردیده اند.
در حالی که حکومت جنگ اقتصادی طبقه سرمایه دار ( بورژوازی) امپریالیسم امریکای شمالی را مسئول این وضعیت می خواند، کمتر کسی وجود داد تا به آن باور داشته باشد و به سختی کسی می تواند پیش بینی کند که سلطه مادورو چه وقت و چه گونه به سر می رسد.
ملیشه ها ترس و دهشت را گسترش می دهند
طبق گزارش سازمان دیدبان حقوق بشر و "پروویا" سازمان حقوق بشر ونزویلا، ملیشه ها و واحدهای نظامی پیوسته در مناطق فقیرنشین داخل می شوند. ادعا می شود که با این کار علیه دار و دسته های جنایتکار مبارزه می شود. اما سازمان های حقوق بشری در این اقدامات استفاده نامتناسب از قدرت را علیه مخالفان حکومت می بینند. طبق اظهار سازمان دیدبان حقوق بشر تنها در سال 2015 در چنین عملیات که زیر نام "عملیات برای آزادی و حفاظت از خلق" به راه افتاده است، 245 نفر کشته شده اند.
باد مخالف از سوی نظامیان
البته همان طوری که اتحاد مخالفان حکومت با عنوان "میز مدور وحدت دموکراتیک" نتوانسته است موفق گردد، مادورو نیز در درون صفوف خودش با مناقشاتی مواجه می باشد. قوی ترین رقیب وی در حزب متحد سوسیالیست رئیس پیشین پارلمان و عضو مهم اردو دیوس دادو کابیلو است. کابیلو مقامات نظامی بلند رتبه ای را به وزارت خانه ها جا داده است و اکثریت آن ها به وی وفادار می باشند. سیلا کارشناس ونزویلا به این نظر است که «تا حالا یکجا بودن ارزش خود را داشت، اما وقتی که با هم بودن به معنای نابود شدن باشد، نظامیان گسست را ترجیح می دهند.»
ریگی تامپسن تحلیلگر امریکای لاتین از بنیاد سیاسی استراتفور تصریح می نماید: «نا آرامی های دوامدار برای حزب حکومتی خطر حیاتی دارد. برکناری مادورو از قدرت می تواند راهی باشد تا خشم عامه را از میان برد.»
در حال حاضر حزب حکومتی با زمان بازی می کند. در صورتی که همه پرسی در مورد انتخابات، این انتخابات را تا اپریل 2018 به تعویق بیاندازد، حزب حکومتی حتا به این ترتیب می تواند به حیاتش ادامه دهد. بعداً همیشه معاون رئیس جمهور می تواند این مقام را تا انتخابات منظم جلو ببرد. در صورتی که این مدت انقضا یابد به زودی انتخابات جدید صورت می گیرد، اما بعداً چه می شود؟
مخالفان حکومت متفرق اند
اتحاد میز مدور دموکرایتک پیوسته ائتلافی بوده است برای تبدیلی حزب متحد سوسیالیست ونزویلا. در این ائتلاف سبزها، سوسیال دموکرات ها با لبرال ها و نیروهای محافظه کار تا نهایت راستگرای طیف دموکراتیک باهم یکجا بوده اند. درست در سال 2012 صرف در مخالفت با هوگو چاوز می شد روی نامزدی انریک کاپریلس توافق نمود.
رقیب شدید کاپریلس لیوپولدولاپیز بود که از ماه فبروری 2014 به اینسو زندانی است. این را نمی توان پنهان کرد که کاپریلس مکرراً از حکومت و مقامات عدلیه خواسته است که لاپیز و سایر زندانیان سیاسی آزاد گردند.
کلاودیا سیلا در اینجا مشکلی نمی بیند. برعکس او می گوید: «برای دموکراسی ونزویلا امر خوبی است که جناح مخالف حکومت بیش از یک نامزد داشته باشد.» یک نامزد حزب متحد سوسیالیست غیر از آن نیز کدام چانس واقعی ندارد.