دستان کوچک و سلاح بزرگ؛ کودکان سرباز در جهان

براساس آمار سازمان ملل متحد در حال حاضر بیش از ۲۵۰ هزار کودک سرباز در ۱۴ کشور جهان وجود دارند. ده سال قبل در ۲۰ کشور جهان از کودکان سربازگیری می شد، اما پس از امضای منشوری بین المللی برای "منع استفاده نظامی از افرادی که پایین تر از سن ۱۸ سال هستند"، شمار این کشورها کمتر شده است.

در سال ۲۰۰۷، زمانی که این منشور توسط ۱۰۵ کشور جهان در پاریس امضا شد نیز بیش از ۲۵۰ هزار سرباز کودک در جهان برآورد شده بود؛ با این حساب هنوز هم سربازگیری از کودکان به همان منوال ادامه دارد. سازمان ملل متحد خواهان تلاش بیشتر کشورها در زمینه منع این امر شده است.

افغانستان نیز از جمله کشورهایی است که هنوز از کودکان در مقاصد نظامی استفاده می شود. عبدالعزیز فروتن سخنگوی صندوق حمایت از کودکان در سازمان ملل متحد در افغانستان به دویچه وله گفت: «۵۷ مورد سربازگیری کودکان در افغانستان ثبت شده است. نگرانی ما این است که شمار سربازان کودک خیلی بیشتر از چیزی است که ما ثبت کرده ایم، چراکه امکان ثبت همه موارد وجود ندارد».

کودکان هنوز هم از سوی جوانب درگیر جنگ افغانستان به عنوان نیروی جنگی استخدام می شوند، اسلحه به دست می گیرند، می کشند و هم کشته می شوند. براساس آماری که وجود دارد، استفاده از کودکان در مقاصد نظامی به ترتیب از سوی گروه تروریستی، شورشیان مسلح، ملیشه های محلی و حتی نیروهای قانونی دولتی در افغانستان صورت می گیرد.

آمار نشان می دهد میانگین سن کودکانی که در سطح جهان به سربازی گرفته می شوند بین هفت تا ۱۸ سال است. اخیرا گروه داعش در شرق افغانستان حتی کودکان پنج ساله را جبرا آموزش نظامی داده است.

سازمان ملل متحد همه ساله فهرستی را تحت عنوان "فهرست شرم" نشر می کند که تازه ترین آمار سربازگیری و استفاده نظامی از کودکان را بیان می دارد. در این فهرست در حال حاضر ۵۹ گروه مسلح و ارتش ۱۴ کشور جهان از کودکان سربازگیری می کنند.

بیشتر از هرجای دیگر در افریقا از کودکان سربازگیری می شود. نایجریا، سومالیا، مالی و سودان جنوبی کشورهایی هستند که بیشترین سربازان کودک را دارند. اکثر این سربازان کودک برای گروه های شورشی می جنگند.

در کشورهای سوریه، عراق، یمن، پاکستان، افغانستان، فیلیپین، کلومبیا و اوکرایین نیز از کودکان برای مقاصد نظامی استفاده می شود. کودکانی که اگر از این منازعات مسلحانه جان سالم هم به دربرند، سال های متمادی را با ضربه های هولناک روحی زندگی خواهند کرد.

سخنگوی یونیسف در افغانستان گفت که مواردی در این کشور وجود دارد که از کودکان در مراکز نظامی به عنوان خدمه استفاده می شود: «ما از همه جوانب درگیر می خواهیم که کودکان را در جنگ شریک نسازند. کودکان آینده سازان هستند و جای شان آغوش خانواده و مکتب است».

در افغانستان علاوه بر تروریستان، شورشیان، برخی نیروهای دولتی نیز از کودکان به عنوان خدمه استفاده می کنند. سازمان ملل متحد در صدد توظیف تیم های نظارتی بیشتر در مراکز ثبت نام در نیروهای امنیتی این کشور است تا از ثبت نام کودکان جلوگیری شود.

همچنان به تاریخ ۲۰ و ۲۱ ماه فبروری ۲۰۱۷ در پاریس اجلاس کشورهای جهان برای منع استفاده نظامی از کودکان یک بار دیگر برگزار می شود و هیاتی نیز از افغانستان به شمول مسئولان یونیسف در این کشور، اشتراک خواهند کرد.

رضا شیرمحمدی / کریستین کنیپ