جنگ ارمنستان و آذربایجان جان بیش از ۲۱۰ نفر را گرفته است
۱۴۰۱ شهریور ۲۶, شنبه
نیروهای مرزی ارمنستان و آذربایجان بار دیگر در منطقه مرزی با هم درگیر شدند. در این درگیری به هر دو طرف تلفات سنگینی وارد شده است. باکو و ایروان یک دیگر را به تحریک این تنش که روز سه شنبه آغاز شد و با میانجیگری بین‌المللی شب پنجشنبه خاتمه یافت، متهم می‌کنند.
وزارت دفاع آذربایجان روز جمعه تعداد تلفات نیروهای این کشور را که پیش از این ۷۱ تن عنوان شده بود، ۷۷ نفر اعلام کرد. نیکول پاشینیان، نخست وزیر ارمنستان در نشست کابینه حکومت خود گفت: «در حال حاضر، رقم جان باختگان ۱۳۵ نفر است. متاسفانه این آخرین ارقام نیست و زخمیان زیادی نیز وجود دارند.»
کریستینا گریگوریان، یک مدافع حقوق بشر در ارمنستان گفت که در اثر حمله نیروهای آذربایجان، یک غیرنظامی جان باخته و شش نفر دیگر زخمی شده اند. به گفته وی، صدها فرد ملکی در اثر این درگیری از مناطق شان فرار کرده اند.
ادوارد عصریان، رئیس ستاد ارتش ارمنستان، نیروهای آذربایجان را به ارتکاب "جنایات وحشتناک" متهم می‌کند. این مقام نظامی همچنان افزود که نیروهای آذربایجان اجساد سربازان ارمنی را "سلاخی" کرده اند.
الهام علی اوف، رئیس جمهور آذربایجان گفت: «این واقعیت که آتش بس رعایت می‌شود، ثابت می‌کند که هم آذربایجان و هم ارمنستان قصد تشدید تنش در مقیاس بزرگ‌تر را ندارند.»
علی اوف افزود که برای "قربانیان متعدد از هر دو طرف" متاسف است. به گفته وی "حالا مهم‌تر از هر کار دیگری این است که روند عادی سازی روابط نوپا را خراب نکنیم.»
این مقام آذربایجان در جریان دیدار با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه در شهر سمرقند، پایتخت ازبکستان گفت که از مسکو به خاطر "واکنش فوری اش در برابر تنش" تشکر می‌کند.
پوتین هم از برقراری آتش بس ابراز خرسندی نمود، اما گفت که "وضع هنوز متشنج است."
ارمنستان و آذربایجان در سال ۲۰۲۰ نیز درگیر شدند و جنگ شش هفته دوام نمود. در واقع این بدترین جنگ، پس از درگیری دو سال پیش، پنداشته می‌شود. آن تقابل شش هفته‌ای که سرانجام با برقراری آتش بس به میانجیگری روسیه متوقف شد، جان بیش از ۶۵۰۰ سرباز از هر دو طرف را گرفت.
بر اساس توافقی که آن زمان صورت گرفت، ارمنستان بخش هایی از سرزمین‌اش را که دهه‌ها بر آن کنترول داشت، واگذار کرد. مسکو هم متعهد شد ک حدود دو هزار نیروی حافظ صلح روسی را برای نظارت بر آتش بس شکننده، در این منطقه مستقر کند.
شورای امنیت ارمنستان با ابراز "امتنان از میانجیگری جامعه جهانی" اعلام کرد که این خشونت روز پنجشنه پایان یافت. روسیه در پی درگیری تازه میان این دو کشور برقراری مجدد آتش بس، میانجیگری کرده بود، اما تلاش‌هایش به شکست انجامید.
وزارت دفاع ارمنستان روز پنجشنبه گفت که یک هیئت از "سازمان پیمان امنیت جمعی" عصر پنجشنبه وارد ایروان، پایتخت این کشور شدند. اعضای این سازمان از جمهوری های شوروی سابق به رهبری مسکو می باشند.
مرتبط:ارمنستان از آتش‌بس با آذربایجان بعد از درگیری‌ها خبر داد
ارمنستان عضو سازمان پیمان امنیت جمعی است، اما آذربایجان این عضویت را ندارد.
شورای امنیت ارمنستان روز سه شنبه خواستار همکاری های نظامی از مسکو شد. بر بنیاد معاهده سازمان پیمان امنیت جمعی، مسکو مکلف است که در صورت تهاجم خارجی بر ارمنستان، از این کشور دفاع کند. اما کرملین که روابط نزدیک با باکو دارد، در فراهم نمودن این خواست ایروان عجله نکرد.
ارتیوم گریگوریان، رئیس شورای امنیت ارمنستان روز جمعه گفت که مشخص است ما خرسند نیستیم "ما خواستار کمک نظامی شدیم و خواست ما پذیرفته نشد."
در حالی که مسکو به دلیل تهاجم بر اوکرایین به گونه فزاینده در سطح جهانی به حاشیه رانده می‌شود، اما اتحادیه اروپا در حل مناقشه میان ارمنستان و آذربایجان و عادی سازی روابط میان این دو کشور، نقش رهبری کننده را انجام داد.
در جریان مذاکرات در بروکسل که به میانجیگری اتحادیه اروپا در ماه اپریل و می انجام شد، علی اوف و پاشینیان به "پیشرفت بحث" در مورد پیمان صلح آینده موافقت کردند. این دو طرف آخرین دیدارشان را در ۳۱ ماه اگست با میانجیگری چارلس میشل، رئیس شورای اروپا انجام دادند.
در این این مذاکرات، روی تعیین حدود مرزها و بازگشایی مسیرهای حمل و نقل تمرکز شد، اما موضوع حصول اطمینان از ارتباط حمل و نقل زمینی میان آذربایجان ترک زبان و متحدش انقره از طریق خاک ارمنستان به عنوان یک "گره" تبارز کرد.
آذربایجان تاکید می‌کند که ارمنستان باید از داشتن صلاحیت قضایی بر "دهلیز زمینی" که در امتداد مرز این کشور با ایران خواهد گذشت، صرف نظر کند. دولت ارمنستان این خواست را به مثابه توهین به حاکمیت و تمامیت ارزی کشورش می‌داند و آن را رد می‌نماید.
با این همه، پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سابق در سال ۱۹۹۱، جدایی طلبان ارمنی در منطقه کوهستانی ناگورنو قره باغ از آذربایجان جدا شدند. درگیری های متعاقب جان حدود ۳۰ هزار تن را گرفت.
aj.rsh (AFP)