جنگ اوکرایین تجارت جهانی تسلیحات را تغییر می‌دهد
۱۴۰۲ اسفند ۲۱, دوشنبه
بر اساس یک مطالعه جدید از سوی موسسه بین‌المللی تحقیقات صلح استکهم، تهاجم نظامی روسیه به اوکرایین در سال ۲۰۲۲ و جنگ دوامدار بعد از آن، خرید تسلیحات در اروپا را به شکل چشمگیری افزایش داده و تولیدکنندگان امریکایی سود اصلی را به دست می آورند.
از سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۳، تجارت جهانی تسلیحات به طور کلی ۳.۳ درصد نسبت به ارقام ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۸ کاهش یافته است، اما میزان واردات تسلیحات توسط کشورهای اروپایی در این دوره در مقایسه با پنج سال گذشته دو برابر شده است.
مرتبط: پارلمان آلمان پیشنهاد ارسال موشک تاروس به اوکرایین را رد کرد
ایالات متحده ۵۵ درصد تسلحات کشورهای اروپایی را تامین می کند که بزرگترین سهم عمده فروش را تشکیل می دهد. این میزان نسبت به دوره قبل ۲۰ درصد افزایش یافته است.
غلبه جهانی امریکا
فروش تسلیحات امریکایی به خاطر افزایش عرضه به کشورهای اروپایی، ۱۷ درصد افزایش یافته است. براساس مطالعه این موسسه تحقیقاتی، تولیدکنندگان ایالات متحده به ۱۰۷ کشور جهان تسلیحات جنگی تحویل داده اند که بیش از هر دوره دیگری بوده است.
متیو جورج، مدیر برنامه انتقال تسلیحات موسسه بین المللی تحقیقاتی صلح استکهلم گفته است: «ایالات متحده نقش جهانی خود را در تدارک تسلیحات افزایش داده است. یکی از جنبه های مهم سیاست خارجی آن، صادرات سلاح به کشورهای بیشتری نسبت به گذشته است؛ در حالی که نفوذ اقتصادی و جیوپولیتیکی امریکا توسط قدرت های نوظهور به چالش کشیده شده است.»
جای تعجب نیست که واردات اسلحه به اوکرایین به صورت چشمگیر افزایش یافته است. از سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۳، این کشور اروپایی از یک واردکننده حداقلی و یک سایت تولید داخلی، به چهارمین خریدار اسلحه در جهان پس از هند، عربستان سعودی و قطر تبدیل شد. واردات اسلحه به این کشور نسبت به دوره چهار ساله قبلی ۶۶۰۰ درصد افزایش داشته است.
اوکرایین در سال ۲۰۲۳ واردکننده شماره اول تسلیحات جهانی بود؛ اما بعدا متحدانش بسیاری از تسلیحات مورد نیاز در نبرد با روسیه را به جای فروش به این کشور کمک کردند. ایالات متحده، آلمان و پولند سه تامین کننده اصلی تسلیحات اوکرایین بوده اند.
کاهش صادرات روسیه
براساس تحقیق جدید، امریکا، فرانسه، روسیه، چین و آلمان پنج صادرکننده بزرگ تسلیحات در سراسر جهان بوده اند. فرانسه با پشت سر گذاشتن روسیه به مقام دوم دست یافته است.
در سال ۲۰۱۹، دست کم ۳۱ کشور همچنان از روسیه تسلیحات دریافت می کردند. تا سال ۲۰۲۳، این رقم به ۱۲ کشور کاهش یافت و هند و چین که تجارت نفت و گاز با روسیه را حفظ کرده‌اند، مهم‌ترین مشتریان سلاح های روسی بودند. اما صادرات روسیه ۵۳ درصد کاهش یافته و برعکس فروش فرانسه ۴۷ درصد افزایش یافته است.
پیتر ویزمن، یکی از نویسندگان این گزارش به دویچه وله گفت: «ایالات متحده و کشورهای اروپایی نیز تا حدی بر کشورهایی که قبلاً تسلیحات روسی می‌خریدند یا در فکر آن بودند، فشار آورده اند.»
مرتبط: دبیر کل ناتو: اقتصاد اروپا بیشتر بر تولید تسلیحات متمرکز شود
ویزمن افزود: «این چیزی است که ما می‌توانیم به شدت در مورد مصر ببینیم؛ مصری که قصد خرید هواپیماهای جنگی روسی را داشت، توسط ایالات متحده تحت فشار قرار گرفت تا این کار را انجام ندهد و اساساً اکنون برای خرید هواپیماهای جنگی پیشرفته به فرانسه روی آورده است.»
ویزمن گفت که فرانسه سیاست "حاکمیت استراتژیک" را دنبال می کند: «این کشور می خواهد بتواند هر زمان که بخواهد، بدون وابستگی به سلاح‌های کشور دیگری، نیروی نظامی اش را اعمال کند.»
ویزمن گفت که صنعت تسلیحات فرانسه در ۱۰ سال گذشته بسیار موفق بوده است و پرفروش ترین آنها هواپیماهای جنگنده "رافائل" و همچنین زیردریایی ها و ناوچه های جنگی هستند.
صادرات زیردریایی آلمان
موقعیت آلمان به عنوان صادرکننده شماره پنجم اسلحه در جهان از سال ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۳ بدون تغییر باقی مانده و کشورهای منطقه خاورمیانه مشتریان اصلی اش را تشکیل می دهند.
صادرات تسلیحات آلمان در این دوره ۱۴ درصد کاهش یافته، اگرچه ویزمن گفت که این کاهش نسبی است؛ چراکه در دوره پنج ساله قبلی به دلیل سفارشات زیاد، به ویژه زیردریایی ها، فوق العاده پررونق بود.
در مقابل، سال ۲۰۲۳ به تنهایی برای صنعت تسلیحات آلمان یک سال خوب بود. ویزمن گفت: «البته تا حدودی این امر به کمک های نظامی ربط دارد که به اوکرایین داده شده اند؛ و همچنان به تحویل زیردریایی ها به سنگاپور و ناوچه‌ها و ناوها به اسرائیل و مصر مربوط می شود.»
کشورهای افریقایی از سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۳ تقریباً نصف مقدار تسلیحاتی را خریده اند که در پنج سال قبل خریده بودند. این امر عمدتاً ناشی از کاهش خرید توسط دو واردکننده بزرگ بود. الجزایر ۷۷ درصد کمتر تسلیحات وارد کرده و خریداری تسلیحات از سوی مراکش ۴۶ درصد کاهش یافته است.
روسیه که حضورش در این قاره در سال های اخیر گسترش یافته، تامین کننده شماره اول تسلیحات کشورهای افریقایی است و سپس ایالات متحده و چین در جایگاه دوم و سوم قرار دارند.