ده سال تلاش، دشواری های طاقت فرسای زنان افغانستان

نفیسه قصه می کند: «دست هایم سست شدند. شیر از دستم افتاد و بر روی زمین ریخت. من فکر کردم که من می میرم. تنها چیزی که آن وقت فکر می کردم، طفلم بود که منتظر شیر بود».

این خانم 38 ساله که اکنون در ولایت نیمروز پرستار است، از ضربات شلاق بیهوش شد و وقتی که چند ساعت بعد به هوش آمد، خود را در خانه همسایه اش یافت. تنها جرم او این بود که برای خریدن شیر برای طفل خردش بدون محرم بیرون شده بود.

زندگی برای زنان زیر حاکمیت رژیم طالبان بین سال های 1996تا 2001 طاقت فرسا بود: آنها اجازه نمی دادند که زن ها به مکتب بروند. زن ها مجبور می شدند که برقع بپوشند و اجازه نداشتند که از خانه بدون یک محرم، یعنی شوهر، پدر یا برادر، پای شان را بیرون بگذارند.

حالا ده سال بعد بسیاری چیزها تغییر کرده اند: 3.2 میلیون دختر به مکتب می روند و زن ها در دفاتر دولتی کار می کنند. آنها 28 درصد کرسی های ولسی جرگه پارلمان را دارند که تقریبا 9 درصد از میانگین کرسی های زنان در جهان بیشتر است.

دختر نفیسه که حالا 12 ساله است گیم کامپیوتری «اکس بوکس» بازی می کند و شبکه تلویزیونی «ام تی وی» را تماشا می کند؛ در کشوری که در زمان طالبان تلویزیون منع بود.

شکیلا نظری، مشاور وزارت امور زنان افغانستان می گوید از هنگام سقوط رژیم طالبان در سال 2001 توسط نیروهای تحت رهبری امریکا، «زنان افغان تغییرات قابل توجهی را در زندگی هر روزه خود تجربه کرده اند». او همچنان می افزاید: «ما مطلقا از هیچ شروع کردیم و حالا تقریبا، تقریبا همه چیز را برای زنان داریم».

اما فعالان مدنی می گویند که با وجود تغییرات ایجاد شده در ده سال بعد از طالبان، دشواری ها همچنان باقی است و خروج نیروهای جنگی خارجی از افغانستان باعث اضطراب در مورد سرنوشت و آینده زنان افغانستان شده است.

نور جهان اکبر، یک فعال حقوق زنان می گوید: «همیشه یک بخش تاریک تقریبا در تمام خبرهای خوب در مورد زنان افغان وجود داد». او توضیح می دهد: «دولت به اندازه کافی برای زن ها [خدمات] انجام نداده است. دولت بسیاری از قوانین زن ستیزانه را تصویب کرده، در حالی که در مقابل، متجاوزین و ناقضان حقوق زنان را آزاد کرده است».

بر اساس یک گزارش سازمان ملل متحد، در مقایسه با 40 درصد مردهای باسواد در افغانستان، فقط 12 درصد از زن ها باسواد می باشند. آداب و رسومی مانند ازدواج اجباری و قتل های ناموسی همچنان در این کشور شایع است.

یک گزارش دیگر سازمان ملل می گوید که تقریبا یک سوم از زنان افغان مورد خشونت جسمی و روانی قرار می گیرند، این در حالی است که 25 درصد از زنان قربانی خشونت جنسی هستند.

عفیفه اعظم، بنیانگذار شبکه زنان افغانستان می گوید: «خشونت خانگی با وجود اقدامات و فیصله های متعدد دولت، هنوز یک مشکل بزرگ برای زنان است».

تقریبا یک سال پیش، پیشنویس یک ماده قانون احوال شخصیه اهل تشیع که به مرد حق می داد تا در صورت ممانعت زن از مقاربت جنسی، پول و غذا را از او دریغ کند، باعث جنجال بزرگی در افغانستان شد.

یک نماینده ولسی جرگه افغانستان که نخواست نامش فاش شود، از این که در پارلمان مورد بی اعتنایی قرار می گیرند، شکایت کرد. او گفت: «یکی از نمایندگان مرد گفت: چپ شو. عقل تو نیمه است».

ناهید فرید، نماینده زن از ولایت هرات می گوید: «ما واقعا هراس داریم که پس از سال 2014 وقتی نیروهای خارجی افغانستان را ترک کنند، چه خواهد شد».

حمید صفوت، یک فعال حقوق زنان و استاد ژورنالیزم دانشگاه بلخ می گوید که جامعه افغانستان برخورد بین ایده های مدرن و ارزش های سنتی را تجربه می کند. او توضیح می دهد: «ایده های مدرن در جامعه افغانی در حال ارتقا هستند اما هنوز مردهای با نفوذی هستند که معتقدند زن ها و مردها برابر نیستند».

بسیاری از زنان افغانستان با دلهره و اضطراب می بینند که چطور غربی ها تلاش می کنند تا با طالبان مذاکره کنند. صفوت می افزاید: «معلم های زن، قانونگذارها، داکتران زن، موسیقیدان ها، هنرمندان و دانشجویان... همه و همه نگران هستند؛ چرا که آنها می دانند که اگر طالبان برگردند، همانی اتفاق خواهد افتاد که در 1996 رخ داده بود».

خبرگزاری آلمان / عاصف حسینی

ویراستار: عارف فرهمند