جایزۀ بدیل نوبل برای یک داکتر کانگویی

یکی از این چهار تن، دنی موک ویگه است. او با وجود هرگونه تهدید و ارعاب، برای حقوق زنانی تلاش می کند که در جمهوری دموکراتیک کانگو قربانی خشونت می شوند.

روز پنجشنبه ،25 اکتوبر 2012، افراد مسلح ناشناسی وارد منزل یک داکتر در کانگو شدند. در آن زمان داکتر هم با موتر خود به خانه آمد. یکی از خدمتکاران خانه تلاش کرد داکتر را از خطر هشدار بدهد، اما این تلاش اش به قیمت جان خودش تمام شد. صاحب خانه (داکتر) از آن سوءقصد، که عامل آن تا کنون معلوم نشده است، جان به سلامت برد. داکتری که هدف سوءقصد قرار گرفته بود، دنی موک ویگه آمر شفاخانۀ پانسی در شهر بوکاوو در شرق کانگو است. رشتۀ تخصصی این داکتر، جراحی نسایی است. او همه روزه زنانی را معالجه می کند که قربانی تجاوز جنسی می شوند. موک ویگه بارها علیه خشونت های جنسی به عنوان وسیلۀ جنگ سخن گفته بود. این تلاش و مبارزۀ او ظاهراً مطابق به میل برخی از اشخاص و افراد نبوده است.

داکتر موک ویگه اکنون جایزۀ "Right Livelihood Award" را، که به "جایزۀ بدیل نوبل" شهرت دارد، دریافت می دارد. این مطب را انجمن مسوول این جایزه روز پنج شنبه (26 اکتوبر) در استوکهلم پایتخت سویدن اعلام کرد. پخش این خبر باعث مسرت سراسر کانگو گردید.

"در خدمت دیگران"

کار این داکتر 58 ساله مطالبۀ حقوق دیگران است. او را پدرش، که یک کشیش بوده است، در این را تشویق کرده است. موک ویگه در سال 2009، زمانی که جایزۀ اولوف پالمه را برای تلاش های بشردوستانه اش دریافت کرد، به دویچه وله گفت: "این مفکوره که در خدمت دیگران باشم، هدیۀ پدرم بود. این کار برایم بسیار آسان بود و با خود گفتم بهتر است آن را ادامه بدهم".

موک ویگه پس از پایان تحصیلات اش در کشور همسایه بوروندی، در یک شفاخانه در منطقۀ کوچک لیمیرا در ولایت کیفوی جنوبی به کار آغاز کرد. او از اینکه روزانه شمار زیادی از زنان در هنگام ولادت جان خود را از دست می دهند، شوکه شده بود. موک ویگه گفت: "این مسأله سبب شد که من تخصص خود را بیشتر در معالجۀ زنان رشد بدهم". از این رو او تصمیم گرفت در رشتۀ ولادی و نسایی در فرانسه تحصیل کند.

وقتی موک ویگه پس از تحصیلات در رشتۀ تخصصی اش به کانگو (زائیر پیشین) برگشت، با چالش های کاملاً تازه ای در وطن اش روبرو شد. منطقۀ لیمیرا در اواسط دهۀ نود نبردگاه جنگ کانگو بود و در سال 1996 کاملاً ویران گردید. گروه های مختلف شورشی و سربازان به طور فزاینده به تجاوز جنسی، به عنوان وسیلۀ جنگی، دست می زدند. داکتر موک ویگه، با حمایت بین المللی، پروژۀ جدیدی را روی دست گرفت. این پروژه اعمار شفاخانۀ پانسی در شهر بوکاوو بود، که به ویژه با بخش ولادی و نسایی خود بسیار زود به شهرت رسید. موک ویگه و همکاران اش در این شفاخانه زنان و دخترانی را از سراسر ولایت درمان می کردند که بدون هیچگونه دفاعی در میان گروه های متخاصم تنها مانده بودند.

مبارزه برای حقوق زنان

موک ویگه می گوید: "این زنان اند که جامعۀ کانگو را زنده نگه می دارند. کافی است که یک بار به بیرون برویم، آنگاه می بینیم که این زن ها اند که بیشترین کار را انجام می دهند. آنها با دستمزد خود تنها می توانند در مخارج مکتب کودکان شان اندکی سهم بگیرند." به قول موک ویگه به این دلیل است که جنگجویان نخست تصمیم می گیرند زنان را هدف حمله قرار بدهند.

موک ویگه حالا دیگر تنها یک داکتر نیست. او از مدت زیادی به این طرف به عنوان یک حامی برزگ حقوق زنان در کانگو نگریسته می شود. او برنامه های مختلفی را برای حمایت از زنانی که مورد تجاوز قرار گرفته اند، راه اندازی کرده است. موک ویگه می خواهد ریشۀ این مشکل را از بین ببرد. به قول وی دلیل اصلی این خشونت های جنسی جنگ های چندین ساله ای است که بین شورشیان و نیروهای حکومت بر سر تصاحب منابع مواد خام جریان دارد. او برای مبارزه با آن طرفدار فشار از سوی جامعۀ بین المللی است. او می گوید: "زندانی ساختن یک شورشی هیچ چیزی را تغییر نمی دهد. امروز یکی را زندانی می سازی، فردا دیگری تولد می شود". موک ویگه برای جلب حمایت جهانی در راه صلح در کانگو، در سال 2012 در برابر شورای امنیت سازمان ملل متحد سخنرانی کرد. دقیقاً یک ماه پس از آن سوءقصدی علیه او صورت گرفت. او مجبور شد با همسر و دو فرزندش به اروپا فرار کند.

بازگشت

اما سرنوشت تلخ هموطنان اش، این داکتر کانگویی را در خارج از کشورش آرام نمی گذاشت. از سوی دیگر سازمان های زنان پیشنهاد کردند که برای تأمین امنیت وی خود شان نیروهای محافظتی ایجاد می کنند. هنوز سه ماه نگذشته بود که داکتر موک ویگه به وطن اش بازگشت و از آن زمان تا حال شب و روز در شفاخانۀ پانسی، که خود را در آنجا در امنیت کامل احساس می کند، سپری می نماید. او به خاطر این تلاش هایش چندین بار جایزه دریافت کرده است.

دنی موک ویگه و سه برندۀ دیگر "جایزۀ بدیل نوبل"، جمعاً مبلغ تقریباً 230 هزار یورو را به دست می آورند. این جایزه به تأریخ 2 دسمبر سال روان در پارلمان سویدن به برندگان آن تفویض می گردد.