سرکوب ازبک ها در داخل کشور و افراط گرایی آن ها در خارج
۱۳۹۶ آبان ۱۱, پنجشنبه
به نظر می آید که سیف الله سیپوف، مهاجر ازبک متهم به قتل هشت تن، راه دوم را انتخاب کرده است و پس از دست و پنجه نرم کردن با زندگی در غرب به افراط گرایی مذهبی روی آورده است. او روز سه شنبه با یک لاری در نیویارک به میان مردم راند و باعث مرگ هشت تن کشت.
به گزارش پولیس ایالات متحده امریکا، این جوان ۲۹ ساله برای انجام این حمله دستورات «دولت اسلامی» یا داعش را از طریق انترنت دریافت می کرده و از آن ها پیروی می کرده است.
حمله سایپوف چهارمین حمله مرگباری بود که توسط یک شهروند ازبک یا عضو قوم ازبک در سال روان رخ داد. این حملات در چند ماه گذشته نفوذ عظیم کشور۳۲ میلیون نفری ازبکستان بر جهاد جهانی را آشکار می سازد.
الکساندر کنیازیف، تحلیل گر مسائل آسیای مرکزی که در قزاقستان اقامت دارد، گفت: «این گونه اقدامات نیاز به آمادگی گرفتن دارد و آن چه که ما امروز می بینیم، نتیجه تلاش های (دولت اسلامی یا داعش و گروه های مشابه) در چند سال گذشته است».
اشخاصی که مسائل ازبکستان را از نزدیک تعقیب می کنند می گویند طبق اطلاعات موجود راجع به سیپوف او یکی از اعضای «نسل فراموش شده» مردان ازبکی است که جمهوری سابق شوروی را برای یک زندگی بهتر ترک کرده اند. آن ها از آموزش صحیح مذهبی بی بهره مانده اند و یاد نگرفته اند که راه شان را در غرب چگونه پیدا کنند.
این مسائل و مشکل چگونگی ادغام در یک کشور و فرهنگ خارجی، احتمالا باعث شده که سیپوف به یک اسلام گرای افراطی تبدیل شود.
میراحمد مومینوف، راننده لاری از ازبکستان که در امریکا زندگی می کند وسیپوف را می شناخت، طی یک مکالمه تیلفونی به رویترز گفت که این مهاجم قبلا در تاشکند، پایتخت ازبکستان زندگی می کرده است. مومینوف افزود: «او (سیپوف) در ایالات متحده امریکا به مطالعه متون مذهبی آغاز کرد» و اشتیاق او که پیش از این متحمل سختگیری های مذهبی در ازبکستان بوده است، برای بهره بردن از آزادی های مذهبی در ایالات متحده امریکا «سیری ناپذیر» بوده است.
مردم عمدتا مسلمان ازبکستان می توانند در این کشور وظایف مذهبی شان را انجام دهند، اما حکومت ازبکستان که می خواهد جلو افراط گرایی را بگیرد، مسائل مرتبط به مذهب و عبادت را به سختی کنترول می کند.
ازبکستان که بیش از دو دهه توسط اسلام کریموف، رئیس فقید حزب کمونیست رهبری می شد، مدت زیادی می گفت که به خاطر نگرانی های ملی و امنیتی ناچار به انجام سیاست سختگیرانه مذهبی است.
از زمانی که شوکت میرزایف، جانشین او در اواخر سال ۲۰۱۶ قدرت را به دست گرفت، مقام های ازبکستان سیاست بردبارانه تری را در پیش گرفته اند و امیدواری هایی وجود دارد که اصلاحات اقتصادی آغاز شود.
میرزایف در ماه سپتمبر گفت که ازبکستان نام حدود ۱۶ هزار تن را از لیست سیاه امنیتی که نام ۱۷ هزار تن مسلمان بالقوه افراطی در آن درج شده، پاک کرده است و می خواهد «آن ها را به جامعه مان بازگرداند و تعلیم دهد».
این که چنین تغییراتی در سیاست ازبکستان خطر فرار یا افراطی گرایی را کاهش می دهد، باید دیده شود و دیگر به سیپوف و دیگران کمک نمی کند.
بسیاری از ازبک ها که از کشورشان مهاجرت کرده اند، در نهایت به کارگرانی تبدیل شده اند که دستمزد ناچیزی دریافت می کنند و یا این که در غرب یا در روسیه بیکار هستند.
چهارمین حمله تروریستی در سال روان با همدستی ازبک ها
پیش از حمله این هفته، یک مرد مسلح ازبک در شب سال نو میلادی به یک کلوپ شبانه در شهر استانبول ترکیه هجوم برد و ۳۹ تن را کشت.
در ماه اپریل سال روان، یک مرد از قوم ازبک که در قرغیزستان به دنیا آمده بود، یک قطار زیرزمینی را در شهر سن پترزبورگ روسیه منفجر کرد و به این ترتیب جان دست کم ۱۴تن را گرفت و در همان ماه، یک مرد ازبک یک لاری را در استکهولم سویدن به داخل مردم راند که این کار به مرگ چهار تن منجر شد.
شمار قابل توجهی از مردان ازبک به گروه تروریستی موسوم به «دولت اسلامی» یا داعش در سوریه و عراق پیوسته اند.
براساس یک گزارش از سازمان غیردولتی سوفان که در ماه گذشته نشر شد، بیش از ۱۵۰۰ شهروند ازبک به «دولت اسلامی» یا داعش پیوسته اند که به این ترتیب در میان پنج کشور آسیای میانه، ازبکستان بالاترین رقم را در این زمینه داشته است.
پاول استرونسکی، که برای یک اتاق فکر در واشنگتن کار می کند، گفت که افراط گرایی در میان مهاجران ازبک در صورتی افزایش پیدا می کند که شمار اشخاصی که برای کار کشورشان را ترک می کنند، افزایش یابد. ازبکستان پرجمعیت ترین کشور آسیای میانه است و مرز طولانی با افغانستان دارد.
استرونسکی افزود: «مشکلات ناشی از افراط گرایی مذهبی در ازبکستان زیاد بزرگ نیست، زیرا جا (برای رشد آن) کم است و فشار باعث می شود که همه چیز پشت پرده اتفاق بیافتد». او گفت: «مشکل در داخل منطقه قابل مدیریت است. در بیرون منطقه است که این مشکل بزرگ تر می شود».
me, rr (Reuters)