دیدار طرفین درگیر لیبیا در وزارت خارجۀ آلمان

23 فرستادۀ طرف های منازعۀ لیبیا یک روز تمام با هم مذاکره کردند. آنها توسط یک طیاره از مراکش به پایتخت آلمان آمده بودند تا در حضور نمایندگان پنج عضو دایمی شورای امنیت سازمان ملل متحد در مورد بحران لیبیا بحث کنند و روی یک سازش به توافق برسند. در این نشست نمایندگان آلمان، اسپانیا و ایتالیا نیز حضور داشتند. فرانک والتر شتاینمایر وزیر خارجۀ آلمان پس از این نشست گفت: "حداقل آنها برای اولین بار پشت یک میز نشسته و مذاکره کردند".

این نشست به پیشنهاد برناردینو لئون فرستادۀ خاص سازمان ملل متحد برای لیبیا برگزار شده بود. این دیپلومات اسپانیایی در اواخر تابستان سال گذشته از سوی بان کی مون دبیر کل سازمان ملل متحد توظیف شده بود تا طرفین منازعه را به میز مذاکره بکشاند و روی یک طرح صلح در لیبیا کار کند. در چهارمین طرح این فرستادۀ ملل متحد ایجاد یک حکومت وحدت ملی در لیبیا در نظر گرفته شده است که با آن از فروپاشی این کشور پهناور در میان تونس، الجزایر و مصر، و در پی آن بی ثباتی سراسر منطقه جلوگیری شده بتواند.

پیشرفت "دولت اسلامی" در لیبیا

در حال حاضر در لیبیا دو حکومت وجود دارد، یکی حکومتی که از سوی جامعۀ بین المللی به رسمیت شناخته شده است و مقر آن فعلاً در شهر طبرق در شرق کشور است، و دیگری حکومت اسلامگرایان در طرابلس پایتخت لیبیا است که از سوی جامعۀ جهانی به رسمیت شناخته نشده است. از زمان سقوط معمرالقذافی حکمروای لیبیا در سال 2011 به این طرف، جنگ بر سر قدرت میان گروه های رقیب و ملیشه ها در این کشور همواره شدت می یابد. این کشور افریقای شمالی به صورت فزاینده دچار هرج و مرج گردیده، تولید نفت متوقف شده، خشونت و جنایت در آن اوج گرفته و کشور را یک فاجعۀ بشری تهدید می کند.

سازمان تروریستی "دولت اسلامی" یا داعش نیز حالا در جنگ داخلی لیبیا سهم دارد. این سازمان چند روز پیش شهر شمالی سرت در ساحل مدیترانه را تحت کنترول خود درآورد. اروپا حالا نگران یک موج عظیم تر پناهجویان از سوی افریقا است. وزیر خارجۀ آلمان در سخنرانی اش در برابر هیئت های مذاکره کننده گفت: "حالا دیگر لحظه ای رسیده است که در آن هیچ بهانه ای وجود ندارد. مذاکرات در برلین نباید بی نتیجه بماند و به زودی باید یک توافق صورت بگیرد، زیرا با گذشت هر روز، که منازعه ادامه پیدا کند، "دانۀ سرطانی دولت اسلامی" بزرگتر می شود".

"لیبیا دیگر وقت ندارد"

لئون نیز بر ضرورت یک راه حل مسالمت آمیز تأکید کرد. او گفت: "ما می توانیم ماه ها و سال ها مذاکره کنیم تا یک راه حل کاملاً دقیق پیدا شود، اما لیبیا این قدر وقت ندارد". فرستادۀ خاص سازمان ملل متحد برای لیبیا افزود: "مردم لیبیا در برابر یک فاجعه قرار دارند و اقتصاد کشور از هم پاشیده است. اولتر از همه گروه "دولت اسلامی" وحدت لیبیا را به خطر انداخته است. این ملیشه های تروریست می خواهند لیبیا را تجزیه کنند و منابع نفتی را به تصرف خود درآورند". به گفتۀ لئون این تنها یک تهدید برای لیبیا نه، بلکه برای تمام جامعۀ جهانی است.

لئون از طرف های متخاصم می خواهد که پیش از آغاز ماه رمضان امسال به یک توافق صلح برسند. چنین چیزی خواست مردم لیبیا نیز است. در پیام های مردم که از طریق شبکه های اجتماعی و انترنت به نشر رسیده اند، گفته می شود: "ما می خواهیم رمضان را در صلح بگذرانیم". با آنهم فرستادۀ ویژۀ ملل متحد روی این میعاد بسیار زیاد پافشاری نمی کند و می گوید که تا هنوز موانع زیادی وجود دارند که باید برطرف گردند.

کمک اروپا برای یک حکومت وحدت ملی در لیبیا

برناردینو لئون از تلاش های حکومت آلمان ستایش کرد. او گفت اگر در برلین موفقیتی به دست آمده است، آن را باید نتیجۀ حمایت جامعۀ بین المللی، و در قدم اول تلاش های وزیر خارجۀ آلمان و تیم اش دانست. او افزود که حالا باید هیئت های جناح های مخالف لیبیا در مورد پیشنهاد های صلح با هواداران و ملیشه های خود مشوره کنند و به زودی به یک توافق برسند.

شتاینمایر تأکید کرد: "این آخرین شانس لیبیا است. پیشنهاد سازش هردو جانب را به انصراف دردناکی از بخشی از منافع شان وامیدارد. اگر طرفین منازعه روی ایجاد یک حکومت وحدت ملی به توافق برسند، در آن صورت آلمان و اتحادیۀ اروپا آماده است تا لیبیا را کمک کند".

وزیر خارجۀ آلمان افزود: "گمان می کنم که اروپا به عنوان همسایه، کمک های بیشتری به لیبیا می تواند، مثلاً در آموزش نیروهای پولیس، ایجاد یک دولت قانونمدار و مؤسسات دموکراتیک، و همچنان حمایت از یک ادارۀ مؤثر در آن کشور".