خطر از کیهان: «وظیفه ما حفاظت از انسان ها است»
۱۳۹۸ تیر ۹, یکشنبه
یک پارچه سنگ عظیم در منظومه شمسی ما با سرعت به سمت کره زمین در حرکت است. اصابت یک شهاب سنگ با زمین، نظر به بزرگی آن، می تواند ساحت وسیع و حتی قاره ها را ویران کند. چنانچه حدود ۶۵ میلیون سال پیش، احتمالاً سقوط یک سیارک به زمین سبب از بین رفتن دایناسور ها گردید.
رودیگر جین رئیس دفتر حفاظت سیارات در مرکز کنترول ماهواره ها در اداره تحقیقات فضایی اروپا (ایسا) می گوید: «ما فهرستی از تقریبا ۸۷۰ جسم کیهانی را داریم که می توانند در طی صد سال آینده به زمین اصابت کنند.» در مرکز کنترول در شهر دارماشتات آلمان، روی صفحات بزرگ کمپویتری مسیرهای سیارک ها دیده می‌شوند و همچنان خطرات بالقوه آنها و حتی تصاویر آن اجسام کیهانی که می توانند به طور بالقوه به زمین برسند، قابل تشخیص است.
وقتی یک جرم سماوی وارد جو زمین می‌گردد، چنان سرعت می‌گیرد که آتشین شده و انفجار می‌کند. موج فشار ناشی از این پدیده، طور مثال با جرمی به قطر ۲۰ متر، می تواند ساحه بسیار بزرگی را تخریب کند. هولگر کارگ، رئیس ادارۀ حفاظت سیارات "ایسا" مستقر در دارمشتات آلمان، می گوید: "امواج فشار با حس‌گرهای مشابه در آزمایشات سلاح های هسته ای شناسایی می شوند. در این حالت یک انرژی، که چندین برابر بیشتر از بمبی است که در هیروشیما پرتاب شده بود، آزاد می شود."
شش سال پیش، انفجار یک سیارک به همین اندازه باعث ویرانی عظیمی در شهر بزرگ چلیابینسک در روسیه شد. یک انفجار ناگهانی با صدای کر کننده، موجی از فشار را باعث گردید. انفجار این شهاب سنگ به تاریخ ۱۵ فبروری ۲۰۱۳ حدود ۱۵۰۰ نفر را مجروح کرد. اکثر انسان ها بیشتر به دلیل شکستن شیشته های پنجره ها مجروج شده بودند. هزاران ساختمان آسیب دیدند. هشدار قبل از برخورد این شهاب سنگ بر زمین در آن زمان وجود نداشت.
جین می گوید که "سیارک ها را نسبتا دیرتر می توان دید. احتمال دیدن این شهاب سنگ ها چند سال قبل از رسیدن شان به زمین بسیار کم است." ۱۰۰سال پیش از این اتفاق نیز روسیه شاهد چنین یک فاجعه طبیعی بود. در منطقه تنگوشکا در سایبریا نخست یک جسم آتشین و سپس انفجار یک سیارک ۴۰ متری صورت گرفت. در نتیجه این فاجعه طبیعی به تاریخ ۳۰ جون سال ۱۹۰۸، میلیون ها درخت در یک منطقه به اندازه تقریبا ۲۵۰۰ کیلو متر مربع از بین رفته بودند. در نتیجه این رویداد، سازمان ملل متحد روز ۳۰ جون را در سال ۲۰۱۶ روز جهانی سیارک ها اعلام کرد.
کارشناسان اجرام کوچک با قطر حداقل یک متر را که در اطراف خورشید می چرخند، سیارک می نامند، که شمار آنها بسیار زیاد است. جین می گوید: «اجرامی با قطر تقریباً چندین بار در سال به زمین افتند.» شمار شهاب سنگ های با قطر ۱۰۰ متر، حدود ۴۰ هزار قطعه تخمین زده می‌شود که بر اساس معلومات ایسا تنها ۲۰ درصد آنها کشف شده اند. به کشف ۱۰۰۰ سیارک که از یک کیلومتر اندازه شان شروع می شود، کاوشگران فضایی برای ردیابی آنها کمتر نگرانی دارند. جین می گوید: "ما در اصل قبلا ۹۵ درصد از آنها را پیدا کرده ایم." در حال حاضر هیچ تهدیدی وجود ندارد.
سیارک "اپروفیس"، که بیش از ۳۰۰ متر قطر دارد و به نام رب النوع ظلمت تاریکی و هرج و مرج مصر باستان نامگزاری شده است، در ابتداء یک خطر برای کره زمین خوانده می شد. اما به اساس محاسبات تازه گفته می شود که این سیارک به تاریخ ۱۳ اپریل سال ۲۰۲۹ از یک فاصله بسیار نزدیک به زمین عبور می کند که حتی با چشم آنرا می توان دید.
در مورد شهاب سنگی که با شماره «2006QV89» نام گذاری شده است، دانشمندان هنوز مطمئن نیستند که به زمین اصابت می‌کند یا خیر. این شهاب سنگ که حدود ۴۰ متر بزرگ است، می تواند در ماه سپتمبر امسال به زمین برسد. به اساس تخمین ایسا، شانس اصابت این سیارک به زمین تقریباً ۰،۰۱ درصد است. جین می گوید که "ما دقیقا نمی دانیم که این سیارک در کدام مسیر قرار دارد." کارشناسان یک نقطه را در مدار این سیارک به سمت زمین محاسبه کرده اند و می خواهند در ماه جولای از چیلی با تلسکوپ آن را مشاهده کنند. اگر چیزی دیده نشود، هیچ خطری وجود ندارد. با این حال، اگر سیارک در همان نقطه تعیین شده ظاهر شود، در مسیری قرار دارد که به زمین برخورد می کند.
جین می گوید که "محافظت از انسان ها وظیفه ما است." ایسا، اداره تحقیقات فضایی اروپا، می خواهد به منظور بهتر تشخیص اجرام سماوی در آینده نزدیک تلسکوپ های ویژه را در سیسلی و بعدا در چیلی نصب کند.
هر تسلکوپ ۲۰ میلیون یورو هزینه برمی دارد. برای یک شهاب سنگ که ۲۰ متر بزرگ باشد، جین می گوید: "ما می توانیم یک هفته یا ده روز پیش هشدار بدهیم." اما کارشناسان فضایی نه تنها باید هشدار بدهند، بلکه باید از این اجسام کیهانی انسان ها را محافظت کنند. حتی راکت نیز برای بیرون کشیدن یک شهاب سنگ از مسیر آن، می تواند یک گزینه باشد. به گفته جین، اداره تحقیقات فضایی ایالات متحده ناسا می خواهد با یک راکت به یک سیارک در سال ۲۰۲۲ شلیک کند تا معلوم گردد که با برخورد راکت، سیارک از مسیری که در حرکت است، خارج می شود یا خیر. جین می گوید که ایسا استفاده از کلاهک های هسته یی را برنامه ریزی نکرده است، اما این امر می تواند گزینه ای برای امریکایی ها باشد.
سوین میلچرت از انجمن "دوستان ستاره ها" در شهر اپیهایم در ایالت هسن آلمان می گوید که "در یک جایی در منظومه شمسی ما سیارات کوچکی موجود اند که دیر یا زود به زمین برخورد خواهند کرد." او در ادامه می گوید که مشکل سیارک های کوچک نیستند، بلکه سیارک های اند که نابودکننده جهان اند. این که آیا آنها چون فلم های امریکایی قبل از این که همه چیز را نابود کنند، خنثی شده می توانند یا خیر هنوز معلوم نیست.
nka, si (dpa)