امداد رسانان در معرض خطر

هانس پیتمان، داکتری که در ماه می سال روان میلادی برای دو هفته با "داکتران بدون مرز" در سودان جنوبی کار می کرد، گزارش می دهد که اغلب درگیری ها بعد از طلوع آفتاب آغاز می شد. او اضافه می کند: «ما سپس باید پناهگاهی برای مان پیدا می کردیم و با یک بکس مجهز می بودیم که در آن مواد اولیه عاجل، آب، غذا، ورقه ها و پول برای حالات اضطراری موجود بود».

زمانی که درگیری متوقف می گردید، پیتمان که از جراحان هامبورگ آلمان است، به درمان افرادی می پرداخت که با ضرب گلوله مجروح شده بودند و از جمله 15 هزار آواره ای بودند که در اردوگاه پناهندگان در نزدیکی "بیتیو" در شمال سودان جنوبی پناه جسته اند. او وضعیت ناگوار زخمی ها و مریضان را چنین تعریف می کند: «در خیمه هایی که ما به تداوی مجروحان و مریضان می پرداختیم، هوا به طور وحشتناکی گرم بود. زخم ها و بنداژها مرطوب و کهنه بودند. در پهلوی این مسأیل ده ها مگس در این خیمه ها در پرواز بودند که کشیدن آنها از خیمه غیرممکن بود». او اضافه می کند که شماری از مریضان چندین روز جرأت رفتن نزد داکتر را نداشتند، زیرا از این ترس داشتند که مبادا مورد شلیک قرار گیرند.

حملات هدفمند بر داکتران

'اقدامات احتیاطی که جراح آلمانی در جنوب سودان آنها را تجربه کرده است، دلایل خوبی داشت: جنگنجویان در چند ماه اخیر بر شفاخانه های "داکتران بدون مرز"، حمله می بردند و هدفمندانه مریضان را به قتل می رساندند. مثلاً کارکنان سازمان های امدادی در شفاخانه "مالاکال" ، اجساد 14 تن از مریضان را کشف کردند که در بسترهای شان مورد شلیک قرار گرفته بودند. این شهر در نزدیکی مرز با سودان در طول جنگ ها کاملاً تخریب گردیده است.

حملات هدفمند بر موسسات خیریه و مستقل که اهداف صرفاً انسان دوستانه دارند و هیچ نوع هدف سیاسی را دنبال نمی کنند، موارد استثنایی نیست. در جمهوری افریقای مرکزی، سه تن از کامندان "داکتران بدون مرز" در ماه اپریل سال روان میلادی کشته شدند. در سوریه پنج تن آن ها برای چندین ماه به گروگان گرفته شدند. فرانک دویرنر، رئیس این موسسه در برلین در جریان ارائه گزارش سالانه شان گفته است که این موارد به صورت واضح "نقض حقوق کمک های بشردوستانه بین المللی" اند. حقوق کمک های بشردوستانه بین المللی مریضان و مجروحان را تحت حفاظت ویژه قرار می دهد.

بیرون رفتن از سومالیا

اوضاع در سومالیا به شدت خراب شده بود. پس از 22 سال، این سازمان به دلیلی این که برای 1500 کارمندش دیگر تضمین امنیتی وجود نداشت، کار خود را خاتمه داد و از این کشور خارج شد. دویرنر می گوید این تصمیم مشکل ترین تصمیم بعد از تاسیس این سازمان در 40 سال قبل به حساب می آید. در بسیاری از مناطق سومالیا "داکتران بدون مرز" تنها امدادرسانان صحی بودند. او اضافه می کند: «ما می دانستیم، مردمی را که شدیداً به کمک های ما نیاز دارند، تنها می گذاریم و حتی شاید موارد مرگ و میر نیز وجود خواهند داشت». در تصمیم گیری برای بیرون رفتن از سومالیا این مسأله نقش مهم بازی کرده است که مقامات سومالیایی از حمله بر داکتران جلوگیری نمی کردند و یا حتی در حملات خود آنها نیز درگیر بودند. این سازمان پس از این که 16 کارمند اش را از سال 1991 میلادی به این سو از دست داده است، دیگر قبول احتمال چنین خطراتی غیرقابل تحمل شده بود.

افزایش حملات سنگین بر " داکتران بدون مرز" را فرانک دویرنر به حیث یک روند جدید و نگران کننده ارزیابی می کند. یکی از دلایلی که او به آن اشاره می نماید عبارت از این است که حکومت زیر عنوان کمک های صحی، اهداف سیاسی اش را دنبال می کند. در نتیجه سازمان های کمک رسانی بی طرف رنج می برند. گفته شده است که بر همین اساس سازمان استخبارات امریکا (سی آی ای) تحت پوشش یک برنامه واکسیناسیون رایگان در سال 2011 در جستجوی اسامه بن لادن رهبر آن زمان گروه تروریستی القاعده برآمده بود. یک داکتر پاکستانی اطلاعات مهم و کلیدی را به سازمان استخبارات ایالات متحده امریکا ارائه کرده بود. دویرنر می گوید: «در پاکستان، پس از آن شماری از فعالان تیم های واکسیناسیون کشته شدند و باید کمپاین واکسیناسیون قطع می شد».

دوری از فعالیت های نظامی

این هم مشکل ساز است هرگاه سازمان های بشردوستانه به عنوان همکار حکومت معرفی شوند. مثال آن را در " کتاب راهنمای ضد شورش" که در همین تازگی ها از طرف نیروهای مسلح ایالات متحده امریکا منتشر شده است، می توان پیدا کرد. دویرنر هشدار داده می گوید: «چنین اسنادی خوانده می شوند». زمانی که "داکتران بدون مرز" و "کمیته بین المللی صلیب سرخ" به عنوان یک همتای غیرنظامی نیروهای مسلح ایالات متحده امریکا ذکر می شوند، «پس این مسأله یک مشکل واقعا بزرگ برای ما است».

زمانی که حکومت ها "کمک های بشر دوستانه" را به مثابه تاکتیکی برای جذب مردم در مبارزه با تروریسم استفاده می کنند، در اینجا سازمان های امداد رسانی به بسیار سرعت در موقعیتی قرار می گیرند که نیاز عاجل به توضیحات دارند. دویرنر می گوید: «تنها محافظتی که ما داریم درک این مسأله است که ما مستقل، بی طرف و بدون جانب داری از کدام جناح کار می کنیم» کارمندان "داکتران بدون مرز" اساساً بدون محافظت افراد مسلح کار می کنند.

استراتژی ای را که حکومت فدرال آلمان تعقیب می کند،یعنی ستراتژ "امنیت شبکه ای"را که ترکیبی از کمک های نظامی و بشردوستانه می باشد، "داکتران بدون مرز" رد می کند. به خصوص با در نظرداشت گسترش ماموریت نیروهای آلمانی در افریقا، این سازمان از حکومت فدرال آلمان خواسته است که کمک های بشردوستانه و نظامی را نباید با هم خلط کنند.